مقایسه دندان مصنوعی و ایمپلنت دندان

از دست دادن دندان تنها یک مشکل ظاهری نیست و می‌تواند پیامدهای عمیقی برای سلامت جسمی و روانی فرد به همراه داشته باشد. مشکل در غذا خوردن، اختلال در تکلم، کاهش اعتمادبه‌نفس، کناره‌گیری از جمع‌های اجتماعی و حتی تغییر در رژیم غذایی از جمله تأثیراتی است که معمولاً گزارش می‌شود. علاوه بر این، نبود تحریک استخوان فک به‌مرور باعث تحلیل رفتن آن و تغییر فرم صورت می‌شود؛ همچنین، حرکت دندان‌های باقی‌مانده ممکن است باعث به‌هم‌ریختگی نظم دندان‌ها و مشکلات بایت شود. در چنین شرایطی، انتخاب یک راهکار مؤثر برای جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته، اهمیت بالایی در حفظ سلامت دهان، بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از عوارض آتی دارد.

به گزارش پارسینه، هر دو روش ایمپلنت و دندان مصنوعی، انتخاب‌هایی هستند که زندگی بسیاری از بیماران را متحول کرده‌اند. در ادامه این مقاله، به بررسی دقیق تفاوت‌ها، مزایا و معایب هر دو روش خواهیم پرداخت تا مخاطبان بتوانند انتخابی آگاهانه و متناسب با شرایط فردی خود داشته باشند.

دندان مصنوعی چیست؟

دندان مصنوعی یک وسیله متحرک برای جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته است که بر روی لثه قرار می‌گیرد و ظاهر و عملکرد لبخند را تا حد زیادی بازمی‌گرداند. این پروتزها به دو نوع کلی تقسیم می‌شوند: دست دندان کامل که برای افرادی است که تمام دندان‌های یک فک را از دست داده‌اند، و دندان مصنوعی پارسیل که برای پر کردن جاهای خالی بین دندان‌های طبیعی باقی‌مانده استفاده می‌شود و معمولاً با گیره‌هایی به آن‌ها متصل می‌گردد.

دندان‌های مصنوعی معمولاً از موادی مانند آکریلیک، فلز یا چینی (پرسلن) ساخته می‌شوند. برخلاف ایمپلنت، استفاده از دندان مصنوعی نیازی به جراحی ندارد و در زمان نسبتاً کوتاهی قابل دریافت است. این وسایل معمولاً به‌وسیله مکش، گیره یا چسب مخصوص دندان مصنوعی در دهان ثابت می‌شوند.

به دلیل هزینه کمتر و فرآیند ساده‌تر، دندان مصنوعی طی دهه‌های گذشته یکی از گزینه‌های رایج و پرکاربرد در حوزه دندان‌پزشکی بوده است. برای ساخت آن، ابتدا قالبی از لثه و فک گرفته می‌شود، سپس یک نمونه اولیه تهیه شده و پس از چند مرحله تنظیم و تست، نسخه نهایی ساخته می‌شود تا شباهت بالایی به دندان‌های طبیعی داشته باشد.

 

ایمپلنت دندانی چیست؟

اگر به دنبال یک راه‌حل دائمی و پایدار برای جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته هستید، ایمپلنت دندانی یکی از پیشرفته‌ترین گزینه‌های موجود محسوب می‌شود. ایمپلنت درواقع یک پایه تیتانیومی یا زیرکونیومی است که به‌عنوان ریشه مصنوعی دندان در استخوان فک کاشته می‌شود. این پایه طی چند ماه با استخوان فک جوش می‌خورد؛ فرآیندی که به آن «اسئواینتگریشن» (پیوند زیستی) می‌گویند و موجب استحکام بالای ایمپلنت می‌شود.

