.svg)
آخرین جزئیات دود مشاهده شده در قله دماوند؛ آیا آتشفشان دماوند فعال شده است؟
چند روز از انتشار کلیپی با عنوان خروج گاز از قله دماوند می‌گذرد؛ کلیپی که ابتدا با یک شیطنت رسانه‌ای به فعال شدن آتشفشان دماوند نسبت داده شد و بعد هم توضیحاتی پیرامون آن منتشر شد که این گاز در واقع ابرهایی است که در بالای قله در حرکت هستند. اصل ماجرا چه بود؟
به گزارش پارسینه به نقل از همشهری آنلاین، بعد از منتشر شدن کلیپ خروج گاز از قله دماوند، مهدی زارع، رئیس پژوهشکده بین‌المللی زلزله‌شناسی با ارائه توضیحات علمی، شایعات فعال شدن آتشفشان را رد کرد و این کلیپ را به خروج بخار آب نسبت داد و گفت که این فرآیند طبیعی است.
علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هم به تازگی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام کلیپی را در این باره منتشر کرده و نوشته است: «مهندس زهره هاشمی، کوهنورد و کارشناس ارشد ژئودزی (زمین‌سنجی) در روز 16 مرداد که در مسیر قله پاشوره برای صرف صبحانه توقف داشته‌اند، تایم لپسی را برای اینجانب فرستادند که به شکلی واضح شکل‌گیری ابرهای مخروطی بالای قله دماوند را به تصویر می‌کشد. یال شرقی و یخچال دره یخار در تصویر مشاهده می‌شود.»
کلیپ منتشر شده در صفحه علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
این دود واقعا چه بود؟
رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت‌وگو با همشهری آنلاین توضیحات کاملی درباره اتفاقات روی داده در دماوند و کلیپ‌های منتشر شده می‌دهد و می‌گوید: در کشور ما هم آتشفشانهای خاموش مثل سهند و سبلان و هم آتشفشانهای نیمه فعال مثل دماوند و تفتان و بزمان وجود دارد. علامت فعالیت آتشفشانهای نیمه‌فعال خروج گازهای گوگردی است. در مناطق آتشفشانی ماگمای درون زمین (سنگ‌های گداخته‌ای که اغلب در اتاقک مذابی در زیر رویه زمین قرار دارند) در مخروط ماگما یا دیگ ماگما محبوس هستند و اگر راهی به بیرون پیدا کنند به صورت ماده مذاب در سطح زمین جاری می‌شوند. در اثر فعل و انفعالات این ماگما گازهای گوگرد به بیرون می‌آیند و با توجه به شدت واکنش‌های ماگما کم و زیاد می‌شوند.
علی بیت‌اللهی با بیان اینکه خروج گازهای گوگرد از دماوند هر از گاهی تکرار می‌شود و این خروج گاهی قابل مشاهده است، می‌افزاید: از سوی دیگر، یکی از علائم فعالیت‌های قله‌های آتشفشانی قبل از فوران ماده مذاب همین خروج گازهایی است که در سطح فوقانی مخروط ماگما قرار دارند و به همین دلیل مشاهده چنین گازهایی یک پالس هشدارآمیز است.
او درباره کلیپ منتشر شده از دماوند توضیح می‌دهد: وقتی کلیپ منتشر شد با توجه به غلظت و میزان گاز و شکل مخروطی آن، یک حالت شک‌برانگیز ایجاد کرد. عمدتا نظر متخصصان این بود که شکل بخار متصاعد شده ربطی به فعالیت آتشفشانی ندارد و بیشتر بخار آب است که به شکل ابر از راس قله تشکیل و در فضا پخش می‌شود. اما چه فرضیه‌ای به چنین نظری می‌انجامد؟
بیت‌اللهی ادامه می‌دهد: فرضیه این بود که به دلیل گرمای ممتد هوا یخ و یخچال‌های دماوند آب شده و این آب درون درز و شکاف‌های دماوند فرورفته و به مرز ماگما نزدیک شده است. در نتیجه این آب گرم و بخار تبدیل شده و با فشار بیرون آمده است. این موضوع ارتباطی با فعالیت آتشفشانی و خروج مواد مذاب ندارد.
دماوند لرزه‌نگار ندارد
رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره کلیپی که در صفحه شخصی‌اش منتشر کرده هم توضیح می‌دهد: این کلیپ کاملا این فرضیه متخصصان را تایید می‌کند. در کلیپ مشاهده می‌کنید که ابعاد یخچال‌ها و یخ‌ها در یال شرقی کوچکتر شده و بخار از سمت شرقی قله به بیرون درز می‌کند و با توجه به وزش باد در منطقه حالت چرخشی و مخروطی به خود می‌گیرد که دقیقا همین مخروطی بودن موجب ایجاد نگرانی‌هایی شد. ا ین اتفاق هر سال به طور متناوب اتفاق می‌افتد و اغلب کوهنوردهایی که در تفتان و دماوند تردد می‌کنند، خروج این گازها را از درز و شکاف‌های موجود در قله مشاهده می‌کنند. در واقع این پدیده جزوی از طبیعت آتشفشانهای نیمه فعال است.
بیت‌اللهی اما به نکته مهم‌تری هم اشاره می‌کند و آن، ضرورت تعبیه دستگاه‌های لرزه‌نگار در اطراف قله دماوند است: 7-8 سال پیش هم یک بوی بد در سطح شهر تهران استشمام می‌شد که آن را به خروج گاز از دماوند نسبت دادند. در واقع هر حادثه مشکوکی به دماوند ارتباط پیدا می‌کند چون بیخ گوش تهران است و دیده می‌شود. در این شرایط یکی از کارهایی که ضروری است و باید انجام دهیم، پایش فعالیت آتشفشانی است که با چیدمان دستگاه‌های حساس لرزه‌نگار به راحتی و سهولت قابل انجام است. متاسفانه از این کار حمایت نشد. در حالی که فعالیت آتشفشان دماوند که در صورت فعالیت با لرزش‌هایی همراه خواهد بود به خوبی با دستگاه‌ها لرزه‌نگار قابل پایش است و به راحتی قابل اظهار نظر کارشناسی است.
ارسال نظر