جنازه رزم آرا بعد از ترور

پارسینه: سپهبد حاجعلی رزمآرا (۱۰ فروردین ۱۲۸۰ - ۱۶ اسفند ۱۳۲۹) نخستوزیر ایران در سال ۱۳۲۹ بود.در روز شانزدهم اسفند سال ۱۳۲۹ سپهبد حاجعلی رزمآرا در مسجد شاه به دست خلیل طهماسبی، عضو فداییان اسلام تهران کشته شد. فردای قتل رزمآرا، روز ۱۷ اسفند ۱۳۲۹ کمیسیون نفت پیشنهاد ملی کردن صنعت نفت را تصویب و اعلام کرد. قانون ملی شدن صنایع نفت در مجلس شورای ملی در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۲۹ و در مجلس سنا در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ به تصویب رسید.


خدایش بیامرزد
به به به حاجی حاجی مکه.
اللهم العنه
از ترورهایی که تروریستش تبرئه شد!
خاطرات خلیل طهماسبی از چگونگی ترور رزم آرا در گفتگو با مطبوعات 27 آبان 1331
قسمت اول :
در دوران آغازین مبارزات مردم ایران برای ملی شدن صنعت نفت، علی رزم آرا نخست وزیر از عوامل بازدارنده بود. رزم آرا به عنوان ژنرال ارتش رژيم شاه و عنصر سرشناس دولت استعماری انگليس هنگامی كه به نخست وزيری كشور رسيد با ملی شدن صنعت نفت ايران به شدت مخالفت میكرد. انحرافات علنی وی در سياست و امور مملكتی سبب شد تا روحانيون و مردم به مخالفت جدی و صريح با او بپردازند. لذا فداييان اسلام به اين تشخيص رسيدند كه اگر اين عنصر وابسته از ميان برداشته نشود در نهضت مردم اختلال حاصل میگردد. پس از مخالفت های صریح وی با ملی شدن صنعت نفت، طی دو شب جلسات متوالی از سوی نمایندگان جبهه ملی و رهبران فدائیان اسلام وی سد راه حرکت ملی و مذهبی مردم مسلمان ایران شناخته شد و تصمیم قطعی قتل وی اتخاذ گردید.(1) در پی ملاقات نواب صفوی با آیتالله کاشانی این تصمیم به تصویب او نیز رسید. بدین ترتیب قتل رزم آرا هم از بعد سیاسی و هم از بعد شرعی مجوز لازم را دریافت کرد.(2)
حذف این مهره که در عرف رایج سیاسی به عنوان «اعدام انقلابی» مطرح گردید، با گلوله خلیل طهماسبی یکی از اعضای فداییان اسلام در 16 اسفند 1329 اتفاق افتاد. در یکی از کتابهای منتشره از سوی فدائیان اسلام آمده است «ساعت 30 :10 صبح رزم آرا که رئیس دولت بوده و هنوز در حال غرور نظامی و سرمستی مقام خود بوده و طوری وانمود میکرد که وجود او و روح او بزرگتر از تصمیمات انقلابی فدائیان اسلام بلکه ملت ایران و تقدیرات الهی است با حالت تفرعن و تکبر مخصوص به اتفاق بعضی از وزراء و همراهانش وارد مسجد شاه میشود و درست در لحظه ای که پا به مدخل مسجد مینهد دست توانای نواب صفوی از آستین جوانمردی به اسم استاد خلیل طهماسبی خارج شده و یک تیر به جمجمه او رها میکند که مغزش را متلاشی میگرداند و دو تیر دیگر نیز به ریه و شانه او میخورد که در دم جان میسپارد. طهماسبی نیز بر طبق دستور قبلی رهبر خود اسلحه را بر زمین انداخته و فریاد اللهاکبر بلند میکند او را دستگیر نموده و به شهربانی میبرند.(3)
پس از این واقعه مسیر ملی شدن صنعت نفت هموار شد و فردای همان روز، کمیسیون نفت پیشنهاد ملی شدن نفت را پذیرفت. مجلس شورای ملی که قبلا از جانب شاه تهدید به انحلال شده بود و حتی از ترس نابودی خود در وقت رای گیری رزم آرا در تاریخ 5/4/1329 با عده حاضر 104 نفر 94 رای مثبت به او داده بود در تاریخ 24/12/1329 یعنی 8 روز بعد از کشتن رزم آرا لایحه ملی شدن صنایع نفت ایران را در سراسر کشور به اتفاق آرا تصویب کرد.(4)