دلایل گزگز نوک زبان و درمان مورمور شدن زبان

گزگز نوک زبان، احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی زبان معمولا بخاطر از دست دادن حساسیت در اثر فشار یا آسیب به اعصاب به وجود می‌آید. برخی از شرایط پزشکی با مور مور شدن و بی حسی نوک زبان مرتبط باشند، بنابراین مهم است که از علائم هشدار دهنده برای بیماری‌های جدی مانند سکته آشنا شوید.

خواب رفتگی یا سوزن سوزن شدن زبان را ممکن است پس از نشستن در یک موقعیت ناراحت کننده برای مدت طولانی و یا خوابیدن بر روی یک بازو تجربه کنید. یکی از شرایطی که معمول نیست، احساس سوزن سوزن شدن و گزگز نوک زبان است که معمولا نتیجه یک فرآیند خاص مثل واکنش‌های آلرژیک است.

دلایل مختلفی می‌تواند چنین شرایطی را رقم بزند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱- آسیب به اعصاب در جریان یک فرایند دندانپزشکی

عصب زبانی مسئول احساس در جلوی زبان است. ممکن است این عصب در طی جراحی دندان آسیب ببیند. این آسیب معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که پزشک قصد دارد دندان عقل را خارج کند. این می‌تواند منجر به احساس بی حسی، سوزن سوزن شدن و گزگز نوک زبان و گاهی اوقات تغییر در تشخیص مزه غذا یا نوشیدنی شود.

این حس ممکن است فقط یک طرف زبان را تحت تاثیر قرار دهد و یا این که به لب و چانه هم گسترش یابد. حدود ۹۰ درصد از این آسیب‌های عصبی موقت بوده، بنابراین فرد باید ظرف ۸ هفته به حالت طبیعی بازگردد. اگر علائم بیش از ۶ ماه طول بکشد، آسیب عصب دائمی بوده و باید توسط پزشک متخصص بررسی شود.

۲- واکنش آلرژیک

بعضی از افراد ممکن است واکنش آلرژیک نسبت به غذا‌ها یا نوشیدنی‌های خاص داشته باشند، به خصوص اگر آن‌ها تب یونجه هم داشته باشند. این واکنش می‌تواند منجر به احساس خارش یا سوزش و گزگز نوک زبان، دهان و گلو شود.

سندرم آلرژی دهانی می‌تواند پس از خوردن میوه‌ها یا سبزیجات خام رخ دهد، زیرا پروتئین آن‌ها شبیه به پروتئین موجود در گرده‌های هوا است.

واکنش‌های آلرژیک باید خود به خود برطرف شود، اما ضد هیستامین‌های بدون نسخه و همچنین شستشوی دهان با آب نیز می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند. اجتناب از غذا‌های محرک می‌تواند از بروز چنین شرایطی پیشگیری کند. در صورت احساس ناراحتی زیاد، بدتر شدن شرایط و بروز کهیر، لازم است که حتما به پزشک مراجعه شود.

۳- زخم‌های کوچک دهانی

زخم‌های کوچم دهانی می‌تواند بر روی لبها، داخل دهان یا زبان ظاهر شود و موجب درد یا بی حسی و گاهی اوقات احساس مورمور شدن و گزگز نوک زبان در اطراف ناحیه حساس شود. زخم‌ها باید در عرض یک هفته بهتر شوند، اما استفاده از دارو‌های بدون نسخه و یا دهان شویه نیز می‌تواند ناراحتی را کاهش دهد و بهبودی را سریع‌تر نماید.

۴- واکنش دارویی

بعضی از دارو‌ها ممکن است گزگز نوک زبان و بی حسی زبان را به عنوان یک عارضه جانبی در بدن، ایجاد کنند، به ویژه اگر دارو به صورت دهانی مورد استفاده قرار گرفته شود. برای مثال استازولامید (Diamox) که از آن برای درمان گلوکوم، اختلالات تشنج، ادم و فلج دوره‌ای استفاده می‌شود، بی حس شدن و خواب رفتگی را به عنوان یک عارضه جانبی همراه خود دارد.

اگر بی حسی زبان یک عارضه جانبی دارو باشد، پس از آنکه فرد مصرف دارو را قطع کند، این احساس باید از بین برود. اگر عوارض جانبی از بین نرود یا واکنش شدید شود، باید به پزشک مراجعه نمایید.

۵- سوختن

سوختن زبان با غذا‌های گرم یا نوشیدنی می‌تواند دردناک و ناراحت کننده باشد و ممکن است باعث سوزن سوزن شدن و گزگز زبان شود. فرد می‌تواند ناراحتی را با شستن دهان خود با آب سرد بلافاصله پس از سوختن، کم کند. مصرف دارو‌های ضد التهابی، مانند ایبوپروفن، نیز در صورت تورم و دردناکی زبان می‌تواند مفید واقع شود.


۶- سکته

سکته ممکن است باعث ایجاد بی حسی یا خواب رفتگی در یک طرف چهره، از جمله زبان شود. سکته زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به مغز قطع شود و سبب آسیب رساندن به سلول‌هایی می‌شود که می‌توانند عملکرد عضله‌ها و حافظه را تحت تأثیر قرار دهند.

