بهترین روش وصول چک صیادی در کم‌ترین زمان چیست؟

به گزارش پارسینه، با طراحی چک صیادی و راه‌اندازی سامانه صیاد، اعتباربخشی به چک‌ها افزایش پیدا کرده و روند وصول آن تسهیل شده است؛ اما مطابق با قوانین، وصول چک یا حتی ردوبدل کردن آن تغییر کرده و نیاز به رعایت تشریفات خاصی دارد. از این‌رو در این صفحه قصد داریم به طور کامل به نحوه وصول چک صیادی در کم‌ترین زمان و شروط لازم آن بپردازیم. همچنین از روند ثبت، دریافت و انتقال چک صیادی، نحوه وصول در صورت کسری مبلغ، چگونگی وصول چک ثبت نشده و سازوکار بانک‌ها در این شرایط، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. در پایان نیز مدت زمان تقریبی وصول چک را مشخص می‌کنیم؛ پس در ادامه با ما همراه باشید. 

 

چک صیادی چیست؟ 

چک به عنوان یکی از رایج‌ترین روش‌های پرداخت غیرنقدی، نقش اساسی در معاملات مالی به خصوص در شرایط بحرانی کشور ایفا می‌کند. در سال‌های اخیر با راه‌اندازی سامانه صیاد و اجرای قانون جدید، صدور و وصول چک با تغییرات اساسی مواجه شده است. قانون‌گذار با طراحی چک صیادی در نظام بانکی، شرایط سخت‌گیرانه‌ای را برای ثبت، تایید، انتقال و وصول چک در نظر گرفته است تا حقوق دارندگان چک محفوظ بماند و دعاوی کم‌تری در خصوص مطالبه وجوه چک شکل گیرد.  

چک صیادی نوعی از چک‌های بانکی است که با هدف ایجاد شفافیت در تبادل چک‌ها، مطابق با قانون جدید صدور چک طراحی شده است. در ظاهر، چک‌های صیادی رنگی بنقش و متفاوت از چک‌های قبلی دارند که به صورت یکپارچه از سوی تمامی بانک‌ها ارائه می‌شوند. ضمن این‌که شناسه یکتای ۱۶ رقمی روی هر برگ چک، برای شناسایی چک درج شده است. 

از طرفی در طراحی چک‌های صیادی جمله «اعتبار این چک منوط به ثبت، صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» درج شده که از طریق سامانه صیادی پیگیری می‌شود. بنابراین در سازوکار جدید بانک‌ها، صدور فیزیکی چک به تنهایی کافی نیست و ثبت اطلاعات در سامانه صیادی، شرط اساسی اعتبار و پیگیری حقوقی چک است. 

قبل از اینکه به ادامه مقاله بپردازیم پیشنهاد می‌کنیم چنانچه درگیر پرونده حقوقی وصول چک صیادی هستید بهتر است از وکیل کیفری در تهران یا شهر محل سکونت خود در زمینه مشاوره حقوقی بگیرید و طرح شکایت کنید.

 

شروط لازم برای وصول چک صیادی 

وصول چک صیادی تنها در صورتی امکان‌پذیر است که شروط لازم و قانونی آن رعایت شده باشد. خلاف چک‌های قبلی در سامانه صیاد هرگونه صدور، انتقال و وصول به ثبت و تایید الکترونیکی نیاز دارد. از این‌رو، اگر چکی فاقد اطلاعات ثبت شده بوده یا توسط دارنده تایید نشده باشد، بانک از پرداخت وجه آن خودداری می‌کند. علاوه‌بر این شروط دیگری نیز مقرر شده که رعایت این الزامات برای جلوگیری از جرائم احتمالی است. در ادامه، مهم‌ترین شروط وصول چک صیادی را بررسی می‌کنیم: 

