خبرنگار- عبدالله کاظمی: شهرستان طارم یکی از شهرهای دلنشین و خوش‌آب‌وهوای استان زنجان است که در نزدیکی استان‌های گیلان و اردبیل واقع شده است. این منطقه دارای جاذبه‌های طبیعی و گردشگری زیبا و بکری است و مکانی آرامش‌بخش و شگفت‌انگیز برای گردشگری محسوب می‌شود، اما متأسفانه هنوز برای بسیاری از مردم ناشناخته است.

شهرستان طارم واقع در شمال استان زنجان، در انتهای جاده‌ای پرپیچ و خم و با مناظر زیبا و دلنشین قرار دارد. مرکز این شهرستان با نام "آببر" شناخته می‌شود. طارم به دلیل شباهت آب و هوایی‌اش به مناطق شمالی کشور، از جاذبه‌های طبیعی برتر و منحصر به فردی برخوردار است.

چرا به نام هندوستان ایران شناخته میشود؟

شهرستان طارم به خاطر استعدادهای کشاورزی و دامپروری، حاصلخیزی اراضی و شرایط اقلیمی مناسب، به عنوان "هندوستان ایران" شناخته می‌شود. این منطقه دارای طبیعت زیبا و متنوعی است که شامل آبشارها، چشمه‌ها، ییلاقات، یخچال‌های طبیعی، غارهای شگفت‌انگیز، و کوهپایه‌های سرسبز است. این ویژگی‌ها با طراوت طبیعی منطقه، آن را به یکی از مناطق گردشگری برجسته ایران تبدیل کرده است.

تاریخچه شهرستان طارم و جاذبه‌های تاریخی آن

شهرستان طارم غنی از آثار تاریخی است که نشان‌دهنده استقرار انسان‌ها در دوران پارینه‌سنگی و هزاران سال قبل از میلاد مسیح می‌باشد. غارهای موجود در این شهرستان، نشانه‌هایی از زندگی انسان در زمان‌های باستانی را ارائه می‌دهند. علاوه بر این، آثار باقی‌مانده از دوران ساسانی مانند آتشکده‌ها و گواهی‌ها، نشان می‌دهند که این منطقه در طول تاریخ کمترین جنگ و خشونت را نسبت به سایر مناطق ایران تجربه کرده است.

همچنین، غنای فرهنگی و مذهبی شهرستان طارم از جاذبه‌های دیگر این منطقه است. این شهرستان محل وجود امامزاده‌های بزرگی از جمله امامزاده هاشم و عوف(ع)، جعفر(ع)، سید احمد(ع)، محمد علی ماهوری(ع)، حیدر(ع)، عبداله(ع)، محمد باقر(ع)، محمد هاشم(ع)، قاسم(ع)، علی(ع)، اسماعیل(ع)، ابراهیم(ع) و خدیجه(ص)، ابراهیم(ع) و طاهر(ع) و مرجان(ص)، محمود(ع)، حسن غائب(ع)، عبدالرحمان(ع) و نرجس خاتون(ص) و سلطان سید علی القاضی(ع) است که به غنای فرهنگی و مذهبی این منطقه افزوده‌اند.

روستای کوهپایه‌ای تشویر

این روستا در فاصله ۴۸ کیلومتری جنوب‌غربی رودبار، در منطقه‌ای کوهستانی و ییلاقی واقع شده است. این روستا توسط رودخانه قزل‌اوزن از شمال شرقی، کوه قلعه پره از شمال‌غربی و کوه زکان از جنوب محصور است. این شرایط به همراه وجود یک آتشکده بسیار قدیمی که به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد، نشانگر دیرینگی و قدمت این روستا هستند و روستای تشویر را به یک ناحیه زیبا و پرجمعیت با چشم‌اندازهای فراوان تبدیل کرده‌اند.

