تجاوز جنسی در ورزش؛ از ژیمناستهای المپیک تا فاجعه کره جنوبی

در دل رقابتهای ورزشی جهانی، جایی که مدال و افتخار در مرکز توجه است، سایهای تاریک اما واقعی وجود دارد: تجاوز و سوءاستفاده جنسی در ورزش. موضوعی که سالها پنهان نگاه داشته شد، اما حالا با افشای پروندههای متعدد در سراسر جهان، به یکی از مهمترین چالشهای حوزه ورزش حرفهای و آماتور تبدیل شده است.
مجید سلطانی| در دل رقابتهای ورزشی جهانی، جایی که مدال و افتخار در مرکز توجه است، سایهای تاریک اما واقعی وجود دارد: تجاوز و سوءاستفاده جنسی در ورزش. موضوعی که سالها پنهان نگاه داشته شد، اما حالا با افشای پروندههای متعدد در سراسر جهان، به یکی از مهمترین چالشهای حوزه ورزش حرفهای و آماتور تبدیل شده است. این گزارش، مروری دارد بر موارد تأیید شده و جنجالی، از ایالات متحده و اروپا تا ایران و کره جنوبی.
پروندههای جهانی؛ وقتی سکوت میشکند
لری نصر (Larry Nassar) – آمریکا
سمت: پزشک تیم ملی ژیمناستیک زنان ایالات متحده
سالهای فعالیت: 1996 تا 2015
قربانیان: بیش از 300 دختر، از جمله المپینهایی چون:
سیمون بایلز
مککیلا مارونی
آلی ریسمن
نتیجه: محکوم به 175 سال زندان؛ استعفای مدیران فدراسیون ژیمناستیک آمریکا و اصلاح ساختارها
بری بنل (Barry Bennell) – انگلستان
سمت: مربی تیمهای پایه فوتبال، از جمله منچسترسیتی
دوره وقوع جرایم: دهههای 1970 تا 1990
قربانیان: حداقل 80 فوتبالیست نوجوان
مجازات: حبس 30 ساله
بازتاب: شکلگیری جنبش «فوتبال امن» در انگلستان
روبن سمدا (Ruben Semedo) – پرتغال
بازیکن فوتبال حرفهای
اتهام: تجاوز و آدمربایی در سال 2018
نتیجه: بازداشت، آزادی با وثیقه، ممنوعیتهای موقت ورزشی
دهکدههای المپیک: سکوت پشت پرچمها
در بازیهای المپیک ریو 2016 و توکیو 2020، گزارشهایی غیررسمی از آزار و حتی تجاوز جنسی منتشر شد، اما اغلب در پشت درهای بسته باقی ماندند تا "آبروی رقابتها" حفظ شود.
پرونده تجاوز ورزشکاران ایرانی در کره جنوبی
در سالهای اخیر، چندین گزارش رسانهای و قضایی از تجاوز و آزار جنسی توسط ورزشکاران ایرانی مقیم کره جنوبی منتشر شده است. این موارد عمدتاً شامل بازیکنان جوان فوتبال و اعضای تیمهای ورزشی بودند که در اردوها یا حین اقامت در کره جنوبی مرتکب جرم شدهاند.
نمونه شاخص: پروندهای در سال 2022 که طی آن چند بازیکن نوجوان ایرانی متهم به تجاوز به یک زن کرهای شدند. این پرونده پس از تحقیقات پلیس کره جنوبی با بازتاب گسترده در رسانههای دو کشور همراه بود.
تعدادی از متهمان با حکم قضایی کره جنوبی به زندان محکوم شدند و برخی از آنها ممنوعالخروج و محروم از ادامه فعالیتهای ورزشی شدند.
این اتفاقات باعث نگرانی جدی در فدراسیونهای ورزشی ایران و کره جنوبی شد و تأکید بر ضرورت آموزش اخلاقی و نظارت بیشتر روی ورزشکاران خارجنشین را بالا برد.
