سال پررونق صندوق‌های بازنشستگی جهان در ۲۰۱۹

به‌تازگی نتایج گزارش موسسه Thinking Ahead درباره روند فعالیت بزرگترین صندوق‌های بازنشستگی جهان در سال ۲۰۱۹ و موقعیت آنها در سال ۲۰۲۰ منتشر شده است که موسسه راهبردهای بازنشستگی صبا (نهاد پژوهشی صندوق بازنشستگی کشوری) آن را ترجمه و منتشر کرده است.

Thinking Ahead موسسه‌ای غیرانتفاعی با محوریت تحقیق و نوآوری است که در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد و هدف اصلی آن تجهیز سرمایه برای آینده‌ای پایدار است. اعضای موسسه تشکیل شده از مالکان دارایی، مدیران سرمایه‌گذاری و گروه‌های دیگری که با انگیزه‌‎ای مشابه در این زمینه مشغول به فعالیت هستند.

رشد ۱۵ درصدی دارایی‌ها در ۲۲ بازار بزرگ بازنشستگی

بنابر گزارش این موسسه، دارایی‌ها در ۲۲ بازار بزرگ بازنشستگی، رشد ۱۵ درصدی در این سال داشته است و در این میان کشورهای مکزیک، کانادا و ایالات‌متحده ازلحاظ رشد پیشگام بوده‌اند (به ترتیب ۲/۲۲درصد، ۹/۱۸درصد و ۸/۱۷درصد) و در سال گذشته میلادی تا حد زیادی در بازارهای سهام سود کرده‌اند. این امر نشان‌دهنده انحراف/چرخش دارایی‌ها از ۲۰۱۸ بوده که سومین سال بد برای هفت بازار بزرگ بازنشستگی بوده است.

تخصیص دارایی‌ها به بازارهای خصوصی و دیگر گزینه‌های جایگزین همچنان افزایش خواهد یافت (۲۳درصد + ۱۷واحد درصد از ۱۹۹۹) به قیمت داشتن اثرات منفی بر سهام و اوراق قرضه و اقتضای تنوع ریسک. سرمایه‌گذاران همچنان در پی روش‌های مبتکرانه برای توسعه اختیارات جهت مدیریت بهینه مسائل (مثل یکپارچگی، اندازه‌گیری و پیچیدگی) مربوط به بازارهای خصوصی خواهند بود.

بنابراین گزارش، صندوق‌های بازنشستگی مبتنی بر مدل «مشارکت تعریف‌شده» (Defined Contribution) در حال تبدیل‌شدن به‌عنوان الگوی غالب جهانی هستند؛ درعین‌حال که چالش‌هایی هم بر سر راه آنها دیده می‌شود.

در سال گذشته برای اولین بار میزان کل دارایی‌های DC از میان شش بازار بزرگ بازنشستگی در جهان از میزان دارایی‌های DB بالاتر رفت. این دسته از صندوق‌های بازنشستگی مبتنی بر مدل «طرح مزایای تعریف‌شده»(Defined Benfit) هستند.

در طرح مشارکت تعریف‌شده (DC) طی دوره بیمه‌پردازی حق بیمه‌های افراد اخذ و پس از احراز شرایط بازنشستگی متناسب با حق بیمه‌های پرداختی به مزایای افراد پرداخت می‌شود و صندوق تعهدی به ارائه خدمات، بیش از آورده افراد ندارد، اما در طرح‌هایی که بر اساس روش مزایای تعریف‌شده(DB) طراحی شده‌اند، صندوق بازنشستگی مکلف است صرف‌نظر از میزان حق بیمه دریافتی در صورت احراز شرایط بازنشستگی به افراد تحت پوشش خدمات خود را ارائه کند. در این روش تقریبا ارتباطی بین میزان حق بیمه‌های دریافتی با میزان تعهدات پرداختی وجود ندارد.

در طول یک دهه قبل از ۲۰۱۹، نرخ رشد دارایی‌های DC بیشتر از دارایی‌های DB بوده (۴/۸درصد در سال در برابر ۸/۴درصد در سال) که پوشش بالای اعضا و در برخی بازارها بالا بودن حق بیمه‌ها را نشان می‌دهد.

مشارکت اعضا که امری مهم برای پایدارتر بودن نظام DC محسوب می‌شود، همچنان موردی چالش‌برانگیز برای اکثر کارفرمایان به شمار می‌رود. بنابراین، انتظار می‌رود با شکل گرفتن نسل بعدی طرح‌ها، این حوزه از اهمیت ویژه‌ای در آن دسته از سازمان‌های DC که پیشتاز هستند، برخوردار باشد.

