تشخیص زودهنگام آلزایمر با تست تصویری سریع؛ امیدی تازه برای درمان مؤثر

به گزارش پارسینه، یک آزمایش سه‌دقیقه‌ای امواج مغزی می‌تواند مشکلات حافظه مرتبط با بیماری آلزایمر را مدت‌ها پیش از آنکه افراد به‌طور معمول تشخیص داده شوند، شناسایی کند؛ این موضوع امیدهایی را برانگیخته که این روش می‌تواند به شناسایی افرادی کمک کند که بیشترین بهره را از داروهای جدید این بیماری خواهند برد.

در یک آزمایش کوچک، این تست مشکلات خاص حافظه را در افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف شناسایی کرد و نشان داد چه کسانی در معرض خطر بیشتر ابتلا به آلزایمر هستند. آزمایش‌هایی در گروه‌های بزرگ‌تر در حال انجام است.

آزمایش «فست‌بال» نوعی الکتروانسفالوگرام (EEG) است که از حسگرهای کوچکی روی پوست سر برای ثبت فعالیت الکتریکی مغز استفاده می‌کند، در حالی که افراد به جریان تصاویری روی صفحه نمایش نگاه می‌کنند. این آزمایش با تحلیل واکنش‌های خودکار مغز به تصاویری که فرد پیش از آزمایش دیده است، مشکلات حافظه را شناسایی می‌کند.

دکتر جورج استوثارت، عصب‌شناس شناختی در دانشگاه بث که این آزمایش را توسعه داده، گفت: «این موضوع به ما نشان می‌دهد که معیار جدید و غیرفعال حافظه که به‌طور خاص برای تشخیص بیماری آلزایمر ساخته‌ایم، می‌تواند نسبت به افرادی که در معرض خطر بسیار بالا هستند اما هنوز تشخیص داده نشده‌اند، حساس باشد.»

این آزمایش که با همکاری دانشگاه بریستول انجام شد، شامل ۵۴ فرد سالم و ۵۲ بیمار مبتلا به اختلال شناختی خفیف (MCI) بود. افراد مبتلا به MCI دچار مشکلاتی در حافظه، تفکر یا زبان هستند، اما این مشکلات معمولاً آن‌قدر شدید نیستند که مانع انجام فعالیت‌های روزمره‌شان شوند.

پیش از آزمایش، داوطلبان هشت تصویر را مشاهده کردند و از آن‌ها خواسته شد نام تصاویر را بگویند، اما به‌طور خاص از آن‌ها خواسته نشد که تصاویر را به خاطر بسپارند یا در طول آزمایش به دنبال آن‌ها باشند. سپس پژوهشگران فعالیت مغزی شرکت‌کنندگان را در حالی که صدها تصویر روی صفحه نمایش ظاهر می‌شد، ثبت کردند. هر تصویر به مدت یک‌سوم ثانیه نمایش داده می‌شد و هر تصویر پنجم یکی از هشت تصویری بود که قبلاً دیده بودند.

دانشمندان دریافتند که افراد مبتلا به MCI نوع آمنستیک، که عمدتاً حافظه فرد برای اشیاء را تحت تأثیر قرار می‌دهد، واکنش‌های ضعیف‌تری نسبت به آزمایش داشتند، در مقایسه با افراد سالم و مبتلایان به MCI غیرآمنستیک. افراد مبتلا به MCI آمنستیک چندین برابر بیشتر از افراد مبتلا به MCI غیرآمنستیک در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر هستند.

این آزمایش نمی‌تواند مشخص کند چه کسی قطعاً به بیماری آلزایمر مبتلا خواهد شد. اما اگر مطالعات بزرگ‌تر این یافته‌ها را تأیید کنند، می‌تواند به پزشکان کمک کند تا در مراحل اولیه ارزیابی کنند کدام بیماران در معرض خطر بالا هستند و بیشترین بهره را از داروهای جدید آلزایمر مانند دونانماب و لکانماب خواهند برد.

تمام آزمایش‌ها در خانه افراد انجام شد، که استوثارت گفت این موضوع برای در دسترس بودن و کاهش اضطراب افراد مهم است. جزئیات این مطالعه در نشریه Brain Communications منتشر شده است.

پروفسور ولادیمیر لیتواک از مؤسسه عصب‌شناسی کوئین اسکوئر دانشگاه کالج لندن گفت: «این یک گام اولیه به سوی توسعه یک آزمایش بالینی مفید است.» او افزود که گام بعدی مهم، تعیین این است که آیا این آزمایش می‌تواند پیش‌بینی کند وضعیت فرد در طول زمان چگونه تغییر می‌کند و تصمیم‌گیری درباره درمان او را اطلاع‌رسانی کند.

دکتر جولیا دادلی از مؤسسه تحقیقات آلزایمر بریتانیا گفت: «دلگرم‌کننده است که مطالعاتی در حال بررسی راه‌های بالقوه برای شناسایی زودتر مشکلات حافظه هستند. درمان‌های جدید آلزایمر زمانی مؤثرتر هستند که در مراحل اولیه بیماری تجویز شوند، بنابراین تشخیص زودهنگام برای بهره‌مندی افراد از این درمان‌ها کلیدی است.»

«مطالعات بلندمدت در گروه‌های بزرگ‌تر و متنوع‌تر از افراد لازم است تا مشخص شود آیا این فناوری می‌تواند پیش‌بینی کند مشکلات حافظه در طول زمان چگونه پیشرفت می‌کنند. اختلال حافظه می‌تواند به سایر شرایط سلامتی نیز مرتبط باشد، نه فقط زوال عقل. تحقیقات آینده باید بررسی کند که عوامل دیگر چگونه ممکن است بر نتایج آزمایش امواج مغزی تأثیر بگذارند و بررسی کنند که این آزمایش‌ها چگونه می‌توانند در کنار ابزارهای تشخیصی دیگر مانند ارزیابی‌های شناختی و آزمایش‌های خون عمل کنند.»