بهترین اعمال در ماه شعبان چیست؟

امروز روز اول ماه شعبان المعظم است. ماه شعبان، منسوب به پیامبر اعظم (ص) است. او روزهای ماه شعبان را روزه می‌گرفت و به ماه رمضان وصل می‌کرد. روایاتی از معصومین در فضیلت ماه شعبان آمده است، رفتن به بهشت و برخورداری از کرامت الهی در قیامت، پاداش روزه این ماه معرفی شده است. مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب شریف مفاتیح الجنان در خصوص اعمال مشترک ماه شعبان المعظم آورده است:

امّا اعمال مشترک، پس چند عمل است:

اوّل:

هر روز «هفتاد مرتبه‌» بگوید: أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ. از خدا آمرزش و توبه می‌خواهم.

دوم:

هر روز «هفتاد مرتبه» بخواند: أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ الَّذِی لَاإِلٰهَ إِلّا هُوَ الرَّحْمٰنُ الرَّحِیمُ الْحَیُّ الْقَیُّوْمُ وَأَتُوبُ إِلَیْهِ. آمرزش می‌خواهم از خدا که معبودی جز او نیست، بخشنده‌ی مهربان، زنده به خود، پاینده و به‌سوی او باز می‌گردم.

در بعضی از روایات «الْحَیُّ الْقَیُّوْمُ» پیش از «الرَّحْمٰنُ الرَّحِیمُ» است و عمل به هر دو خوب است؛ و از روایات استفاده می‌شود که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه «استغفار» است و هرکه در هر روز این ماه «هفتاد مرتبه» استغفار کند، مانند این است که در ماه‌های دیگر هفتاد هزار مرتبه استغفار بجا آورد.

سوّم:

در این ماه صدقه بدهد، گرچه نصف دانه خرمایی باشد تا حق‌تعالی بدن او را بر آتش دوزخ حرام کند. از امام صادق (علیه‌السلام) روایت شده: که از وجود مبارک ایشان درباره فضیلت روزه رجب پرسیدند، فرمود: چرا از روزه شعبان غافل هستید؟ راوی عرض کرد: یابنَ رسول‌الله، کسی که یک روز از شعبان را روزه بدارد، چه ثوابی دارد؟ فرمود: به خدا سوگند بهشت پاداش آن است.
عرض کرد: یابنَ رسول‌الله، بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: صدقه و استغفار، هرکه در ماه شعبان صدقه دهد حق‌تعالی آن را رشد و نمو دهد همان‌گونه که یکی از شما بچّه شترش را رشد می‌دهد تا آن‌که در قیامت، درحالی‌که به اندازه کوه احد شده باشد به صاحبش بازگردد.

چهارم:

در تمام این ماه «هزار مرتبه» بگوید: لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ، وَلانَعْبُدُ إِلّا إِیَّاهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ. معبودی جز خدا نیست و نپرستیم جز او را در حالی‌که عبادت را برای او خالص می‌کنیم، گرچه مشرکان را خوش نیاید. این ذکر پاداش بسیاری دارد، از جمله اینکه در نامه عملش عبادت هزار ساله بنویسند.

پنجم:

در هر پنجشنبه این ماه دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت پس از سوره «حمد»، «صد مرتبه» سوره «توحید» خوانده و بعد از سلامِ نماز، «صد مرتبه» صلوات بفرستد تا حق‌تعالی هر حاجتی که در امر دین و دنیا دارد روا کند؛ و نیز روزه هر پنجشنبه این ماه فضیلت بسیار دارد. روایت شده: که در هر پنجشنبه ماه شعبان آسمان‌ها را زینت می‌کنند، پس فرشتگان عرض می‌کنند: خدایا! روزه‌داران این روز را بیامرز و دعای آنان را اجابت فرما. در خبر نبوی است: هرکه روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه بگیرد، حق‌تعالی بیست حاجت از حاجات دنیا و بیست حاجت از حاجات آخرت او را برآورد.

ششم:

در این ماه بسیار صلوات فرستد.

هفتم (صلوات شعبانیه):

در هر روز شعبان در وقت زوال [وقت ظهر شرعی] و در شب نیمه‌ی آن این صلوات را که از حضرت زین‌العابدین (علیه‌السلام) روایت شده بخواند.

هشتم (مناجات شعبانیه):

این مناجات را که از ابن خالویه روایت شده بخواند؛ به گفته او این مناجات حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و امامان پس از اوست که در ماه شعبان می‌خواندند.