روزنامهٔ کیهان و مقالهٔ ناهمخوان «راشد الغنوشی»

پارسینه : سال گذشته «حسین شریعتمداری» (مدیرمسئول روزنامه‌ کیهان) در یادداشتی با عنوان «دو خبر و یک نتیجه»، تحلیلی پیرامون اظهارنظر معروف و جنجالی «راشد الغنوشی» (چهره انقلابی و رئیس حزب النهضه تونس) منتشر کرد . الغنوشی در آن زمان که بلافاصله پس از پیروزی انقلاب مردم تونس و در آستانه‌ بازگشت او به تونس بود، در مصاحبه‌ای گفته بود: «من نه [آیت‌الله] خمینی هستم، و نه شیعه».

به گزارش پارسینه، حسین شریعتمداری در یادداشت خود که البته در سایت‌های خبری با عنوان «نقاب‌برداری شریعتمداری از چهره‌ غنوشی» منتشر شد ، مخاطب این جمله را «آمریکا و متحدانش» و نه مردم تونس می‌داند و اظهار این سخن از سوی الغنوشی را تنها در دو حالت ممکن می‌داند: الغنوشی یا فریب‌خورده‌‌ی غرب است و یا در حال تقیه برای حفظ و تحکیم قدرتش است.

در عین حال، روزنامه‌ی کیهان ماه گذشته در خبری ویژه به گزارش هفته‌نامه‌ی Human Events درباره‌ی پیروزی اسلام‌گرایان در منطقه و خطر آن‌ها برای منافع آمریکا پرداخت . کیهان به نقل از این هفته‌نامه می‌نویسد: «مارتین کرامر، محققی در موسسه خاور نزدیک در واشنگتن مقاله‌ای در مورد غنوشی نوشته که نشان دهنده اسلامگرایی افراطی و تنفر او از آمریکاست. وی در سال ۱۹۹۰ در سخنرانی‌ای در سودان، آمریکا را تهدید کرد. وی خطاب به مردمی که برای شنیدن سخنرانی‌اش در خارطوم جمع شده بودند گفت «ما باید بدون وقفه با آمریکا بجنگیم تا آن را از سرزمین‌های اسلامی بیرون برانیم؛ در غیر این صورت به تمام منافع آمریکا در سراسر جهان اسلام حمله خواهیم کرد.» او در سال ۱۹۷۹ از جمهوری اسلامی ایران دیدن کرد و از اشغال سفارت آمریکا در تهران حمایت کرد. او کمک کرد «یخ روابط میان جنبش‌های اسلامی سنی و ایران آب شود.» او در زمانی که در بریتانیا حضور داشت با هیاتی از حزب الله- مورد حمایت ایران- ملاقات کرد.»

آیا الغنوشی در سال‌های اخیر و خصوصا در برهه‌ی پیروزی انقلاب تونس، به یک چرخش ایدئولوژیک یا دست کم یک تغییر منش شفاهی دست یازیده است؟ او سال‌ها ممنوع الورود به آمریکا بوده است، اما مدتی پیش پس از دریافت ویزا (که البته با واکنش چهره‌های محافظه‌کار آمریکایی مواجه شد ) سفری به ایالات متحده داشته است.

اکنون چنانچه تحلیل نقاب‌بردارانه‌ی شریعتمداری از چهره‌ی الغنوشی را فرض قرار دهیم، مشاهده‌ی صفحه‌ی اول روزنامه‌ی امروز کیهان و تیتر آن در انتشار مقاله‌ای از راشد الغنوشی در ستایش ایران و حمله به آمریکا می‌تواند تعجب‌برانگیز باشد.


