راز تقویت فوری حافظه در یک خوراکی

پژوهشی تازه در ژاپن نشان می‌دهد که خوردن شکلات تلخ، که سرشار از ترکیبات گیاهی موسوم به «فلاوانول‌ها» است، حافظه را به طور موقت تقویت می‌کند. به گفته‌ دانشمندان موسسه فناوری شیبورا، مزه‌ تلخ و گس این ترکیبات اعصاب حسی را تحریک و بخشی از مغز به نام «لوکوس سرولئوس» را که مرکز هشدار و بیداری مغز است، فعال می‌کند. این بخش با آزاد کردن هورمون نورآدرنالین سطح هوشیاری را بالا می‌برد و فرایند تبدیل خاطرات کوتاه‌مدت به بلندمدت را تقویت می‌کند.

نکته‌ جالب این است که فلاوانول‌ها به مقدار کمی وارد جریان خون می‌شوند، به همین دلیل، پژوهشگران معتقدند که اثر تقویت حافظه بیشتر به احساس طعم مربوط است تا جذب شیمیایی ماده. به نظر می‌رسد مغز طعم گس شکلات تلخ را همچون پیامی برای فعال‌سازی ساختار حافظه تفسیر می‌کند، درست در زمانی که باید خاطرات کوتاه‌مدت را به بلندمدت تبدیل کند.

به گزارش وبسایت خبری استادی‌فایندز، در این آزمایش، موش‌هایی که یک ساعت پیش از انجام آزمون حافظه، فلاوانول دریافت کرده بودند، حدود ۳۰ درصد بهتر از گروه کنترل توانستند اشیای جدید را به خاطر بسپارند. نتایج این پژوهش که در مجله‌ «پژوهش‌های جاری در علوم غذایی»‌ (‌Current Research in Food Science‌) منتشر شده، نشان می‌دهد که این اثر به‌دلیل جذب مستقیم مواد در خون نیست، بلکه از واکنش مغز به طعم تلخ این ترکیبات ناشی می‌شود.

به‌گفته‌ پژوهشگران، این ترکیبات از طریق تحریک اعصاب چشایی و گوارشی، پیام‌هایی به ساقه مغز می‌فرستند که سامانه هشدار درونی بدن را فعال می‌کند. این فرایند باعث آزاد شدن هورمون‌های استرس مانند نورآدرنالین در هیپوکامپ، بخشی از مغز که مسئول تثبیت حافظه است، می‌شود. درنتیجه، مغز در موقعیتی مناسب‌تر برای ذخیره‌سازی اطلاعات جدید قرار می‌گیرد و یادگیری افزایش می‌یابد.

همچنین بررسی‌ها نشان داد موش‌هایی که فلاوانول مصرف کرده بودند فعالیت حرکتی بیشتر و علائم هوشیاری بالاتری داشتند. سطح آدرنالین و نورآدرنالین در بدن آنها افزایش یافت و در تصویربرداری مغزی نیز تجمع این مواد در نواحی مرتبط با انگیزه و پاداش مشاهده شد.

با این حال، پژوهشگران هشدار می‌دهند که میزان مصرفی در آزمایش‌ها بسیار بیشتر از مقدار موجود در یک وعده معمول شکلات بوده و هنوز مشخص نیست که همین اثر در انسان نیز تکرار شود. از سوی دیگر، تحریک مداوم مسیرهای استرس ممکن است در بلندمدت پیامدهایی مانند اضطراب، اختلال خواب یا فشار قلبی به همراه داشته باشد.

اگرچه این پژوهش هنوز در مرحله آزمایش حیوانی است، اما نتایج آن می‌تواند به راهکارهای جدیدی برای تقویت یادگیری منجر شود. مثلا ممکن است خوردن خوراکی‌های سرشار از فلاوانول، مانند شکلات تلخ یا انواع توت، پیش از مطالعه یا جلسه‌‌ای مهم به تمرکز و یادسپاری کمک کند.

در نهایت، پژوهشگران تاکید می‌کنند که این یافته‌ها دیدگاه تازه‌ای درمورد عملکرد فلاوانول‌ها ارائه می‌دهد. در واقع پرسش این نیست که «چگونه این ترکیبات به مغز می‌رسند»، بلکه این است که «چگونه مغز به خوردن آنها واکنش نشان می‌دهد». به نظر می‌رسد پاسخ این پرسش در زمان مصرف نهفته است؛ همان لحظه‌ای که مغز تصمیم می‌گیرد چه چیزی «ارزش به خاطر سپردن» دارد.