بیحسی دستها و شانههای خشک؛ نشانه خطر در خواب
خوابیدن در وضعیت «تیرکس» ــ جمع کردن دستها روی سینه و خم کردن آرنجها ــ شاید در نگاه اول بیضرر به نظر برسد، اما پزشکان هشدار میدهند تکرار آن میتواند به بیحسی، درد و حتی آسیب عصبی دائمی منجر شود. تغییرات کوچک در وضعیت خواب میتواند جلوی این مشکلات را بگیرد و آرامش بیشتری به بدن بدهد.
به گزارش پارسینه به نقل از huffpost، هر صبح همان داستان تکرار میشود؛ مورمور شدن در انگشتانتان و شانههایی که همیشه خشک و سفت هستند. دستهایتان را میکشید و شانهها را میچرخانید تا دوباره حس برگردد. بلند میشوید و آن را نادیده میگیرید. با خودتان میگویید: «احتمالاً فقط بد خوابیدم.» اما شاید مشکل واقعی همان نحوه خوابیدن باشد.
بسیاری حتی متوجه نمیشوند. با دستهای رها به خواب میروند، اما ساعت ۳ صبح دستها را خم کرده و نزدیک سینه جمع میکنند. این حالت در شبکههای اجتماعی «وضعیت تیرکس» نام گرفته است. پزشکان هرچند این اصطلاح را به کار نمیبرند، هشدار میدهند که تکرار شببهشب آن میتواند مورمور موقت را به آسیب عصبی دائمی تبدیل کند.
دکتر راج داسگوپتا، متخصص خواب، توضیح میدهد: «وقتی با دستهای خم و جمعشده میخوابید، ممکن است به عصبهای آرنج یا مچ فشار بیاورید. این کار جریان خون را کند میکند و باعث بیحسی یا مورمور میشود. اگر زیاد تکرار شود، شانهها را هم تحت فشار قرار داده و خشک یا دردناک میکند.»
دکتر متیو بنت، جراح ارتوپد، اضافه میکند که برخی افراد دچار تحریک عصبی مشابه در مچ میشوند، شبیه سندرم تونل کارپ. خم بودن آرنج در طول شب فشار زیادی بر مسیرهای باریک عبور عصب ایجاد میکند. این مشکل شایعتر از آن چیزی است که فکر میکنید و به مرور بدتر میشود.
علائم هشداردهندهای که پزشکان میخواهند بدانید
کیِران شریدان، فیزیوتراپیست، میگوید بیماران اغلب از «دست مرده» یا نیاز به تکان دادن دستها صبحها شکایت دارند. او میگوید: «این پیام بدن است که سیستم عصبیتان خوشحال نیست.»
داسگوپتا تأکید میکند: «اگر هر شب دستها یا بازوهایتان بیحس میشوند، مدتی بعد از بیداری همچنان بیحس میمانند یا در طول روز ضعیف میشوند، وقت مراجعه به پزشک است.» علائم هشدار شامل درد تیرکشنده در بازو، مشکل در گرفتن اشیاء یا حتی افتادن مکرر گوشی از دست است. اینها نشانه آسیب جدیتر هستند.
بنت میگوید: «بیشتر موارد با درمان زودهنگام و ساده قابل کنترلاند. اما اگر درمان را نادیده بگیرید، مشکل جدی میشود.» داسگوپتا اضافه میکند: «اغلب موقتی است و با تغییر وضعیت خواب از بین میرود، اما اگر فشار طولانیمدت ادامه یابد، میتواند آسیب عصبی دائمی ایجاد کند.»
چرا بدن شبها در این وضعیت قفل میشود؟
جمع شدن حس راحتی دارد، مثل کشیدن پتو وقتی سردتان است. اما معمولاً دلیل عمیقتری وجود دارد. بدن حتی بدون تهدید واقعی، وارد حالت محافظت از خود میشود. وقتی سیستم عصبی به دلیل درد مزمن، استرس، خواب ضعیف یا تروما در حالت آمادهباش است، ناخودآگاه وضعیتهایی را انتخاب میکنیم که احساس امنیت بیشتری بدهند.
جودیت بارِدو، روانشناس بالینی، از بیماری گفت که با بیخوابی مزمن و خستگی شدید به درمان آمد. او هر شب در وضعیت تیرکس بیدار میشد؛ دستها روی سینه، شانهها خمیده. بیمار با تنش عضلانی، فک قفلشده و احساس سنگینی عاطفی از خواب برمیخاست. مشخص شد اضطراب شدیدش در خواب بروز میکند.
هدف نخست درمان، آرام کردن سیستم عصبی شبانه بود: اسکن ذهنی بدن قبل خواب، نوشتن برای تخلیه استرس، تغییر محیط خواب با بالشهای بیشتر و نور ملایم. تغییر وضعیت خواب نخستین نشانه بود که بدنش دوباره احساس امنیت میکند. البته همه کسانی که در وضعیت تیرکس میخوابند، اضطراب مزمن ندارند؛ استرس روزمره، تروما یا تنش هم میتواند همین واکنش را ایجاد کند.
راههای ساده برای تغییر وضعیت خواب
اراده در خواب کار نمیکند. نمیتوانید نیمهشب به خودتان بگویید «جمع نشو». پس باید با موانع و حمایتها جلوی خم شدن را گرفت.
- بنت پیشنهاد میکند: یک حوله کوچک دور آرنج بپیچید و با باند کشی شل ببندید. این مانع نرم خم شدن زیاد را ناخوشایند میکند.
- اگر مچ درد دارید، آتل مچ در شب کمک میکند.
- برای کسانی که به پهلو میخوابند:
- یک بالش کوچک یا حوله تا شده بین دست و سینه بگذارید.
- یک بالش بدن را بغل کنید تا دستها در حالت طبیعی بمانند.
- برای کسانی که به پشت میخوابند: دستها را کنار بدن یا روی بالش نزدیک لگن بگذارید. دستها باید صاف یا کمی خم باشند، نه زیر بدن یا بالش.
شریدان توضیح میدهد: «باز نگه داشتن دستها گردش خون بهتر، فشار کمتر بر عصبها و بازیابی سریعتر عضلات را فراهم میکند.»
از آنجا که این وضعیت اغلب بازتاب سیستم عصبی در حالت آمادهباش است، بنت توصیه میکند قبل خواب تکنیکهای آرامسازی مثل تنفس یا کشش ملایم انجام دهید. هدف اصلاح سختگیرانه نیست، بلکه فراهم کردن گزینههای حمایتی برای استراحت و بازیابی است.
اگر با دستهای بیحس، شانههای خشک یا مورمور بازو بیدار میشوید، نیازی به تغییر کامل سبک خواب ندارید؛ فقط چند اصلاح کوچک کافی است. امشب میتوانید شروع کنید. تیرکس نمیتوانست وضعیتش را عوض کند ــ اما شما میتوانید.
ارسال نظر