مشارکت هدفمند دارای فوایدی مثل داشتن درک بهتر است؛ اما در عمل چالش‌هایی هم به همراه دارد. پیشرفت‌های گوناگون درزمینه فن‌آوری، امکاناتی برای انطباق، تغییر ماهیت تعاملات بین اعضا و انتظارات آنان می‌شود. آینده DC به‌احتمال‌زیاد حالتی بیش‌ازحد انطباق‌یافته با تمرکز هرچه بیشتر بر همه مشارکت‌کنندگان داشته باشد، با این وجود دستیابی به این مهم نیازمند آشنایی کارفرمایان با اصول حکمرانی بهتر است.

توسعه قابل‌توجه مدل مردمی صندوق بازنشستگی

در سال ۲۰۱۹، ما شاهد رونق اقتصادی قابل‌توجهی در روندهای طراحی سازمانی یک دهه گذشته به سمت مدل مردمی (ترکیبی از افراد استخدام‌شده توسط هیات‌مدیره صندوق و تیم داخلی آن با توجه به توانایی‌ها، نقش‌ها و اختیارات آنها) پایدارتر بوده‌ایم. این روند در صندوق‌های بزرگ‌تر رایج بوده است - مخصوصا، صندوق‌هایی با دارایی بیشتر از ۲۵ میلیارد دلار. این صندوق‌ها این روند را در تیم‌های داخلی بزرگ‌تر پیش گرفتند و متقابلا از میزان وابستگی به سازمان‌های بیرونی کاسته شد.

شاخصه بارز در اینجا رهبری از طریق نقش‌هایی بود که مدیرعامل و مدیر ارشد فناوری اطلاعات ایفا می‌کردند و نقش‌های تخصصی‌تر در زمینه دسته‌بندی خاص دارایی‌ها، مخصوصا دارایی‌های بازار خصوصی. هیات‌مدیره‌ها هم نقش‌های خود را به‌گونه‌ای انطباق دادند تا این مدل متوازن‌سازی مجدد را منعکس کنند.

اما در صندوق‌های بازنشستگی کوچک‌تر میزان وابستگی به هیات‌ها و سازمان‌های سرمایه‌گذاری بیرونی همچنان به قوت خود باقی بود، البته با رویکردی رو به رشد در حوزه مدیریت فناوری اطلاعات برون‌سپاری شده (یا به‌عبارتی‌دیگر همان مدیریت امانی) که حوزه‌ای بوده که رشد قابل‌توجهی از خود نشان داده است.

زمان تعیین‌کننده برای صنعت مستمری‌های بازنشستگی

مجموعه این داده‌ها نشان از آن دارد که صنعت مستمری‌های بازنشستگی به زمان تعیین‌کننده و حساس خود از لحاظ ویژگی‌های پایداری و پیگیری هدفی گسترده‌تر رسیده است.

سال ۲۰۲۰ به آغاز دهه‌ای اشاره می‌کند که پیگیری هدف در آن مستحکم‌تر و تأثیرگذارتر شده است. ثبات حوزه‌ای است که روزبه‌روز به میزان اهمیت آن افزوده می‌شود.

به اعتقاد تحلیلگران، تخصیص مجدد سرمایه به‌صورت معناداری در دهه پیش رو رخ خواهد داد؛ مخصوصا با در نظر گرفتن موضوعات مربوط به تغییر اقلیم. به همراه این موضوع، چالش اندازه‌گیری مطرح خواهد شد؛ چراکه تقاضا برای حرکت از اهداف ریسک/بازده به سمت اهدافی که تأثیر/تأثیرات را دربر می‌گیرند، رو به افزایش است.

رهبران- صاحبان دارایی منعطف/تاثیرگذار، راهی را در پیش گرفته‌اند که در آن منافع شخصی حالتی آگاهانه‌تر به خود گرفته و از آن طریق در پی پشتیبانی هرچه بیشتر از نظام مالی با استفاده از سرمایه‌داری هدفمند هستند. شعار این رهبران همگام با این اصل است: «مستمری‌هایی که ما پرداخت می‌کنیم، در جهانی که سزاوار زندگی باشد ارزشمندتر است».

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل صندوق بازنشستگی کشوری، مخصوصا صاحبان دارایی در جهان سعی کرده‌اند تا درکی عمیق‌تر در خصوص رابطه امانی/اعتباری که شامل فرصت‌هایی برای بهبود نظام مالی می‌شود، داشته باشند.