پیرترین مار پیتون جهان در ۶۲ سالگی مادر شد!

به گزارش پارسینه به نقل از یک‌پزشک، طول عمر معمول این گونه در شرایط اسارت حدود ۳۰ سال است، اما این جانور خاص بیش از دو برابر میانگین عمر طبیعی خود زندگی کرد و با ۶۲ سال سن، رکورد جهانی طول عمر مار در اسارت را شکست.

در سال ۲۰۲۰، این ماده‌مار در حالی تخم گذاشت که بیش از شش دهه از عمرش می‌گذشت و ۱۵ سال بود هیچ نری را ندیده بود.

در پدیده بکرزایی (Parthenogenesis)، تخم بدون آن‌که توسط اسپرم نر بارور شود، به جنین تبدیل می‌شود. در جانوران، این روند معمولاً از طریق مکانیزمی به نام اتومیکسس (Automixis) انجام می‌شود، زمانی که سلول تخم با بقایای سلولی موسوم به پولار بادی‌ها (Polar Bodies) ترکیب می‌شود. حاصل این فرایند، فرزندی است که از نظر ژنتیکی بسیار شبیه مادر است اما کپی کامل او نیست. از آنجا که این سلول‌ها تنها کروموزوم‌های مادری را در خود دارند، نتیجه این نوع زادآوری معمولاً فرزندان ماده هستند.

تا مدت‌ها تصور می‌شد بکرزایی در جانوران مهره‌دار، پدیده‌ای نادر و استثنایی است، اما یافته‌های اخیر خلاف آن را نشان می‌دهد. این نوع تولیدمثل تاکنون در بیش از ۸۰ گونه از جانوران، از جمله مارها، پرندگان، کوسه‌ها و حتی لاک‌پشت‌ها مشاهده شده است.

هرچند بکرزایی یکی از توضیحات احتمالی است، اما تنها گزینه موجود نیست. برخی از گونه‌های خزندگان می‌توانند اسپرم را برای سال‌ها در بدن خود ذخیره کنند. در چنین مواردی، سلول‌های نر می‌توانند در زمان مناسب فعال شوند و تخم را بارور کنند، حتی سال‌ها پس از آخرین تماس با جفت. در این مورد خاص، هنوز پژوهش‌ها در حال انجام است و باغ‌وحش سنت‌لوئیس با همکاری دانشگاه‌های محلی در حال بررسی DNA تخم‌ها و نوزاد باقی‌مانده است تا مشخص شود آیا واقعاً تولد، نتیجه بکرزایی بوده یا نه.

از دیدگاه زیست‌تکاملی، بکرزایی مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارد. مزیت آن در این است که گونه می‌تواند بدون نیاز به جفت، نسل خود را ادامه دهد. اما در عوض، تنوع ژنتیکی کاهش می‌یابد، زیرا همه ژن‌ها از یک منبع واحد می‌آیند. همین مسئله باعث می‌شود چنین جمعیت‌هایی در برابر بیماری‌ها یا تغییرات محیطی آسیب‌پذیرتر باشند.