روستای قوهیجان

یکی از روستاهای با آب و هوای خوش و با تاریخچه‌ای چند صد ساله، در دهستان درام شهرستان طارم واقع است. مردم این روستا در گذشته به صورت ییلاق و قشلاق زندگی می‌کردند و در تابستان‌ها به دامنه کوه‌های بالادست روستا با چشمه‌های جوشان و جویبارهای جاری، که روستا را به دو نیم تقسیم می‌کنند، می‌آمدند. درختان متنوع از جمله گردو، گلابی، سیب، سنجد، فندق و ... در این منطقه گسترده شده‌اند.

روستای قوهیجان دارای امامزاده ای به نام امامزاده اسماعیل (ع) است که در فاصله ۳ کیلومتری از این روستا واقع شده است. مردم این روستا و نزدیکی‌های آن به این امامزاده اعتقاد زیادی دارند. این امامزاده فاقد راه و جاده قابل دسترسی برای خودرو است و افراد علاقه‌مند از طریق مسیرهای کوهستانی به سوی این مکان زیارتی می‌پردازند.

یخچال‌های طبیعی در محدوده روستای ولیدر

در فاصله‌ای چند کیلومتری از آببر، به شکل گودال‌های شبیه اتاقک در دامنه کوه‌ها ایجاد شده‌اند که ویژگی اصلی آن‌ها سنگ‌های سرد آن منطقه است.

آبشارها

آبشار وزنه‌سر

روستای وزنه‌سر که جزو توابع شهرستان طارم است، دارای دو آبشار با نام وزنه‌سر است که این منطقه را به یک منظره زیبا تبدیل کرده‌اند. از ابتدای روستا تا آبشار اول، نیمه‌رو پیاده‌رویی حدود یک ساعت زمان می‌برد و از آبشار اول تا دوم نیز تقریباً سی دقیقه زمان می‌طلبد. درختانی از جمله فندق، گردو، تمشک و انگور، زیبایی و طبیعت دلنشینی را در این منطقه به ارمغان آورده‌اند.

آبشار هشترخان

آبشار هشترخان در یک دره سرسبز واقع در کوه‌های ناحیه طارم شرق شهر زنجان، در نزدیکی روستای لار قرار دارد. سرچشمه آبشار هشترخان به شکل چشمه‌های جوشان است و پس از سقوط، رودخانه هشترخان را تشکیل می‌دهد. این آبشار حدود ۳۰ متر ارتفاع دارد. برای دیدن این آبشار زیبا، باید از جاده زنجان به طارم وارد راه خاکی و دشواری شوید و از امامزاده حسن مثنی و روستای امام به‌آبادی لار عبور کنید، سپس به مدت دو ساعت پیاده‌روی کنید تا به آبشار برسید. از روستاهای اطراف نیز می‌توان به آبشار دسترسی داشت.

آبشار سرخه میشه

آبشار سرخه میشه در استان زنجان واقع شده و در غرب روستایی به همین نام در منطقه طارم استان زنجان قرار دارد. ارتفاع این آبشار از سطح دریا ۱۴۷۰ متر است. دسترسی به این منطقه از طریق جاده‌هایی مختلف ممکن است که از شهرستان‌های مجاور می‌گذرد.

آبشار دگاهی

آبشار دگاهی در ۴ کیلومتری غرب روستای دگاهی در منطقه طارم واقع شده است. این آبشار ارتفاعی حدود ۲۱۲۴ متر از سطح دریا دارد و روستای دگاهی از محله‌های کوهستانی است که وابسته به امکانات روستای سهرین است.

جنگلهای ولوار

جنگلهای ولوار در ارتفاعات بالای روستاهای چرزه، لهمت، چشمه سر، بلوطستان و زرشکی، یک پدیده مه‌آلود در سطح شهرستان ایجاد کرده‌اند که از بالای قله‌های اطراف قابل مشاهده است، مانند یک توده از پنبه بر دره بزرگ.

