بدن انسان در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کند

مطالعات جدید نشان داد که بدن ما به طرز شگفت‌آوری در مقایسه با نخستی‌سانان میزان مایعات کمتری در روز مصرف و دفع می‌کند.

محققان دریافتند به طور متوسط انسان‌ها روزانه سه لیتر یا ۱۲ لیوان آب مصرف و دفع می‌کنند در حالی که شامپانزه‌ها، بونوبو‌ها و گوریل‌ها تقریبا دو برابر این میزان مصرف می‌کنند.

این نتایج غیرمنتظره بود، زیرا انسان‌ها ۱۰ برابر بیشتر از شامپانزه‌ها غدد ترشح کننده عرق دارند و از تمامی میمون‌سانان فعال‌ترند بنابراین انتظار می‌رود آب بیشتری از دست بدهند نه کمتر.

حتی هنگامی که دمای هوای بیرون از خانه، اندازه‌ی بدن و سطح فعالیت در نظر گرفته شد انسان‌ها همچنان میزان آب کمتری برای حفظ سلامتی نیاز داشتند.

نویسندگان این مقاله می‌گویند: انسان‌ها در مقایسه با سایر میمون‌سانان گردش آب و مصرف آب کمتری داشتند. این موضوع نشان می‌دهد که انسان‌تباران اولیه به گونه‌ای راهی برای حفظ مایعات بدنشان پیدا کردند تا بتوانند از جنگل‌های بارانی به مکان‌های خشک‌تر بروند، اما اینکه چگونه این کار را انجام دادند هنوز مشخص نیست.

هرمان پونتزر (Herman Pontzer) نوسنده‌ی ارشد مقاله و انسان‌شناس تکاملی از دانشگاه دوک توضیح می‌دهد:توانایی زندگی بدون آب حتی به میزان کم برای انسان‌های اولیه مزیت بود، زیرا آن‌ها به سمت مکان‌های خشک برای زندگی می‌رفتند.

در این تحقیقات محققان میزان گردش آب روزانه‌ی ۷۲ میمون‌سان را به وسیله‌ی "آب دو بار نشان‌دار شده" (doubly labelled water) حاوی هیدروژن سنگین و اکسیژن-۱۸ در باغ‌وحش‌ها و جنگل‌های استوایی بررسی کردند. این روش به محققین کمک می‌کرد تا متوجه شوند چه میزان آب از نوشیدن و خوردن جذب شده و چه میزان توسط دفع و عرق خارج شده است. آن‌ها نتایج را با ۳۰۹ انسان که همان نوع آب نوشیده بودند مقایسه کردند این گروه از انسان‌ها سبک‌های زندگی گوناگونی داشتند و برای مثال کشاورز، شکارچی و کارمند بودند.

میزان آب مصرفی به انرژی حتی در افراد ساکن در اکوادور که میزان قابل توجهی آب به دلایل فرهنگی می‌نوشند با سایر افراد یکی است و در حدود ۱.۵ میلی‌لیتر برای هر کالری مصرفی.

چنین یافته‌هایی نشان می‌دهد که در برهه‌ای از زمان پاسخ بدن انسان به تشنگی تنظیم شده تا میزان کمتری آب برای هر کالری مصرف شود.

میمون‌سانان جنگل‌های استوایی بیشتر آب دریافتی خود را از غذا‌های گیاهی به دست می‌آورند و می‌توانند روز‌ها و هفته‌ها بدون نوشیدن آب زندگی کنند، اما انسان‌ها تنها سه روز بدون نوشیدن آب زنده می‌مانند. شاید علت آن کم آب بودن غذا‌های مصرفی باشد. این موضوع اهمیت مصرف آب توسط ما را بیشتر می‌کند.

علت دیگری نیز می‌تواند وجود داشته باشد و آن بینی انسان‌هاست که به نظر می‌رسد باعث کاهش از دست رفتن آب در هنگام تنفس می‌شود. وجود حفره‌های بیشتر در بینی باعث می‌شود آب فرصت بیشتری برای خنک شدن پیدا کرده و به جای آن که توسط بازدم خارج شود در بینی بماند.

پونزر می‌گوید: هنوز معما‌های زیادی برای حل وجود دارد، اما چیزی که مشخص است این است که بدن انسان به وضوح در حال صرفه جویی در مصرف آب است. فهمیدن آنکه بدن چگونه این کار را انجام می‌دهد قدم بعدی است.

این مقاله در مجله‌ی Current Biology به چاپ رسید.