نشریه آمریکایی: آمریکا، چین، فرانسه، بریتانیا به دنبال تقلید از پهپاد شاهدند

به گزارش شفقنا، وال استریت ژورنال در مطلبی تفصیلی به بررسی پهپادهای شاهد ایران پرداخت. در این گزارش آمده است: پهپادهای «شاهد» ایران که به ادعای این روزنامه روسیه از آن‌ها برای حمله به اوکراین استفاده کرده، اثراتی ویرانگر برجای گذاشته‌اند. اکنون ایالات متحده و متحدانش در تلاش‌اند نسخه‌های مشابهی از این سلاح کم‌هزینه و بردبلند را توسعه دهند.

برای دهه‌ها، ارتش‌های پیشرفته از موشک‌های گران‌قیمت برای حملات دقیق و از توپخانه ارزان‌تر برای بمباران گسترده استفاده می‌کردند. جنگ اوکراین نشان داده است که پهپادها می‌توانند هم ارزان و هم دقیق باشند؛ پهپادهای شاهد تنها ده‌ها هزار دلار هزینه دارند و بر اساس برخی برآوردها می‌توانند بیش از ۱٬۰۰۰ مایل پرواز کنند.

این پهپاد طراحی‌شده در ایران به‌ویژه در فشار آوردن بر سامانه‌های پدافندی مؤثر بوده است. روسیه معمولاً ده‌ها شاهد را هم‌زمان شلیک می‌کند که با برخورد منفجر می‌شوند. گاهی اوقات موشک‌ها نیز همراه با رگبار پهپادها شلیک می‌شوند که شانس عبور از دفاع‌ها را بالاتر می‌برد.

جنگ اوکراین اهمیت پهپادهای ارزان و بردبلند را نشان داد و اینکه غرب در این زمینه هنوز به آن سطح نرسیده است، به گفتهٔ لوفت‌ژنرال آندره استور، فرمانده نیروی هوایی و فضایی سلطنتی هلند.

استور گفت: «اگر وارد جنگ شوید، به جیب‌هایی عمیق واقعا نیاز دارید.»

شرکت‌هایی در ایالات متحده، چین، فرانسه، بریتانیا و دیگر کشورها همگی روی هواگردهای بدون‌سرنشینی کار می‌کنند که هدف‌شان تقلید از شاهد است. اوکراین دست‌کم از دو سال پیش روسیه را با پهپادهای بردبلند هدف قرار می‌دهد و اخیراً استفاده از یک پهپاد با بال‌های مثلثی را آغاز کرده که ظاهراً بسیار شبیه شاهد است.

با این حال، تحلیل‌گران می‌گویند غرب تا حد زیادی از قافله عقب است و با چالش‌هایی از جمله هزینه‌های بالاتر روبه‌رو است.

---

توسعه و استفاده و تولید انبوه

ایران از اوایل دهه ۲۰۰۰ روی پهپاد شاهد کار کرد، پس از آنکه نمونه‌های بردبلند مشابهی در اسرائیل و آفریقای جنوبی توسعه یافته بودند. از آن زمان، این پهپاد توسط ایران برای حمله به اسرائیل استفاده شده و همچنین در سراسر خاورمیانه به‌کار رفته است.

روسیه پس از امضای توافقی با ایران برای خرید و تولید محلی این پهپادها، از اواخر ۲۰۲۲ شروع به به‌کارگیری شاهد کرد. از آن زمان، این کشور ده‌ها هزار نسخهٔ خود را—هم‌چنین فریبکارهایی (دکوی) شبیه آن—به‌سوی اهداف در اوکراین پرتاب کرده است.

وزیر دفاع آمریکا، پیت هگسث، در یادداشتی در ماه ژوئیه خواستار تقویت پایهٔ تولید پهپاد در آمریکا و تجهیز یگان‌های رزمی به انواع هواگردهای بدون‌سرنشین ارزان‌قیمت ساخت آمریکا شد.

در یک رویداد پنتاگون در تابستان امسال، ۱۸ نمونهٔ اولیه پهپاد ساخت آمریکا نمایش داده شد. یکی از آن‌ها «لوکاس» ساخت شرکت SpektreWorks مستقر در فونیکس بود که شباهت زیادی به شاهد دارد. این شرکت که کمک مالی دولتی دریافت کرده، پهپاد خود را «اقتصادی» و با نیازهای لجستیکی کم توصیف می‌کند.

«آروهد» (Arrowhead)، پهپاد حملهٔ بردبلند ساخت Griffon Aerospace، نیز شکل بال مثلثی مشابه شاهد دارد. شرکت مستقر در مدیسون آلاباما می‌گوید این هواگرد برای تولید انبوه ساخته شده و می‌تواند به روش‌های گوناگون پرتاب شود.

