یک نگاه متفاوت/دستور کار اصلی مذاکرات آن چیزی نیست که ظاهرا به نظر می رسد

یه گزارش پارسینه ، سایت ایران هسته ای-نزدیک به تیم سابق مذاکره کننده هسته ای - نوشت: این سوال که چرا مذاکرات هسته ای تا این حد به طول انجامیده و درون اتاق مذاکرات واقعا چه می گذرد به سوال اصلی جامعه تحلیلی فارسی زبان و غیر فارسی زبان بدل شده است.

همچنین یک سوال آزاردهنده دیگر این است که آیا بالاخره توافقی انجام و بیانیه ای صادر خواهد شد یا نه؟

فرسایشی شدن مذاکرات هسته ای لوزان آن را بدل به یک پدیده خسته و کسل کننده کرده است.

حجم بسیار ناچیز اطلاعاتی که مذاکره کنندگان از روند کار خود بیرون می دهند و بسنده کردن انها به جملات تکراری و کلیشه ای نیز بر این امر افزوده است.

با این حال، «ایران هسته ای» پس از پرس و جوی بسیار تلاش کرده است به یک جمع بندی قابل اتکا در این باره برسد.

منابعی که «ایران هسته ای» با آنها گفت وگو کرده می گویند 3 عامل منشا اصلی وضعیت فعلی در مذکرات است.

1- نخستین عامل این است که دستور کار اصلی مذاکرات دو طرف به هیچ وجه آن چیزی نیست که ظاهرا به نظر می رسد. در ظاهرا، اینگونه به نظر می رسد که ایران و 1+5 صرفا در حال مذاکره بر سر متن یک بیانیه مطبوعاتی هستند در حالیکه این موضوع صحیح نیست و این فقط بخش کوچکی از مذاکرات است.

مسئله اصلی که در حال مذاکره است این است که طرفین می خواهند اصول راه حل ها درباره 6 موضوع کلیدی فردو، اراک، نطنز، نظارت و بازرسی های آژانس، تحقیق و توسعه و تحریم را نهایی کنند.

در این مرحله به جزئیات راه حل این موضوعات پرداخته نمی شود ولی تاکید دو طرف این است که برای انتقال به فاز مذاکره درباره جزئیات حتما باید اصول راه حل ها درباره این موضوعات پیدا شده و مکتوب شود. راز دیدارهای مکرر صالحی و مونیز نیز دقیقا همین است والا برای تنظیم یک بیانیه مطبوعاتی نیازی به این حجم از این دیدارهای فنی نیست.

نکته کلیدی در اینجا این است که هر دو طرف تاکید دارند بیانیه مطبوعاتی صرفا زمانی منتشر خواهد شد که اصول راه حل ها درباره همه این موضوعات روشن شده باشد. هنوز درباره چند موضوع بسیار ریز و ولی مهم در این پیوست ها اختلاف وجود دارد. منابعی که «ایران هسته ای» با آنها گفت وگو کرده می گویند این پیوست ها فعلا منتشر نخواهد شد و انتشار رسمی آنها در ماه ژوئن خواهد بود. ضمن اینکه این پیوست ها فعلا اجمالی و صرفا شامل اصول راه حل هاست و تبدیل کردن آن به اسناد تفصیلی در مرحله بعدی مذاکرات انجام خواهد شد. یک منبع گفت: «طرفین می خواهند اصول کاری تا ژوئن و نقشه راه خود را همین حالا بدانند و نهایی کنند».

2- عامل دوم که باعث طولانی شدن مذاکرات شده این است که بر سر این موضوع که چه مقدار از جزئیات توافق شده در این پیوست های کاری باید در متن بیانیه پایانی گنجانده شود؟ ظاهرا طرف ایرانی خواهان تزریق حداقلی اطلاعات درباره اصول راه حل 6 موضوع کلیدی به بیانیه نهایی ظریف- موگرینی است ولی امریکایی ها اصرار دارند جزئیات هر چه بیشتری بیانیه پایانی تزریق شود.

3- سومین عامل نیز مربو ط به چک کردن مستمر موضوع با پایتخت ها و با بازیگران غیر حاضر و پنهان ولی مهم مذاکرات است.

بر این اساس، به نظر می رسد صدور یک بیانیه پایانی در مذاکرات قطعی است و طرفین بدون این بیانیه لوزان را ترک نخواهند کرد.

صدور این بیانیه نیز علامتی است از اینکه توافق سیاسی درباره اصول راه حل موضوعات کلیدی حاصل شده و این توافق امری الزام آور برای طرفین خواهد بود.

بنا به گفته کارشناسان، اگر صرفا بنا بر صدور یک بیانیه مطبوعاتی، اعلام پیشرفت در برخی موضوعات و اعلام وجود اختلاف در برخی موضوعات دیگر بود، این کار حداقل 3 روز پیش می توانست به سادگی انجام شود.