پهپادهای آمریکایی دوباره در آسمان دریای سیاه؛ پیام واشنگتن به مسکو؟

به گزارش پارسینه و به نقل از defence-blog، در تاریخ ۲۵ اکتبر، یک پهپاد عظیم‌الجثه از نوع Northrop Grumman RQ-4B Global Hawk با نام رمز FORTE 10 در حال انجام عملیات نظارتی بر بخش جنوبی دریای سیاه مشاهده شد. طبق داده‌های ردیابی پرواز، این هواپیمای بدون سرنشین از پایگاه هوایی سیگونلا ناتو در سیسیل ایتالیا به پرواز درآمده بود؛ پایگاهی کلیدی برای مأموریت‌های اطلاعاتی، نظارتی و شناسایی (ISR) در سراسر اروپای شرقی و منطقه دریای سیاه.

پهپاد RQ-4B Global Hawk یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های شناسایی نیروی هوایی آمریکا محسوب می‌شود. این پهپاد که توسط شرکت نورثروپ گرومن ساخته شده، قادر است بیش از ۳۰ ساعت در هوا باقی بماند و در ارتفاعی بیش از ۶۰ هزار فوت پرواز کند. مجموعه حسگرهای الکترواپتیکی و راداری پیشرفته آن امکان ردیابی تحرکات و شناسایی اهداف زمینی در مناطق وسیع را فراهم می‌کند و اطلاعات لحظه‌ای را در اختیار فرماندهی‌های آمریکا و متحدانش قرار می‌دهد.

در سال‌های ابتدایی جنگ اوکراین، پهپادهای Global Hawk تقریباً به‌صورت روزانه در امتداد سواحل دریای سیاه پرواز می‌کردند و گاه به مناطق نزدیک به کریمه تحت اشغال روسیه نزدیک می‌شدند. این مأموریت‌ها با هدف نظارت بر تحرکات نیروهای روسیه و استقرار موشک‌ها انجام می‌شد و با انتقاد شدید مسکو مواجه بود. مقامات روسیه آمریکا را به کمک به توانایی‌های هدف‌گیری اوکراین متهم کردند و گاه جنگنده‌های روسی برای رهگیری یا تعقیب این پهپادها اعزام می‌شدند.

نیروی هوایی آمریکا بعدها تعداد و نزدیکی این مأموریت‌ها را کاهش داد. مناطق گشت‌زنی به فاصله‌ای دورتر از حریم هوایی روسیه منتقل شد تا هم نگرانی‌های ایمنی برطرف شود و هم از بروز برخورد مستقیم میان نیروهای ناتو و روسیه جلوگیری گردد. ازسرگیری فعالیت‌های Global Hawk در این هفته نشان‌دهنده تغییر احتمالی در سرعت عملیات همزمان با ورود جنگ به سومین سال خود است.

مأموریت FORTE 10 به نظر می‌رسد مطابق با استانداردهای نظارتی ناتو انجام شده باشد با حفظ پرواز بر فراز آب‌های بین‌المللی و نظارت بر مناطق ساحلی کلیدی و مسیرهای دریایی. دریای سیاه همچنان منطقه‌ای حیاتی برای عملیات اطلاعاتی است، به‌ویژه با توجه به استفاده گسترده روسیه از نیروهای دریایی و هوایی در این منطقه و پرتاب‌های موشکی مداوم به سمت اوکراین از کریمه اشغالی و بخش شمالی دریا.

اگرچه نیروی هوایی آمریکا و ناتو بیانیه رسمی درباره این مأموریت صادر نکرده‌اند، حضور مجدد Global Hawk با تلاش‌های گسترده‌تر متحدان برای افزایش آگاهی موقعیتی در نزدیکی مرزهای اوکراین هم‌راستا است. این پروازهای ISR دوربرد اغلب با دیگر سامانه‌های ناتو مانند هواپیمای گشت دریایی P-8A Poseidon و هواپیمای هشدار زودهنگام AWACS هماهنگ می‌شوند تا پوشش منطقه‌ای جامعی فراهم گردد.

توان پروازی بالا و قابلیت‌های حسگری Global Hawk آن را به ابزاری حیاتی برای جمع‌آوری اطلاعات درباره فعالیت‌های موشکی، استقرارهای دریایی و تجمع نیروها در سراسر منطقه دریای سیاه تبدیل کرده است. تحلیلگران دفاعی معتقدند چنین مأموریت‌هایی به ایالات متحده و متحدانش امکان می‌دهد نظارت مستمر داشته باشند بدون آنکه هواپیماهای سرنشین‌دار را در نزدیکی حریم هوایی مورد مناقشه به خطر بیندازند.

برای واشنگتن و شرکای ناتو، بازگشت گشت‌زنی پهپادهای آمریکایی نشان‌دهنده تأکید مجدد بر تعهد به عملیات اطلاعاتی منطقه‌ای است، علی‌رغم تنش‌های جاری با مسکو. ارزش راهبردی دریای سیاه که با اوکراین، رومانی، بلغارستان و ترکیه هم‌مرز است—همچنان آن را به یکی از پرنظارت‌ترین مناطق جهان تبدیل کرده است.