در مقاله‌ی مذکور، کیهان با روتیتر «پاسخ رهبر اسلامگرایان تونس به سران فتنه» به نقل از الغنوشی نوشته است : «چرا ایران از سوی قدرت‌های غربی هدف قرار گرفته است؟ نخست اینکه کشورهای غربی به رهبری آمریکا و اسرائیل سگ نگهبان آمریکا در واشنگتن از ابتدای انقلاب اسلامی ایران تلاش گسترده سیاسی و اقتصادی به کار بستند تا نظام نوپای ایران را به زانو درآورند... آمریکا نیروهای خود را در اطراف مرزهای ایران مستقر کرد. رسانه‌های غربی نیز از هیچ تلاشی برای مخدوش نشان دادن وجهه جمهوری اسلامی فروگذاری نکردند، ایران را به حمایت از تروریسم متهم کردند و تلاش می‌کنند جهان را علیه ایران بسیج کنند... امام خمینی (ره) نظام جمهوری اسلامی ایران را بر این اساس استوار ساخت که مستقل از اعمال نظرات قدرتهای بین المللی باشد تا شعار نه شرقی نه غربی مصداق عینی داشته باشد. نظام جمهوری اسلامی ایران که از سوی ایرانی‌ها در همه پرسی روزهای آغازین انقلاب تایید شد نظامی متفاوت با دیگر نظامات سیاسی موجود در جهان پدید آورد. امام خمینی (ره) ارزشهای اسلامی فقه اهل بیت علیهم السلام را با میراث سیاسی دنیای مدرن ادغام کرد... جمهوری اسلامی با حمایت سخاوتمندانه از گروه‌های مقاومت شیعی و سنی اسلامی یا سکولار به مقابله با رژیم صهیونیستی ادامه می‌دهد و در این راه مشروعیت بزرگی در امت اسلامی به دست آورده است.»

کیهان همچنین به نقل از الغنوشی نوشته است:‌ «به رغم اینکه سیاست ایران در حمایت از گروه‌های مقاومت در لبنان و فلسطین باعث تنش‌هایی در داخل ایران شد و برخی از گروه‌های مخالف دولت شعار نه غزه نه لبنان را سر دادند و کشورهای غربی نیز به این بهانه نوار غزه را در محاصره قرار دادند و از ساخت دیوار نژادپرستانه حائل در کرانه باختری رود اردن حمایت کردند تا فلسطینیان تسلیم دشمن اسرائیلی شوند، ولی ایران همچنان بیش از کشورهای عربی ندای آزادی فلسطین را فریاد می‌زند... انقلاب اسلامی ایران یکی از بزرگ‌ترین رخدادهای تاریخ معاصر است و الگوی جدیدی را به امت اسلامی و کشورهای جهان ارائه کرده است. این الگو نوید دهنده استقلال و آزادی از قدرت‌های بین المللی و تقویت وحدت امت اسلامی، بیدار شدن نیروهای خاموش آن و حمایت از مقاومت در فلسطین است.»

ورای مسئله‌ی انتقاد از آمریکا، سخن گفتن الغوشی از ایران به عنوان «الگو» نیز می‌توانست در جای خود تأمل‌برانگیز باشد،‌ چرا که الغنوشی در ماه‌های اخیر بارها به صراحت از «الگوی ترکیه» برای آینده‌ی سیاسی تونس یاد کرده است .

با این وجود، جستجوی تحریریه‌ی پارسینه برای یافتن اصل این مقاله در اینترنت (که طبیعتا بایستی به تازگی توسط الغنوشی نوشته شده باشد) بی‌ثمر ماند. کیهان منبع این مقاله را «پایگاه اینترنتی شبکه تلویزیونی قطر» عنوان کرده است، در صورتی که مشخص نیست کدام شبکه تلویزیونی در کشور قطر مدنظر نویسندگان کیهان بوده است. در ادامه، جستجوهای متعدد از ترکیب‌های مختلف کلیدواژه‌های «غنوشی»،‌ «ایران»،‌ «اسرائیل»، «نه غزه نه لبنان» در زبان‌های مختلف نیز نتیجه‌ای نبخشید.

تنها نتیجه‌‌‌ی نزدیک به کلیدواژه‌های فوق، متن گزارش حضور و سخنرانی اخیر «راشد الغنوشی» در « انستیتوی سیاست خاور نزدیک » در واشنگتن است؛‌ موسسه‌ای که در 1985 توسط «کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل» (AIPAC) و با هدف تمرکز بر مطالعه و تحقیق بر روی مسائل خاورمیانه در ارتباط با منافع آمریکا و اسرائیل پایه‌گذاری شده است و «مارتین کرامر» (از اعضای آن) پیش از این خطر آمریکاستیزی راشد الغنوشی را هشدار داده بود . سخنان الغنوشی را در هفته‌نامه‌ی انگلیسی Weekly Standard و نیز روزنامه‌ی عربی « النهار » می‌توان مشاهده کرد.

الغنوشی در این نشست، اذعان می‌کند که ماده‌ای تحت عنوان «تحریم و قطع روابط با اسرائیل» در قانون اساسی تونس نخواهد آمد. او می‌گوید که این تنها توافقی مکتوب بین احزاب تونس بوده است و ضرورتی برای ورود مسئله‌ی بحران اعراب-اسرائیل در قانون اساسی تونس وجود ندارد.