پهپادهای شاهد و نمونه‌های تقلیدی آن‌چنان همه‌گیر شده‌اند که شرکت‌هایی مانند Griffon و شرکت سوئدی ساب اکنون پهپادهایی جهت تمرین هدف‌گیری می‌فروشند که طوری طراحی شده‌اند که شبیه و شبیه‌عمل‌کنندهٔ مهمات ایرانی باشند.

اما نیروی کار و مواد گران‌قیمت مشکل همهٔ سازندگان پهپاد در غرب است.

---

نمایش Altius-600 در غرفهٔ Anduril Industries

شرکت دفاعی آمریکایی Anduril Industries پارسال ۲۹۱ فروند از پهپادهای بردبلند Altius را به تایوان فروخت که ارزش این قرارداد، همراه با آموزش و زیرساخت‌های پشتیبانی، بیش از یک میلیون دلار برای هر فروند برآورد شد.

در مقابل، به گفته تحلیل گران روسیه می‌تواند نسخهٔ ساده‌تر شاهد را تقریباً با هزینه‌ای بین حدود ۳۵٬۰۰۰ تا ۶۰٬۰۰۰ دلار برای هر فروند تولید کند.

---

دیدگاه طراحی و تولید

رابرت رایت (Steve Wright) که به شرکت‌ها و دولت بریتانیا در طراحی پهپاد مشاوره می‌دهد، می‌گوید طراحی بال مثلثی شاهد به تولید انبوه ارزان کمک می‌کند چون معمولاً نیازی به اجزای سازه‌ای مانند دنده‌های تکیه‌گاهی ندارد. بدنهٔ فایبرگلاس یا فیبرکربن و استفاده از موتور پروانه‌ای به‌جای پیشران جت نیز هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.

برخی سازندگان غربی می‌گویند عملکرد برتر پهپادهای آن‌ها ارزش هزینهٔ بیشتر را دارد. شرکت بریتانیایی MGI Engineering می‌گوید پهپاد بردبلند آن‌ها، SkyShark، می‌تواند با سرعت ۲۸۰ مایل در ساعت پرواز کند، در حالی که سرعت شاهد-۱۳۶ حدود ۱۱۵ مایل در ساعت است؛ به‌گفتهٔ مایک گسکون (Mike Gascoyne)، بنیان‌گذار شرکت، این موضوع هدف‌گیری آن را دشوارتر می‌کند.

او گفت: «اگر دو برابر SkySharkها به هدف برسند، در مجموع بسیار ارزان‌تر از شاهد خواهد بود.» MGI قیمت SkyShark را بین ۵۰٬۰۰۰ تا ۶۵٬۰۰۰ دلار عرضه می‌کند.

---

رویکردهای صنعتی و نظامی غرب

غول اروپایی موشکی MBDA می‌گوید پهپاد حملهٔ بردبلند آن‌ها تلفیقی است از موشک کروز و پهپاد. این شرکت با یک خودروساز فرانسوی همکاری کرده تا سلاح جدیدی تولید کند که برای شلیک زمینی در رگبار طراحی شده است.

هوگو کوکره (Hugo Coqueret)، مدیر توسعهٔ کسب‌وکار در MBDA، گفت: «با تولید انبوه و با کسری از هزینهٔ موشک کروز، این سلاح سامانهٔ دفاع دشمن را خسته خواهد کرد.» این شرکت قیمت جدیدترین سلاح خود را اعلام نکرده است. MBDA گفت این پهپاد که مجهز به موتور جت است و بردی در حدود ۳۰۰ مایل دارد، از جنگ اوکراین الهام گرفته است.

قطعا، ارتش‌های غربی به جای پهپاد نیز گزینه‌های دیگری دارند. آمریکا چند برنامهٔ تحقیقاتی در زمینهٔ مهمات ارزان‌قیمت یک‌طرفه دارد، از جمله برنامهٔ نیروی هوایی موسوم به Family of Affordable Mass Missiles.

نیروهای آمریکایی همچنین  تلاش می کنند با پنهان‌سازهای الکترونیکی و فیزیکی برد سلاح‌هایی را که در اختیار دارند افزایش دهند، یا هواپیماها را به‌کار گیرند تا اهداف را مورد حمله قرار دهند.

اما برای برخی کارشناسان نظامی، استفادهٔ روسیه از شاهدها در اوکراین نشان داده که غرب به گزینه‌های بیشتری نسبت به موشک‌هایی نیاز دارد که هرکدام بیش از یک میلیون دلار هزینه دارند و تولیدشان بیش از یک سال طول می‌کشد.

جیمز پاتون راجرز (James Patton Rogers)، کارشناس پهپاد در مؤسسهٔ سیاست‌گذاری فناوری کورنل، گفت استفادهٔ روسیه از پهپادهای تولید انبوه برای خسته‌سازی دفاع‌ها «بازی را تغییر داده» است.

او گفت: «حملات اشباع‌کنندهٔ دقیق، ارزان و بردبلند یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای امنیت بین‌الملل است.»