پرهیز از واکنش منفی در برابر خشم نوجوانان، بایدها و نبایدها

نا آرامی‌های اخیر در کشور، جو عمومی جامعه، انتشار اخبار منفی، رشد صعودی قیمت دلار و سکه در کشور و... به بهانه‌ای تبدیل شده تا خشم نوجوانان سر باز کند و متقابلاً درصد ناامیدی را در میان آن‌ها بیشتر کند.

به نقل از برنا؛ اما سوال اینجاست که چه میزان از این خشونت که گاه منجر به اعمال ناهنجار در جامعه می‌شود، تحت تأثیر فضای مجازی بوده و چه میزان از آن زمینه‌های خانوادگی دارد و چگونه می‌توان آن را مدیریت کرد؟

نباید در برابر خشم نوجوان و جوان واکنش منفی نشان دهیم

سمانه رضایی روانشناس و مشاور خانواده در خصوص دلایل بروز خشم در میان نوجوانان وجوانان گفت: دوران نوجوانی دورانی توامان با تغییرات هورمونی و شناخت هویت است و به همین جهت اهمیت دارد که والدین بتوانند این دغدغه‌ها را درک کرده و گوش شنوایی برای فرزندانشان باشند.

وی با بیان اینکه گاهی اوقات والدین دوره جوانی خود را با جوانی فرزندشان مقایسه می‌کنند، گفت: این کار اشتباه است، زمانی که خانواده وارد فاز مقایسه می‌شوند و مثلاً می‌گویند «من در دوره جوانی چنین خواسته‌ای نداشتم و چرا فرزند من این خواسته‌ها را دارد؟» باعث می‌شود در مورد فرزندشان احساس مسئولیت نکنند، در حالی که حتی حضرت علی (ع) هم در وصیت به امام حسن (ع) فرمودند که «فرزند شما فرزند زمانه خودش است.»

این روانشناس با بیان اینکه نباید در برابر خشم نوجوان و جوان واکنش منفی نشان دهیم، گفت: در واقع ما باید پذیرای این خشم شده و گوش شنوا باشیم و به دنبال راهکاری برای کاهش خشونت در جوان بگردیم.

حیطه سلامت روان پایان ندارد

رضایی در پاسخ به این سوال که چقدر در حوزه سلامت روان در کشور کار شده، اظهار کرد: حیطه سلامت روان حیطه‌ای نیست که در آن به اغناء برسیم، چرا که جامعه در حال گذار است و هر روز موضوعات جدیدی به وجود می‌آید که سلامت روان را تهدید می‌کند.

وی با اشاره به عدم استفاده از رژیم مصرف رسانه ای، گفت: ما برای تناسب اندام همواره به دنبال رژیم غذایی و دریافت کالری مناسب هستیم، اما آیا برای خوراک ذهنی خود هم برنامه‌ای داریم؟ رژیم مصرف رسانه موضوعی است که خانواده‌ها به تازگی به آن مواجه شده اند و حتی خیلی از والدین از آن شناختی ندارند.

رضایی تسریع کرد: اینکه ما چه خوراکی به ذهن مان می‌دهیم نکته مهمی است، متأسفانه ما در فضای مجازی زندگی‌های اسلایدی افراد را می‌بینیم که هر کدام یک تکه زیبا وجذاب از زندگی شان را در معرض دید ما قرار می‌دهند، البته نمی‌گویم همه افراد فعال در فضای مجازی آسیب زا هستند، چون خیلی‌ها هم فعالیت‌های مفیدی در این فضا دارند، اما عمده افراد در مجازی به دنبال مانور روی داشته‌های ظاهری شان هستند.

باید ریشه‌های خشم را از درون درمان کنیم

وی ادامه داد: زمانی که نوجوان و جوان وارد فاز مقایسه با این افراد می‌شود واکنش‌های متعددی از خود بروز می‌دهد، حتی گاهی اوقات خود پدر و مادر هم وارد چنین مقایسه‌ای می‌شوند.