به گزارش پارسینه به نقل از «ویکلی استاندارد» سخنان الغنوشی باعث تعجب ده‌ها تحلیل‌گر و دانشمند حاضر در این انستیتو شده است. او از مسائلی همچون حقوق زنان، اصول دموکراتیک، و آزادی بیان در تونس پسا-انقلاب سخن گفته است. الغنوشی همچنین در اظهار نظری نادر، اعلام کرده است که «آزادی دین» برای همگان در تونس محفوظ است و تأکید کرده است که مردم در تونس «آزادند تا از دین خود خارج شوند، یا دین خود را تغییر دهند.»

او همچنین مواضع آمریکا در حمایت از انقلاب تونس را یادآور می‌شود و می‌گوید: «این یکی از عواملی است که می‌توانند تسهیل‌کننده‌ی روابط بین اسلام و غرب، بعد از زشت شدن چهره‌ی اسلام به خاطر فعالیت‌های تروریستی باشد.» و سپس مراتب امتنان خود را از دعوت به آمریکا پس از سال‌ها ممنوعیت ابراز می‌کند.

پس از آنکه الغنوشی از «شهدای انقلاب» به خاطر فراهم کردن این فرصت برای سفر به آمریکا تشکر می‌کند، Robert Satloff (مدیر اجرایی انستیتو سیاست خاور نزدیک) مواضع ضد آمریکایی الغنوشی در 20 سال گذشته را به وی یادآوری می‌کند. «رابرت ستلاف» می‌گوید که الغنوشی در سال 1991 آمریکا را به خاطر حمله به «صدام حسین التکریتی» در عراق تهدید کرده بود و همچنین از حمله‌ی صدام به کویت دفاع کرده بود. همچنین حمایت وی از گروه‌های استشهادی در فلسطین را نیز یادآور می‌شود.

به گزارش پارسینه به نقل از «النهار» الغنوشی در پاسخ به این سخنان، ضمن طفره‌ رفتن از مسائل مربوط به صدام، می‌گوید که او «بشر» است و اندیشه‌هایش وسعت و تطور یافته است و می‌گوید که هیچ‌گاه از عملیات ارهابی دفاع نکرده است.

الغنوشی در بخشی از سخنان خود اذعان می‌کند: «اسنادی وجود دارد که من اطلاق صفت «شیطان بزرگ» به آمریکا را رد کرده‌ام. آمریکا هم ملتی است مثل دیگر ملت‌ها که تصمیمات خاص خود را اتخاذ کرده است، و بعضی از این تصمیم‌ها خوب و بعضی بد بوده‌اند. من بارها استفاده از لغت امام خمینی برای تشبیه آمریکا به شیطان را رد کرده‌ام.» او در این نشست همچنین بار دیگر بر استفاده از الگوی ترکیه برای آینده‌ی سیاسی تونس تأکید می‌کند.

گفتنی است جستجوها برای یافتن اصل مقاله‌ی چاپ‌شده در روزنامه‌ی کیهان همچنان ادامه دارد و تحریریه‌ی پارسینه از توضیحات مسئولان این روزنامه و مخاطبان محترم پیرامون مقاله‌ی مذکور استقبال می‌کند. در صورت صحت انتساب این مقاله به الغنوشی، مواضع دوگانه (یا تقیه‌ی دوجانبه‌ی) رئیس حزب النهضة در مواجهه با ایران و آمریکا-اسرائیل، قابل تأمل خواهد بود.



یکی از مخاطبان پارسینه در نظر خود لینک مقاله‌ی مورد اشاره‌ی روزنامه‌ی کیهان را ارسال کرده‌ است. این مقاله با عنوان «لماذا تُستهدف إيران؟» در سایت «الجزیره‌ی عربی» منتشر شده است . مطابقت اصل مقاله با متن منتشرشده در روزنامه‌ی کیهان تحریفی را نمایان نکرد، اما نکته‌ی حائز اهمیت این است که انتشار این مقاله مربوط به تاریخ 8 مارس 2010 (حدود 21 ماه پیش و یک سال قبل از شروع انقلاب‌ها در کشورهای عربی) است که هم‌اکنون در روزنامه‌ی کیهان بدون اشاره به تاریخ آن، ترجمه و بازنشر شده است.