مراحل ایمپلنت معمولاً با خارج کردن ریشه آسیب‌دیده آغاز می‌شود. سپس پایه فلزی در استخوان فک قرار می‌گیرد و پس از طی دوره ترمیم، قطعه‌ای به‌نام «اباتمنت» بر روی آن نصب می‌شود که تاج دندان (کرون) بر روی آن قرار می‌گیرد. این تاج کاملاً با دندان‌های اطراف هماهنگ طراحی می‌شود تا طبیعی‌ترین ظاهر ممکن را ایجاد کند.

ایمپلنت‌ها به دلیل استحکام بالا، طول عمر زیاد و شباهت زیاد به دندان‌های طبیعی، در سال‌های اخیر مورد استقبال گسترده‌ای قرار گرفته‌اند. هرچند که هزینه و زمان درمان آن بیشتر از دندان مصنوعی است، اما نتیجه نهایی اغلب رضایت‌بخش‌تر و طولانی‌مدت‌تر خواهد بود.

مزایای ایمپلنت:

• دوام طولانی‌مدت: ایمپلنت‌ها می‌توانند ۱۵ تا ۲۵ سال یا حتی بیشتر عمر کنند.
• ظاهر طبیعی: بسیار شبیه دندان‌های واقعی هستند و ظاهری طبیعی دارند.
• جلوگیری از تحلیل استخوان: با تحریک استخوان فک، از تحلیل آن جلوگیری می‌کنند.
• راحتی و ثبات: درون استخوان فک قرار می‌گیرند و مانند دندان‌های معمولی حرکت نمی‌کنند.
• مراقبت آسان: مشابه دندان طبیعی تمیز می‌شوند و نیازی به مواد مخصوص ندارند.
• بهبود کیفیت زندگی: به بهبود غذا خوردن، صحبت کردن و اعتماد به نفس کمک می‌کنند.

معایب ایمپلنت:

• هزینه بالا: قیمت اولیه بالا است و معمولاً تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد.
• نیاز به جراحی: برای همه مناسب نیست و به سلامت عمومی و تراکم استخوان وابسته است.
• زمان‌بر بودن: فرآیند کامل چند ماه طول می‌کشد و ممکن است نیاز به پیوند استخوان داشته باشد.
• خطر عوارض: ممکن است با عفونت یا مشکلات مکانیکی مواجه شود؛ نرخ شکست حدود ۵ تا ۱۰ درصد است.
• نیاز به استخوان کافی: برای موفقیت، استخوان کافی در فک نیاز است.
• محدودیت برای افراد سیگاری: سیگار کشیدن احتمال شکست درمان را بالا می‌برد.

 

 

مزایای دندان مصنوعی:

• قیمت مناسب: نسبت به ایمپلنت هزینه کمتری دارد و برای افراد با بودجه محدود گزینه خوبی است.
• بدون نیاز به جراحی: برخلاف ایمپلنت، دندان مصنوعی نیاز به جراحی ندارد و برای افرادی با شرایط پزشکی خاص مناسب است.
• ساخت سریع‌تر: پس از آماده شدن لثه‌ها، دندان مصنوعی سریع‌تر آماده می‌شود.
• قابل تنظیم و تعویض: در صورت تغییر در شکل دهان، می‌توان آن را اصلاح یا تعویض کرد.
• قابل جدا شدن: برخی افراد ترجیح می‌دهند دندان خود را هنگام خواب یا برای تمیز کردن خارج کنند.
• مناسب برای بی‌دندانی کامل: در صورت از دست دادن تعداد زیادی از دندان‌ها، بهترین گزینه است.
• مرحله اولیه برای ایمپلنت: می‌تواند راهی موقت تا زمان کاشت ایمپلنت باشد.

