کشف درمان غیر منتظره ایدز دانشمندان را غافلگیر کرد

تا پیش از این، باور غالب این بود که درمان HIV با این روش، مستلزم استفاده از سلول‌های بنیادی اهداکنندگانی است که دارای یک جهش نادر در هر دو نسخه از ژن CCR5 هستند؛ ژنی که HIV از پروتئین آن برای ورود به سلول‌های ایمنی استفاده می‌کند. اما این مورد جدید، فرضیه‌ی پذیرفته‌شده را به چالش می‌کشد. کریستین گبلر از دانشگاه آزاد برلین می‌گوید: «اینکه می‌بینیم درمان بدون این مقاومت هم ممکن است، گزینه‌های بیشتری برای درمان HIV پیش روی ما می‌گذارد.»

بیمار حدود سه سال پس از پیوند و درحالی‌که سرطانش رو به بهبودی بود، تصمیم گرفت درمان ضدویروسی (ART) را متوقف کند. پس از این تصمیم، کادر درمان هیچ اثری از ویروس در بدن او پیدا نکردند. اکنون بیش از هفت سال و سه ماه است که او بدون ویروس و بدون مصرف دارو زندگی می‌کند و از نظر علمی «درمان‌شده» محسوب می‌شود.

این کشف شگرف درک دانشمندان از مکانیسم درمان را تغییر می‌دهد. نظریه‌ی جدید این است که حتی اگر سلول‌های بنیادی اهداکننده در برابر HIV مقاوم نباشند، یک واکنش ایمنی قدرتمند از سوی آن‌ها می‌تواند سلول‌های آلوده‌ی باقیمانده در بدن بیمار را پیش از فعال‌شدن مجدد ویروس، از بین ببرد. این پدیده که نوعی واکنش «پیوند علیه میزبان» است، عملاً مخزن ویروس را در بدن بیمار نابود می‌کند.

با‌این‌حال، متخصصان تأکید می‌کنند که پیوند سلول‌های بنیادی یک روش درمانی پرخطر و تهاجمی است و هرگز نباید برای افرادی که فقط به HIV مبتلا هستند، استفاده شود. این روش تنها برای بیمارانی به کار می‌رود که همزمان به سرطان‌های مرگبار خون نیز مبتلا هستند. درمان استاندارد با داروهای ضدویروسی (ART) به بیشتر افراد مبتلا به HIV امکان می‌دهد زندگی طولانی و سالمی داشته باشند.

موفقیت این مورد جدید، به‌ویژه پس از درمان «بیمار ژنو» در سال گذشته با شرایطی مشابه، این احتمال را تقویت می‌کند که دامنه گسترده‌تری از اهداکنندگان سلول‌های بنیادی می‌توانند به درمان HIV کمک کنند. با این وجود، پژوهش‌ها برای یافتن روش‌های درمانی امن‌تر و در دسترس‌تر، مانند ویرایش ژن و واکسن‌های پیشگیرانه، با قدرت ادامه دارد.