وی با بیان اینکه انسان سالم انسانی است که با خودش مهربان باشد، گفت: زمانی که فردی به ندای درون خود توجه کند می‌تواند رفتار درست اجتماعی هم از خود بروز دهد. نمی‌شود داخل یک کوزه زهر باشد و ما به دیگران شهد بدهیم. اگر خشم در نوجوان مزمن شود قطعاً روی گفت وگوی درونی با خودش اثر می‌گذارد چرا که به محض مشاهده هر اتفاقی آن را در کامپیوتر مغزش تحلیل کرده و موضوع را تهدید تلقی می‌کند.

روانشناس ماوای امن ادامه داد: مهم‌ترین ایراد تربیتی در میان خانواده‌ها این است که به دنبال جلوه بیرونی شخصیت فرزندشان هستند، مثلاً اگر بچه در خانه درست غذا نخورد ایرادی ندارد مهم این است که جلوی دیگران غذا بخورد، در حالی که اگر نوجوان در خانه آداب دان نباشد نباید در بیرون از خانه هم از او انتظاری داشته باشیم.

رضایی با تأکید بر اینکه باید ریشه‌های خشم را از درون درمان کنیم، گفت: هیچ اتفاقی ناگهانی نمی‌افتد و بدون شک مطالعه، مشاوره و شرکت در کارگاه‌های آموزشی می‌تواند در این زمینه موثر باشد.

لزوم استفاده از رژیم مصرف رسانه‌ای

رضایی کمال گرا شدن پدر و مادر‌ها را منفی ارزیابی کرد و گفت: برخی از والدین به دنبال شرایط ایده آل هستند تا استاندارد‌های زندگی را بالا ببرند، حتماً باید فرزندشان کتانی مارک بپوشد یا در مدرسه غیر انتفاعی درس بخواند، اما چقدر مهم است که با او وقت بگذاریم و وارد صحبت شویم.

وی ادامه داد: این ایده آل گرایی به موضوعات سیاسی و اجتماعی در جامعه هم کشیده شده و این روز‌ها مراجعینی دارم که تحت تأثیر رسانه‌هایی که هدف دار کار می‌کنند به دنبال یک مدینه فاضله می‌گردند، در حالیکه باید سوال کرد من به عنوان عضوی از همین جامعه برای بهتر شدن وضعیت کشورم چه کاری کردم؟ اگر برای وضعیت فعلی سوگواری کنم همه چیز درست می‌شود؟

این مشاور خانواده با اشاره به درگیری‌های ذهنی نوجوان وجوان با موضوعات سیاسی تصریح کرد: من نمی‌توانم زمانی که فرزندم عصبانی و در حال انفجار است او را متوقف کنم، اما می‌توانم ورودی ذهن فرزندم را کنترل کنم، خشم مثل یک گلوله برفی کوچک هر چه می‌غلتد بزرگتر می‌شود و ناگهان شکل یک بهمن بزرگ را می‌گیرد که می‌تواند خانه‌ای را ویران کند.

وی افزود: ایرادی ندارد که من به عنوان پدر و مادر آگاهی سیاسی فرزندم را بالا ببرم، اما آیا تمام زندگی موضوعات سیاسی و اخبار است؟ گاهی فرزند من نیاز به خوراک فرهنگی دارد و در این میان بهترین راهکار، رژیم مصرف رسانه است.

پشت هر شنیده نشدنی خشم تلنبار می‌شود

این مشاور‌خانواده تصریح کرد: چیزی که ما در اغتشاشات اخیر به طور واضح مشاهده کردیم بی محابا بودن نوجوان و جوان بود و این نشان می‌دهد که خانواده روی آداب دان بودن فرزند کار نکرده که نتیجه اش فحاشی‌های تند می‌شود.

وی در پایان گفت: پشت هر شنیده نشدنی خشم نوجوان تلنبار می‌شود و متأسفانه طی چند ماه اخیر رسانه ملی هم تک بعدی عمل کرد و به همه افراد برای صحبت تریبون نداد. همین امر هم خشم نوجوانان و جوانان را تحریک کرد.