معایب دندان مصنوعی:

• کم‌ثبات‌تر بودن: ممکن است هنگام صحبت یا غذا خوردن جابه‌جا شود و باعث ناراحتی یا خجالت شود.
• ظاهر کمتر طبیعی: با وجود پیشرفت‌ها، هنوز هم ظاهر دندان مصنوعی ممکن است به اندازه ایمپلنت طبیعی نباشد.
• تشدید تحلیل استخوان: چون روی لثه قرار می‌گیرد و به استخوان متصل نیست، نمی‌تواند از تحلیل استخوان جلوگیری کند.
• نیاز به مراقبت زیاد: باید روزانه تمیز شوند و شب‌ها از دهان خارج شوند.
• محدودیت در غذا خوردن: خوردن غذاهای سفت یا چسبناک ممکن است مشکل‌ساز شود.
• مشکل در صحبت کردن: ممکن است زمان ببرد تا به آن عادت کنید.
• نیاز به تعویض دوره‌ای: معمولاً هر ۵ تا ۱۰ سال باید تعویض یا تنظیم شوند.
• احتمال آسیب به دندان‌های سالم: در دندان مصنوعی جزئی، ممکن است به دندان‌های مجاور فشار وارد شود.
• زخم و عفونت: ممکن است زخم یا التهاب در لثه‌ها ایجاد شود، مخصوصاً اگر به‌درستی تمیز نشوند.

مقایسه کامل بین ایمپلنت دندان و دندان مصنوعی

اگر چند دندان یا همه دندان‌های خود را از دست داده‌اید، احتمالاً با این سؤال روبرو هستید که ایمپلنت دندان بهتر است یا دندان مصنوعی؟ هر دو روش برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته استفاده می‌شوند، اما از نظر عملکرد، ظاهر، ماندگاری، راحتی و حتی هزینه با یکدیگر تفاوت زیادی دارند. در این مطلب، تمام تفاوت‌های اصلی این دو روش را به زبان ساده بررسی می‌کنیم تا بتوانید راحت‌تر تصمیم بگیرید کدام گزینه برای شما مناسب‌تر است.

1. دوام و طول عمر

• ایمپلنت دندان یک روش دائمی و بسیار مقاوم است. پایه‌ای فلزی (معمولاً از جنس تیتانیوم) درون استخوان فک قرار می‌گیرد که با استخوان جوش می‌خورد. با مراقبت درست، می‌تواند تا آخر عمر باقی بماند.
• دندان مصنوعی معمولاً هر ۵ تا ۱۰ سال نیاز به تعویض دارد، چون به‌مرور زمان استخوان فک تحلیل می‌رود و فرم لثه تغییر می‌کند که باعث لق شدن یا بد جا افتادن دندان مصنوعی می‌شود.
• نتیجه: از نظر ماندگاری، ایمپلنت بسیار بهتر است.

2. راحتی و ثبات در دهان

• ایمپلنت دندان به دلیل اتصال مستقیم به استخوان فک، کاملاً ثابت است و دقیقاً مثل دندان طبیعی عمل می‌کند. موقع غذا خوردن، حرف زدن یا خندیدن حرکت نمی‌کند و احساس لق بودن ندارد.
• دندان مصنوعی روی لثه قرار می‌گیرد و ممکن است هنگام صحبت یا جویدن حرکت کند یا بلغزد. گاهی نیاز به استفاده از چسب دندان مصنوعی برای محکم نگه‌داشتن آن دارید. طبق یک تحقیق در سال ۲۰۱۹، «اوردنچر ایمپلنت‌دار» (نوعی دندان مصنوعی که روی ایمپلنت قرار می‌گیرد) از دندان مصنوعی معمولی راحت‌تر و مؤثرتر است.
• نتیجه: از نظر راحتی و ثبات، ایمپلنت گزینه بهتری است.

3. زیبایی ظاهری

• ایمپلنت‌ها طوری ساخته می‌شوند که دقیقاً هم‌رنگ و هم‌شکل دندان‌های طبیعی شما باشند و کاملاً طبیعی و هماهنگ به نظر برسند.
• دندان‌های مصنوعی در سال‌های اخیر زیباتر شده‌اند اما معمولاً به‌اندازه ایمپلنت طبیعی به‌نظر نمی‌رسند. علاوه بر این، با تحلیل رفتن فک، فرم صورت و لبخند هم ممکن است تغییر کند.
• نتیجه: ایمپلنت ظاهری طبیعی‌تر و زیباتر دارد.