رودخانه آببرکه

از قله‌های سبز و زیبای ییلاق آب بر در منطقه دیزاب و گرداب سرچشمه گرفته و از جانب شهر آب بر عبور می‌کند. این رودخانه به مناطق سرسبز گردشگری مانند چشمه خانسر، باغات سرسبز جور کان و پیر همدان می‌رسد و اطراف آن محوطه‌های سرسبز امامزاده جعفر و هاشم و عوف (علیهم السلام) قرار دارند.

رودخانه باکلور

از کوه‌های باکلور و چشمه‌های مسیرش (چون چشمه اسپی خانی و چشمه لار) آغاز شده و پس از عبور از روستای باکلور و باغات گردو به روستای کرداباد می‌رسد و در ادامه وارد رود قزل‌اوزن می‌شود. در طول مسیر این رود، دو سد خاکی طبیعی وجود دارد که از خشک شدن رود در فصل‌های گرم سال جلوگیری می‌کنند.

رود قزل‌اوزون زارم

از کوه‌های چهل‌چشمه در کردستان سرچشمه می‌گیرد و طی مسیری طولانی به طارم می‌رسد و پس از عبور از آن به منجیل می‌پیوندد. در محل پیوند این دو رود، سد بزرگ منجیل احداث شده است که این دورودخانه را رود سفیدرود تشکیل می‌دهد.

آتشکده‌های تاریخی

آتشکده‌های تاریخی در طارم عموماً از سنگ وساروج با پلان چهار طاقی ساخته شده و پوشش آنها گنبدی شکل و کاملاً از سنگ ساخته شده‌اند. این آتشکده‌ها به سبک آتشکده‌های دوران ساسانی شبیه هستند، با این تفاوت که از لاشه سنگ برای اجزای اصلی آنها استفاده شده است. در شهرستان طارم، سه آتشکده از دوران ساسانی با نام‌های آتشکده پیرچم، آتشکده الزین و آتشکده گیلانکشه وجود دارند که به عنوان آثار تاریخی ثبت شده و هموطنان زرتشتی در این مکان‌ها آیین گهنبارخوانی را اجرا می‌کنند.

قلعه سانسیز

معروف به گور قلعه، دارای گذشته‌ای که به دوره ساسانی و اسلامی بازمی‌گردد، یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان طارم است. این قلعه تاریخی بر روی یک تپه طبیعی واقع شده و به دلیل شیب و دامنه تند تپه، دسترسی به آن نیز کمی دشوار است. قلعه سانسیز در محیطی زیبا و در کنار رودخانه زیبای قزل‌اوزن در نزدیکی روستای سانسیز واقع شده است.

قلعه شمیران

نیز یکی از مناطق تاریخی شهرستان طارم است که در قسمت طارم علیا واقع شده و دارای تاریخی باستانی به دوره‌های پیش از اسلام بازمی‌گردد.

غار خرمنه‌سر

در شهرستان طارم و در کوه بلند خرمنه‌سر در سمت شمالی روستای شاه‌نشین واقع شده است. این غار دارای تاریخ باستان‌شناسی است که حکایت از دو دوره انسان دارد. دوره نخست مربوط به ابزار و ادوات سنگی و تیغه‌های سنگ است که قدمت آن به دوره پیش از هزاره پنجم قبل از میلاد می‌رسد. مسیر دسترسی به دهانه غار بسیار زیبا و صفا است و برای رسیدن به آن باید از میان رودخانه پر آب و انبوه درختان زیتون و انجیر عبور کرد.

سوغات:

شهرستان طارم سوغاتی هایی شامل محصولاتی از باغ‌های زیتون، هلو، شلیل و سایر میوه‌های چهارفصل است. می‌توانید این محصولات با کیفیت از باغداران محلی تهیه کرده و همچنین روغن زیتون و صنایع دستی از قبیل جاجیم، گلیم و فرش را به عنوان سوغات شهرستان طارم به یادگار ببرید.