توزیع نذری در یکبار مصرف و پیامدهای بی شمار آن!

تحریریه پارسینه: روز و شب محرم برای ایرانیان گره خورده است با توزیع انواع و اقسام نذری؛ محال است پایتان به هئیت ها و روضه ها باز شود و از شما با خوراکی های مختلف پذیرایی نکنند؛ از شربت خنک و گوارا گرفته تا توزیع ناهار و شام نذری. نذری دادن در ایام سوگواری حضرت اباعبدالله سابقه دیرینه  دارد و از سال های گذشته همیشه وجود داشته است. در سال های اخیر، اما بشقاب ها و لیوان هایی که در هیئت های مختلف استفاده می شوند، دیگر کنار گذاشته شده اند و جای خود را به ظروف یکبار مصرف داده اند؛ ظروفی پلاستیکی که در برخی از نقاط پس از پایان یافتن مراسم روضه در کوچه و خیابان های شهر به حال خود رها می شوند و البته این امر تبعات زیادی را به همراه دارد. حالا ظروف یکبار مصرف به پای ثابت مراسم های عزاداری تبدیل شده اند و به دلیل سهولت استفاده و تنوع و همچنین قیمت نسبتا ارزان، تقاضای بسیار زیادی برای استفاده از آنها وجود دارد.

تولید 180 هزار تن پلاستیک در سال

این درحالی است که مطابق گزارش‌ها و آمارهای موجود، میزان پلاستیک‌های تولیدی در ایران بیش از ۱۸۰ هزار تن در سال تخمین زده شده که بر این مبنا هر فرد به طور متوسط روزانه ۳ پلاستیک وارد چرخه محیط زیست می‌کند.همچنین بالا بودن سرانه مصرف ظروف پلاستیکی در ایران باعث شده تا نام کشورمان نیز در بین ۱۰ کشور نخست پرمصرف ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی قرار گیرد. بر اساس آمارها، مصرف سرانه هر ایرانی در استفاده از ظروف یک‌بار مصرف بین ۳ تا ۴ کیلوگرم در سال است. آنطور که رسانه ها گزارش داده اند طبق تحقیقات انجام شده بیش از ۱۷۷ هزار تن پلاستیک در هر سال در کشورمان تولید و استفاده می‌شود که ایران را به چهارمین کشور تولید کننده و استفاده کننده از ظروف یک‌بار مصرف و پلاستیکی تبدیل کرده است. براساس آمار ایران ۳ برابر میانگین جهانی ظروف یک‌بار مصرف و پلاستیکی استفاده می‌کند. طبق آمار هر ایرانی روزانه به‌طور میانگین ۳ کیسه پلاستیکی استفاده می‌کند که متوسط عمر استفاده از هر کیسه، تنها ١٢ دقیقه است و بعد دور انداخته می‌شود. جالب اینکه برای تولید یک کیسه پلاستیکی، همان قدر آب و انرژی و برق و کارگر خرج می‌شود که برای یک کالای پایدارتر استفاده شده است! جالب‌تر اینکه اکثر ایرانی‌ها بدون اینکه بدانند ماهیانه ۳ الی ۴ میلیون تومان از درآمد خود را به کیسه‌های پلاستکی اختصاص می‌دهند. ناگفته نماند که برخی ظروف یک‌بار مصرف هم وجود دارند که بر اساس مواد گیاهی ساخته می‌شوند و سازگار با محیط زیست بوده و می‌توانند براحتی جایگزین موارد زیان‌بار موجود در بازار شوند، اما مشکل اینجاست که هزینه تولید این ظروف در برابر سایر ظروف پلاستیکی بسیار بالاتر بوده و بر این اساس در بازار رقابت کشور سهم بسیار ناچیزی دارند.

500 سال برای تجزیه!

از طرف دیگر ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ سال زمان برای تجزیه شدن نیاز دارند و طی این فرایند اثرات مخربی روی محیط زیست خود می‌گذارند. بر این اساس آسیب‌هایی که در طبیعت و حیات وحش برجای می‌ماند در برخی موارد می‌تواند منجر به پدیده‌هایی چون دگرگونی‌های ژنتیکی و حتی انقراض برخی گونه‌های زیستی شود. سوی دیگر آسیب‌ها و مضرات استفاده از این ظروف به خاصیت پلاستیکی آن‌ها مرتبط است. پلاستیک‌ها از یک سری «مونومر» از مشتقات نفتی مانند پروپان و یا اتان تشکیل شده‌اند که تحت فرآیندهایی تبدیل به پلیمر می‌شوند. پلیمرها تاثیری بر سلامت انسان‌ها ندارد، اما زمانی که آن‌ها در مجاورت غذاهایی با دمای بالا و یا باخاصیت اسیدی قرار می‌گیرند به مونومرها تجزیه شده که مونومرها حاوی مواد سمی هستند و در درازمدت عامل ایجاد بیماری سرطان در انسان‌ها می‌شوند. بنابراین و با توجه به پیامدهای بسیار استفاده از ظروف یکبار مصرف آن هم به صورت انبوه، انتظار می رود هئیت ها همانند قدیم از ظرف های دیگری در این مراسم با شکوه استفاده کنند.