1. ثبت چک صیادی: اولین اقدام برای رسمیت‌بخشی به چک، ثبت آن توسط صادرکننده در سامانه صیاد است. در این مرحله، اطلاعات کامل از مبلغ، تاریخ سررسید و اطلاعات گیرنده چک باید وارد شود. چک‌هایی که ثبت نشده حتی اگر در اختیار دارنده باشد، فاقد اعتبار اجرایی است و بانک از پرداخت آن امتناع می‌کند. 
2. تایید یا رد چک صیادی: بعد از ثبت چک، دارنده موظف است نسبت به تایید یا رد آن اقدام کند. در صورت تایید، چک قابلیت انتقال یا وصول پیدا می‌کند و در صورت رد شدن، چک از چرخه وصول بانک خارج می‌شود. بنابراین شخصی که چک صیادی دریافت می‌کند، باید آن را در سامانه صیاد تایید کرده تا در هنگام وصول با مشکل مواجه نشود. رد چک مختص به زمانی است که برگه چک را دریافت نکرده‌اید یا اطلاعات ثبت شده با آن‌چه روی چک درج شده، مغایرت داشته باشد. 
3. انتقال چک صیادی: پیرو تغییرات و ثبت مرحله به مرحله چک صیادی در سامانه صیاد در صورت انتقال چک توسط گیرنده به فرد دیگر، این عملیات نیز باید در سامانه ثبت شود؛ یعنی با تحویل فیزیکی چک به شخص دیگر، انتقال مالکیت انجام نمی‌گیرد و دارنده جدید هنگام وصول چک با مشکل مواجه می‌شود. در واقع گیرنده به عنوان دارنده چک باید ثبت رسمی انجام دهد تا از حقوق مالکانه برخوردار شود؛ در غیر این صورت چک در نظام بانکی شناسایی نمی‌شود و قابل وصول نیست. 

 

نحوه وصول چک صیادی

برای وصول چک صیادی، ابتدا باید صادرکننده چک اطلاعات آن را در سامانه صیاد ثبت و سپس گیرنده یا دارنده چک آن را تایید کند. در صورت تایید، چک در وضعیت فعال قرار می‌گیرد و قابلیت انتقال یا وصول را خواهد داشت. اگر دارنده چک بخواهد وجه آن را دریافت کند، می‌تواند با مراجعه به بانک و ارائه چک به همراه مدارک شناسایی، درخواست وصول دهد. در چنین شرایطی، اگر تمامی مراحل به درستی طی شود و در صورتی که حساب صادرکننده موجودی داشته باشد، مبلغ چک به حساب دارنده واریز می‌شود. 

 

وصول چک صیادی در کم‌ترین زمان 

برای وصول چک صیادی در کوتاه‌ترین زمان، ابتدا باید اطمینان حاصل کنید که چک در سامانه صیادی ثبت شده و گیرنده آن هم تایید خود را انجام داده است. در صورتی که تمامی شروط لازم رعایت شده باشند، فرایند وصول چک صیادی بسیار آسان است و در کم‌ترین زمان ممکن انجام می‌گیرد. دارنده به راحتی می‌تواند با مراجعه به یکی از شعب بانک صادرکننده، چک را ارائه داده و درخواست وصول آن را داشته باشد. در این شرایط، بانک وضعیت چک را بررسی کرده و در صورت کامل بودن اطلاعات و داشتن موجودی کافی در حساب صادرکننده چک، وجه چک را در کم‌تر از چند دقیقه به حساب دارنده منتقل می‌کند. 

سرعت وصول چک صیادی ارتباط مستقیم با صحت اطلاعات ثبت شده در سامانه، تایید دارنده، وضعیت چک و موجودی حساب صادرکننده دارد. بنابراین، هرگونه نقص در فرایند ثبت یا عدم تایید گیرنده می‌تواند مانع از وصول شود. همچنین اگر چک از قبل انتقال داده شده اما این انتقال در سامانه ثبت نشده باشد، بانک از پرداخت وجه خودداری می‌کند؛ پس رعایت دقیق مراحل قانونی و تشریفات آن، شرط اصلی وصول چک بدون دردسر و در کم‌ترین زمان است. 

