.svg)
چگونه پیوند کودکی با والدین آینده عاطفی ما را می‌سازد؟
پژوهشی گسترده نشان می‌دهد رابطه‌ی شما با مادر، سنگ‌بنای روابط آینده‌تان است و دوستی‌های کودکی، پیش‌بینی‌کننده‌ی اصلی سرنوشت عاطفی شما هستند.
به گزارش پارسینه به نقل از زومیت، ما کاملاً آسیب‌پذیر به دنیا می‌آییم، وابسته به بزرگسالانی که از ما مراقبت می‌کنند و به ما می‌آموزند چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنیم. داستان روابط ما در بزرگسالی نیز بسیار پیش‌تر از آنچه تصور می‌کنیم، آغاز می‌شود. به تازگی، پژوهشی چند دهه‌ای پرده از این راز برداشته که چگونه کیفیت روابط ما در دوران کودکی با والدین و دوستان، به‌طور مستقیم سبک دلبستگی و کیفیت روابط عاطفی ما در بزرگسالی را تعیین می‌کند.
به‌گزارش ساینتیفیک‌امریکن، مطالعه نشان می‌دهد که روابط اولیه با مادر، پیش‌بینی‌کننده‌ی سبک دلبستگی در تمام روابط اصلی زندگی، از والدین و بهترین دوستان تا شریک‌های عاطفی است. کسانی که در کودکی رابطه‌ای صمیمانه‌تر با تنش کمتر با مادرشان داشتند، در بزرگسالی نیز روابطی امن‌تر و پایدارتر را تجربه می‌کنند. این امر تأثیر ماندگار نخستین کسی را نشان می‌دهد که قرار است همیشه کنار شما باشد.
دوستی‌های دوران کودکی نیز نقش مهمی در شکل‌دهی به رویکرد افراد نسبت به روابط صمیمی و عاشقانه در آینده دارند. این دوستان نخستین، به کودکان فرصت تمرین تعامل، تبادل و اعتماد می‌دهند و الگوی تجربه‌های کودکی، در بزرگسالی بازتاب می‌یابد.
اثرات ماندگار نخستین پیوندها
ایده‌ی تأثیر گسترده‌ی نخستین روابط بر زندگی، در قالب «نظریه‌ی دلبستگی» برگرفته از زیگموند فروید و تکمیل‌شده توسط جان بالبی، مطرح شده است. این نظریه توضیح می‌دهد که افراد در نحوه‌ی اعتماد و اتکا به دیگران متفاوت‌اند. برخی به‌راحتی به دیگران متکی می‌شوند و آنان را به‌عنوان پایه‌ای امن می‌پذیرند، در حالی که برخی دیگر اعتماد و اطمینان کمتری دارند. امروزه پژوهشگران سبک‌های دلبستگی را بر اساس دو بعد تعریف می‌کنند:
- «اضطراب دلبستگی» که میزان اطمینان فرد نسبت به حضور و پاسخگویی دیگران را نشان می‌دهد.
- «اجتناب دلبستگی» که میزان راحتی فرد در اتکا به دیگران را مشخص می‌کند.
رابطه‌ای امن، رابطه‌ای است که هر دو بعد در آن پایین باشد؛ یعنی احساس نزدیکی، اعتماد و حمایت متقابل در آن تجربه شود.
دوستی‌های دوران کودکی حتی مؤثرتر از رابطه با مادر هستند
مطالعات گذشته به دلیل محدودیت‌های حافظه و سوگیری‌های شناختی، نتوانسته بودند تصویر کاملی ارائه دهند و اغلب فقط رابطه با مادر را بررسی کرده بودند. اما مطالعه‌ی تازه که از سال ۱۹۹۱ آغاز شد، ۱۳۶۴ کودک و خانواده‌هایشان را تحت نظر گرفت و سپس، دوباره با ۷۰۵ نفر از همان شرکت‌کنندگان در بزرگسالی، ارتباط برقرار کرد.
بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، شرکت‌کنندگان که ۲۶ تا ۳۱ ساله بودند، اطلاعاتی درباره‌ی روابط کنونی با والدین، دوستان و شریک‌های عاطفی خود ارائه دادند. بر این اساس، پژوهشگران ارتباط میان کیفیت روابط اولیه و سبک‌های دلبستگی بزرگسالی را تحلیل کردند و به الگوهای چشمگیری رسیدند.
پیگیری گروه در بزرگسالی نشان داد که رابطه‌ی اولیه با مادر، تعیین‌کننده‌ی سبک دلبستگی کلی و رویکردهای خاص نسبت به روابط با دوستان، شریک‌های عاطفی و پدر بود. درگیری بیشتر با مادر، نزدیکی کمتر و برخورد سردتر او در کودکی، احساس ناامنی در روابط بزرگسالی را به دنبال داشت. پژوهشگران ارتباط معناداری میان کیفیت رابطه با پدر و سبک‌های دلبستگی آینده پیدا نکردند؛ در آن دوره، مادران عمدتاً مراقب اصلی بودند و پدران نقش کمتری در مراقبت روزمره داشتند.
دوستی‌های دوران کودکی، به‌ویژه برای پیش‌بینی روابط عاشقانه و دوستانه در بزرگسالی، حتی مؤثرتر از رابطه با مادر بودند. افرادی که در کودکی روابط دوستانه باکیفیت و حس تعلق‌خاطر داشتند، در ۳۰ سالگی احساس امنیت بیشتری را در روابط خود تجربه کردند.
کیلی دوگان، استاد روانشناسی در دانشگاه میزوری و نویسنده‌ی اصلی پژوهش، می‌گوید: «کسانی که در کودکی به مادرشان نزدیک‌تر بودند و کشمکش کمتری با او داشتند، در بزرگسالی در تمام روابط خود احساس امنیت بیشتری می‌کردند. این یافته تکان‌دهنده است، زیرا تأثیر پایدار اولین کسی را نشان می‌دهد که قرار است تکیه‌گاه شما باشد.»
آیا گذشته، سرنوشت ما را رقم می‌زند؟
شاید مهم‌ترین پیام پژوهش، امیدبخشی آن است. کیلی دوگان تأکید می‌کند که یافته‌ها به‌معنای جبرگرایی نیست. او می‌گوید: «شما قطعاً محکوم به گذشته‌ی خود نیستید.» شواهد علمی نشان می‌دهد که سبک‌های دلبستگی انعطاف‌پذیر هستند و می‌توانند در واکنش به تجربیات مثبت یا منفی در طول زندگی تغییر کنند.
دوگان توضیح می‌دهد: «ممکن است رابطه‌ی چندان خوبی با والدینتان نداشته باشید و همچنان در بزرگسالی، پیوندی امن و سالم با دوست صمیمی یا شریک عاطفی خود برقرار کنید.» در همین راستا، دوگان و همکارانش در حال توسعه‌ی یک اپلیکیشن تعاملی هستند تا به افراد کمک کنند به صورت عملی، برای ایجاد روابطی امن تلاش کنند، زیرا همیشه فرصتی برای تغییر و ساختن آینده‌ای بهتر در روابط وجود دارد.
مطالعه در مجله Personality and Social Psychology منتشر شده است.
ارسال نظر