سوز سوز شدن و بی حسی زبان و صورت می‌تواند نشانه‌ای از سکته باشد.

حمله ایسکمیک گذرا (TIA) زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به مغز موقتا متوقف می‌شود. این شرایط می‌تواند یک نشانه هشدار دهنده باشد که سکته‌ای در آینده ممکن است رخ دهد. بی حسی و یا ضعف ناگهانی در صورت یا بدن از علائم سکته است، به ویژه اگر فقط یک قسمت از بدن را تحت تاثیر قرار دهد. اگر زبان دچار خواب رفتگی یا احساس بی حسی شد و همچنین نشانه‌های دیگر سکته را نیز مشاهده کردید، می‌تواند هشدار جدی‌ای بابت بروز سکته باشد.

۷- بیماری ام اس

ملتهب شدن عصب‌ها و عدم کارایی صحیح آن‌ها از علائم شایع بیماری ام اس است. ام اس می‌تواند باعث تحریک، درد و یا احساس سوزش و گزگز شود که به عنوان درد‌های نوروژنیک شناخته می‌شوند.

۸- کم خونی آنمی

زبان قرمز و ریش ریش می‌تواند نشانه از کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B۱۲ باشد. نشانه‌های دیگر عبارتند از: خستگی، پوست رنگ پریده، احساس ضعف، از دست دادن اشتها و کاهش وزن. آنمی بیماری است که بر سلول‌های قرمز خون در بدن تاثیر می‌گذارد و باعث خستگی شدید و پایین آمدن سطح انرژی می‌شود. برای جلوگیری از مشکلات طولانی مدت باید هرچه زودتر تشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد.

۹- میگرن

برخی از افرادی که از میگرن رنج می‌برند ممکن است علائم بصری یا حسی را تجربه کنند، مانند چشمک زدن نور قبل از حمله میگرنی. این نوع میگرن همچنین می‌تواند باعث احساس بی حس یا سوزش در زبان، صورت یا بدن شود.

۱۰- هیپوگلیسمی

یکی از علائم افت قند خون یا هیپوگلیسمی احساس بی حسی ناگهانی یا سوزن سوزن شدن در زبان یا لب است. افراد مبتلا به دیابت به ویژه در معرض خطر ابتلا به این شرایط قرار دارند؛ بنابراین باید سطح قند خون خود را بررسی کرده و در صورتی که این سوزن سوزن شدن ناگهانی را تجربه کرده اند، سریعا به دنبال درمان آن باشند.

در زمانی که منتظر قرار ملاقات با پزشک خود هستید، می‌توانید این روش‌ها را در خانه امتحان کنید تا با علائم بی حسی زبان مقابله نمایید.

از رژیم غذایی متعادلی از ویتامین‌های ضروری برای حفظ سلامت اعصاب خود استفاده کنید. رژیمی شامل میوه ها، سبزیجات، غلات و پروتئین‌های کم چرب می‌تواند به بدن شما کمک کند تا اعصابی سالم‌تر داشته باشید.

ورزش منظم و حفظ وزن مطلوب از طریق آن در کنار یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند باعث کنترل بیماری‌های متابولیکی مانند چاقی و دیابت شود که که می‌توانند باعث بروز بی حسی و گزگز نوک زبان گردند.

از غذا‌هایی که ممکن است واکنش آلرژیک ایجاد کنند اجتناب نمایید. به غذا‌هایی که موجب بروز چنین علائمی در شما می‌شوند توجه داشته باشید. غذا‌های رایجی که باعث آلرژی می‌شوند عبارتند از: آجیل، ماهی و گندم. بعضی از مردم به میوه‌ها و سبزیجاتی مثل خربزه و هلو حساس هستند.

بسته به علت نشانه‌های بی حسی زبان، پزشک ممکن است گزینه‌های درمانی زیر را پیشنهاد کند.

- مکمل ها: اگر علائم شما ناشی از عدم تعادل ویتامین یا مواد معدنی باشد، پزشک ممکن است مکمل‌هایی را برای کمک به بدن شما و اصلاح آن تجویز کند.

- دارو‌هایی برای آرام کردن رگ‌های خونی: انواع مختلفی از دارو‌ها وجود دارد که می‌توانند با تسکین دادن (آرامش) رگ‌ها و تسریع گردش خون، با انقباض رگ‌های خونی، مقابله می‌کنند.

- دارو‌های میگرنی: اگر بی حس شدن زبان شما سیگنالی برای میگرن‌های قریب الوقوع باشد، پزشک می‌تواند دارویی را به شما ارائه دهد تا سردرد شما را تسکین دهد.

اگر هر نشانه‌ای از مشکل گفتاری، افتادگی صورت یا ضعف در نقطه‌ای از بدن داشته باشید که در سایر قسمت‌های بدن نیست (مثل بازو)، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. این‌ها می‌توانند نشانه‌ای از سکته باشند. علاوه بر این، اگر شما احساس بی حسی زبان را همراه با خس خس سینه و یا مشکل تنفسی، سختی بلع، گلو درد، گرفتگی گلو یا کهیر مشاهده کردید، نیز بلافاصله باید با اورژانس تماس بگیرید. چرا که می‌تواند نشانه‌ای از واکنش آلرژی باشد.

منبع: بیتوته