 

چگونگی وصول چک صیادی در صورت کسری مبلغ

مطابق با قوانین جدید وصول چک، چنان‌چه موجودی حساب صادرکننده چک برای پرداخت کل مبلغ کافی نباشد، بانک با درخواست دارنده چک، همان مقدار از موجودی را پرداخت می‌کند که به عنوان پرداخت جزئی چک شناخته می‌شود. علاوه‌بر این، دارنده چک می‌تواند از بانک درخواست کند تا باقیمانده مبلغ از سایر حساب‌های صادرکننده در بانک‌ها و موسسات مالی دیگر برداشت شود. این یکی از قوانین تاثیرگذار در وصول چک است که از طریق سامانه صیاد، قدرت اجرایی چک را افزایش داده و احتمال وصول وجه را بالاتر می‌برد. از طرفی اگر گیرنده در صورت کسری موجودی درخواست برگشت چک را داشته باشد، تمامی حساب‌های صادرکننده پس از ۲۴ ساعت مسدود می‌شوند. 

به نقل از موسسه حقوقی دادپایا(https://dadpaya.com):

بنابراین اگر در وصول چک صیادی با کسری موجودی مواجه شدید، می‌توانید برای وصول آن درخواست استعلام از سایر حساب‌های صادرکننده چک را داشته باشید. به این ترتیب، بانک موظف است از تمام حساب‌های تحت مالکیت صادرکننده چک در نظام بانکی، استعلام گرفته و نسبت به برداشت آن اقدام کند. اگر باز هم مبلغ کامل نشود، دارنده می‌تواند با همان گواهی عدم پرداخت، نسبت به برگشت چک اقدام کند تا تمامی حساب‌های صادرکننده مسدود شوند. 

 

چگونگی وصول چک ثبت نشده

چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده باشد از نظر نظام بانکی فاقد اعتبار اجرایی است؛ حتی اگر امضا شده یا به دارنده تحویل داده شده باشد. در چنین مواردی، بانک‌ها از پرداخت وجه خودداری می‌کنند و دارنده ناچار است برای وصول، ابتدا از صادرکننده بخواهد چک را در سامانه صیاد ثبت کند. علاوه‌بر این بعد از ثبت صادرکننده، گیرنده نیز باید آن را تایید کند تا وصول چک صیادی انجام گیرد. در شرایطی که صادرکننده ثبت را انجام ندهد، دارنده می‌تواند با طرح شکایت نسبت به مطالبه وجه اقدام کند. با این تفاسیر چک بدون ثبت در سامانه، تضمینی برای تعهد مالی محسوب نمی‌شود. 

 

مدت زمان لازم برای وصول چک صیادی

اگر تمامی شرایط چک صیادی از جمله ثبت صادرکننده، تایید دارنده و صحت اطلاعات مندرج روی چک رعایت شده باشند، فرایند وصول چک صیادی در کوتاه‌ترین زمان ممکن و در کم‌تر از چند دقیقه انجام می‌گیرد. به طور معمول، بانک یا موسسه مالی بعد از بررسی، اقدام به واریز وجه به حساب دارنده خواهد کرد. البته این روند مشروط به موجودی کافی در حساب صادرکننده چک است. 

در شرایطی که موجودی کم‌تر از وجه چک بوده یا نیاز به برداشت از حساب‌های دیگر صادرکننده باشد، ممکن است این فرایند چند روز به طول انجامد. همچنین اگر موجودی تمامی حساب‌های صادرکننده به اندازه مبلغ چک نباشد و الزام به مسدود کردن حساب یا برگشت چک باشد، پروسه وصول چک صیادی زمان‌برتر می‌شود و نیاز به اقدامات قانونی دارد. 

 

سخن پایانی

با توجه به آن‌چه گفته شد، نحوه وصول چک صیادی و سازوکار جدید بانک‌ها و موسسات، باعث امنیت بیشتر در مبادلات و تعهدات روابط مالی شده است که رعایت دقیق تشریفات و الزامات قانونی را می‌طلبد. ما در این صفحه سعی کردیم نحوه وصول چک صیادی در کم‌ترین زمان را بررسی و مراحل ثبت، تایید یا رد و انتقال چک را تشریح کنیم. همچنین اطلاعاتی از وصول چک در صورت کسری مبلغ و چک ثبت نشده در سامانه صیاد و مدت زمان لازم برای این پروسه را با شما به اشتراک گذاشتیم. امیدواریم این نکات از مراحل وصول و انتقال چک به آگاهی دارندگان ذی‌نفع آن کمک کند و مفید واقع شود.