4. روش نگهداری و تمیز کردن

• ایمپلنت‌ها درست مثل دندان طبیعی نیاز به مسواک زدن، نخ‌دندان کشیدن و مراجعه منظم به دندان‌پزشک دارند. نیازی به درآوردن ندارند.
• دندان مصنوعی باید هر روز از دهان خارج و با مواد مخصوص تمیز و ضدعفونی شود. برخی افراد باید از چسب مخصوص هم استفاده کنند.
• نتیجه: ایمپلنت‌ها نگهداری آسان‌تری دارند.

5. سلامت استخوان فک

• ایمپلنت باعث تحریک استخوان فک می‌شود، همان‌طور که ریشه دندان طبیعی این کار را انجام می‌دهد. این ویژگی باعث جلوگیری از تحلیل استخوان می‌شود.
• دندان مصنوعی چون ریشه‌ای ندارد، استخوان را تحریک نمی‌کند و با گذشت زمان، استخوان فک تحلیل می‌رود. این مسئله ممکن است روی شکل صورت و فیت دندان مصنوعی تأثیر بگذارد.
• نتیجه: ایمپلنت برای حفظ سلامت استخوان فک مناسب‌تر است.

6. هزینه و صرفه‌جویی

• ایمپلنت‌ها هزینه اولیه بالاتری دارند چون شامل جراحی و قطعات خاص هستند. اما با توجه به دوام بالای آن‌ها، در طولانی‌مدت ممکن است به‌صرفه‌تر باشند.
• دندان مصنوعی معمولاً ارزان‌تر است، اما باید هزینه تعویض، تعمیر و چسب و مواد شوینده را در طول سال‌ها در نظر گرفت. اگر قصد خرید دندان مصنوعی آماده را دارید، آشنایی با مزایا و محدودیت‌های آن می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر کمک کند.
• نتیجه: دندان مصنوعی ارزان‌تر شروع می‌شود، ولی ایمپلنت در طول زمان به‌صرفه‌تر است.

7. مدت زمان انجام و روند درمان

• ایمپلنت نیاز به جراحی دارد و چند ماه زمان می‌برد تا پایه تیتانیومی با استخوان فک جوش بخورد. سپس تاج دندان (روکش) روی آن نصب می‌شود.
• دندان مصنوعی روش غیرجراحی است و پس از بهبود لثه (در صورت وجود کشیدن دندان) سریع‌تر آماده و نصب می‌شود.
• نتیجه: اگر دنبال راه‌حل سریع هستید، دندان مصنوعی زودتر آماده می‌شود.

8. چه کسانی می‌توانند از آن استفاده کنند؟

• ایمپلنت برای کسانی مناسب است که سلامت عمومی خوبی دارند، استخوان فک کافی دارند و می‌توانند بهداشت دهان را به‌خوبی رعایت کنند. افراد سیگاری یا کسانی با بیماری‌های خاص ممکن است گزینه مناسبی نباشند.
• دندان مصنوعی گزینه‌ای قابل‌استفاده برای طیف وسیع‌تری از افراد است، مخصوصاً افرادی که نمی‌توانند جراحی انجام دهند یا دچار تحلیل شدید استخوان هستند.
• نتیجه: دندان مصنوعی برای افراد بیشتری قابل‌استفاده است.

9. تأثیر بر دندان‌های اطراف

• ایمپلنت مستقل از دندان‌های کناری است و هیچ فشاری روی دندان‌های مجاور وارد نمی‌کند.
• دندان مصنوعی جزئی یا بریج‌ها ممکن است به دندان‌های کناری تکیه کنند یا نیاز به تراشیدن آن‌ها داشته باشند که به‌مرور زمان ممکن است باعث آسیب به دندان‌های سالم شود.
• نتیجه: ایمپلنت بدون آسیب به دندان‌های اطراف عمل می‌کند.