پرنده‌ای در چنگال تاریکی: خفاشی که بی‌صدا حمله می‌کند

به گزارش پارسینه و به نقل از scitechdaily، پس از نزدیک به ۲۵ سال تحقیق، دانشمندان موفق شدند راز بزرگی را کشف کنند: بزرگ‌ترین گونه خفاش اروپا نه‌تنها پرندگان کوچک را می‌خورد، بلکه آن‌ها را در ارتفاع بیش از یک کیلومتر از سطح زمین شکار کرده و در همان حال پرواز مصرف می‌کند.
گروهی بین‌المللی از دانشمندان موفق شده‌اند نحوه شکار و تغذیه بزرگ‌ترین گونه خفاش اروپا را کشف کنند. یافته‌های آن‌ها که در نشریه Science منتشر شده، داستانی شگفت‌انگیز از تعقیب شبانه، دقت بالا و شکارگری را روایت می‌کند.
هر سال، میلیاردها پرنده آوازخوان بین مناطق تولیدمثل و زمستان‌گذرانی خود مهاجرت می‌کنند. بسیاری از آن‌ها شب‌هنگام و در ارتفاعات بالا پرواز می‌کنند تا از شکارچیان روزانه در امان باشند. اما تاریکی همیشه امنیت نمی‌آورد خفاش‌ها پس از غروب فعال می‌شوند.

سوار بر پشت خفاش

برای مطالعه این رفتار، پژوهشگران با نصب «کوله‌پشتی‌های» کوچک مجهز به زیست‌نگار (بیولوگر) روی بدن خفاش‌ها، عملاً همراه آن‌ها پرواز کردند. این دستگاه‌ها که در دانشگاه آرهوس ساخته شده‌اند، حرکت، ارتفاع، شتاب و صدا (از جمله پژواک‌یابی) را ثبت می‌کنند و به دانشمندان امکان دادند تا نحوه شکار پرندگان در تاریکی مطلق و ارتفاع بالا را بررسی کنند.
مطالعه نشان داد که خفاش‌های بزرگ‌نکتول می‌توانند به ارتفاعات بالا صعود کرده و پرندگان بی‌خبر را شکار کنند. برخلاف بسیاری از حشرات، پرندگان قادر به شنیدن پژواک‌یابی خفاش‌ها نیستند و اغلب تا لحظه آخر از خطر آگاه نمی‌شوند.
موفقیت این خفاش‌ها در پژواک‌یابی قدرتمند و فرکانس پایین آن‌ها نهفته است که امکان شناسایی اهداف در فواصل دور را فراهم می‌کند. پس از شناسایی پرنده، خفاش با مجموعه‌ای سریع از پالس‌های کوتاه به سمت شکار حمله‌ور می‌شود.

شیرجه‌های جسورانه

داده‌های ثبت‌شده توسط زیست‌نگارها نشان داد که خفاش‌ها با شیرجه‌های تند و پرسرعت به سمت زمین، مشابه مانورهای جنگنده‌های هوایی، شکار خود را تعقیب می‌کنند.
در دو مورد ثبت‌شده، یکی از شیرجه‌ها ۳۰ ثانیه و دیگری ۱۷۶ ثانیه طول کشید. در این مدت، خفاش‌ها نرخ و قدرت بال‌زدن خود را افزایش داده، شتاب خود را سه برابر کردند و به‌طور پیوسته صداهای حمله تولید کردند.
در یکی از موارد، خفاش پس از ۳۰ ثانیه تعقیب، شکار را رها کرد — چرا که پرندگان نیز در هوا چابک هستند.
اما خفاش دوم پس از حدود سه دقیقه تعقیب، شکار خود را نزدیک زمین گرفت. میکروفون ۲۱ صدای اضطراری از پرنده (سینه‌سرخ) ثبت کرد، و سپس ۲۳ دقیقه صدای جویدن خفاش در حال پرواز در ارتفاع پایین شنیده شد.
با ترکیب این داده‌ها با تحلیل‌های اشعه ایکس و DNA از بال‌های پرندگان آوازخوان در محل شکار، تصویر روشنی از مرحله پایانی شکار به‌دست آمد:
خفاش‌ها با گاز گرفتن پرنده را می‌کشند، سپس بال‌های آن را جدا می‌کنند — احتمالاً برای کاهش وزن و مقاومت هوا. پژوهشگران معتقدند که خفاش‌ها پرده بین پاهای عقبی خود را مانند کیسه‌ای به جلو می‌کشند و پرنده را در حال پرواز می‌خورند.

مانورهای هوایی وحشیانه

دکتر لورا استیدشولت، استادیار زیست‌شناسی در دانشگاه آرهوس و یکی از نویسندگان اصلی مطالعه، می‌گوید: «ما می‌دانیم که پرندگان آوازخوان برای فرار از شکارچیان روز مانند شاهین‌ها، مانورهای پیچیده‌ای مثل حلقه و مارپیچ انجام می‌دهند و به‌نظر می‌رسد همین تاکتیک‌ها را شب‌ها نیز در برابر خفاش‌ها به‌کار می‌برند. شگفت‌انگیز است که خفاش‌ها نه‌تنها آن‌ها را شکار می‌کنند، بلکه در حال پرواز می‌کشند و می‌خورند. پرنده‌ای با این وزن تقریباً نصف وزن خود خفاش است مثل این است که من در حال دویدن حیوانی ۳۵ کیلویی را شکار و مصرف کنم.»
استیدشولت سال‌هاست که فناوری زیست‌نگار را در تحقیقات خفاش‌ها توسعه داده و به نتایج علمی و شگفتی‌های زیادی دست یافته است. در زمان تحلیل داده‌های این مقاله، او پژوهشگر پسادکترا در مؤسسه لایب‌نیتس برای تحقیقات باغ‌وحش و حیات‌وحش در برلین بود.

فرضیه‌ای ۲۵ ساله

حدود ۲۵ سال پیش، کارلوس ایبانیز، پژوهشگر اسپانیایی خفاش‌ها، پر در مدفوع خفاش‌های بزرگ‌نکتول پیدا کرد و از آن زمان شواهدی جمع‌آوری کرده که نشان می‌دهد این خفاش‌ها پرندگان آوازخوان را در حال پرواز شکار می‌کنند.
تیم تحقیقاتی در ایستگاه زیست‌شناسی دونیانا در سویا، سال‌هاست که این گونه نادر جنگلی را مطالعه می‌کند. آن‌ها لانه‌های مصنوعی هوشمند در منطقه نصب کرده‌اند و به هر خفاش یک میکروچیپ زیرپوستی داده‌اند که توسط آنتن‌های نصب‌شده در لانه‌ها شناسایی می‌شود. این سیستم حرکات خفاش‌ها را ثبت کرده، داده‌ها را ذخیره می‌کند و هشدارها را مستقیماً به تلفن همراه تیم ارسال می‌کند.
سال‌ها تعقیب