چرا این فجایع تکرار میشوند؟
اختلاف قدرت مربی و ورزشکار خصوصاً در نوجوانان، ترس از حذف ورزشی که قربانی ترجیح میدهد سکوت کند، بیاعتمادی به نهادهای ورزشی مانند فدراسیونها که معمولاً از رسوایی میترسند نبود قوانین حمایتی مشخص و قوانین حمایتی تازه در حال شکلگیری است.
راهکارها و پیشنهادها چیست؟
راهاندازی سامانههای گزارشگیری محرمانه، آموزش مربیان درباره مرزهای اخلاقی و حقوقی، ایجاد پست ناظر اخلاقی در اردوها و رقابتها
شفافسازی و رسانهای کردن احکام قضایی برای بازدارندگی از مهمترین راهکارها است.
اهمیت نقش سرپرست در پیشگیری از سوءاستفاده و آزار جنسی در ورزش
سرپرستان و مربیان نهتنها نقش فنی و آموزشی دارند، بلکه مسئولیت بزرگی در حفظ سلامت جسمی و روانی ورزشکاران، بهویژه نوجوانان و جوانان، بر عهده دارند. حضور یک سرپرست با صلاحیت و آگاه، میتواند به عنوان خط اول دفاعی در برابر فجایع آزار و سوءاستفاده عمل کند.
نظارت مستمر و حضور فعال:
سرپرست باید همواره در اردوها، تمرینات و فضاهای مشترک ورزشی حضور داشته باشد و تعامل مستقیم با ورزشکاران برقرار کند. این حضور مداوم مانع از ایجاد فرصت برای رفتارهای نامناسب میشود.
ایجاد فضای اعتماد و حمایت:
ورزشکاران باید بتوانند بدون ترس و نگرانی، مشکلات و نگرانیهای خود را با سرپرست در میان بگذارند. سرپرست باید با رویکردی محترمانه و حمایتگر، در نقش یک پشتیبان و مشاور قابل اعتماد ظاهر شود.
آموزش اخلاقی و آگاهیبخشی:
سرپرستان موظفند در زمینه حقوق ورزشکاران، مرزهای اخلاقی و نشانههای سوءاستفاده به ورزشکاران آموزش دهند تا خودشان هم از حق خود آگاه باشند و در صورت لزوم گزارش دهند.
واکنش سریع و مسئولانه در برابر گزارشها:
مهمترین وظیفه سرپرست، پیگیری فوری و جدی هرگونه گزارش آزار یا سوءاستفاده است. سرپرستان باید سیستم گزارشدهی امن و محرمانهای ایجاد کنند و مطمئن شوند که قربانیان در حفظ حریم خصوصی و حمایت کامل هستند.
هماهنگی با نهادهای ذیربط:
سرپرستان باید با فدراسیونها، نهادهای قضایی و بهداشت روان همکاری کنند تا در صورت وقوع جرم، اقدامات قانونی و روانی لازم به سرعت انجام شود.
طبق پژوهشها، محیطهای ورزشی که در آنها سرپرستان مسئولیتپذیر و آگاه حضور فعال دارند، نرخ سوءاستفادههای جنسی و آزار به طور چشمگیری کاهش مییابد. نبود چنین نقش مؤثری، فضای ناامن و محرک برای بروز این فجایع ایجاد میکند.
سرپرستهای آگاه، مسئول و حساس، خط مقدم دفاع در برابر آزار و سوءاستفاده در ورزش هستند. بدون حضور و عملکرد درست این افراد، حتی بهترین قوانین و سیاستها هم نمیتوانند از ورزشکاران محافظت کنند. بنابراین، آموزش و انتخاب دقیق سرپرستان باید در اولویت برنامههای فدراسیونها و باشگاهها قرار گیرد.
از دویدن در پی مدال تا گریستن در سایه سکوت؛ داستان ورزشکارانی که مورد سوءاستفاده قرار گرفتند، داستان شکست نهادهایی است که باید حافظ سلامت آنان میبودند. امروز زمان آن است که با نگاهی شفاف، این واقعیت تلخ را بپذیریم و برای اصلاح آن قدم برداریم. ورزش، تنها زمانی افتخارآمیز است که ایمن باشد.
ارسال نظر