تلاش غربی‌ها برای توافق هسته‌ای موقت/ دیدار مخفیانه نمایندگان ایران و آمریکا
به گزارش «پارسینه»، روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز مدعی شد که آمریکا و قدرت‌های اروپایی بحث در مورد چگونگی تعامل با ایران بر سر فعالیت‌های هسته‌ای‌اش از سر گرفته‌اند.
این اقدام نشان‌دهنده تغییر در تفکر غربی‌ها است و بر نگرانی‌ها در مورد تشدید بحران تاکید دارد، چرا که سطح غنی سازی اورانیوم ایران به حدی رسیده است که مقامات آمریکایی در ماه‌های اخیر هشدار داده‌اند تهران می‌تواند در کمتر از دو هفته مواد کافی برای یک سلاح هسته‌ای تولید کند.
یک دیپلمات غربی به فایننشال تایمز گفت: «این موضوع به رسمیت شناخته شده است که ما به یک برنامه دیپلماتیک فعال برای مقابله با برنامه هسته‌ای ایران نیاز داریم، به جای اینکه اجازه دهیم برنامه هسته‌ای ایران منحرف شود. چیزی که من را نگران می‌کند این است که تصمیم‌گیری ایران کاملاً بی‌نظم است و ممکن است به مسیر جنگ با اسرائیل بیفتد.»
آمریکا، فرانسه، آلمان و بریتانیا تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران را در ماه سپتامبر (شهریور/ مهر) پس از اینکه تهران پیش نویس پیشنهادی برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ را رد کرد، اعتراضات داخلی آغاز شد، پهپادهای مسلح به روسیه فروخت، و تعدادی از اتباع اروپایی را بازداشت کرد، متوقف شد.
اما در ماه‌های اخیر تماس‌هایی با مقامات ایرانی وجود داشته است، از جمله در ماه مارس (اسفند/ فروردین) مقامات موسوم به E۳ - فرانسه، آلمان و بریتانیا - و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، در اسلو نروژ دیدار کردند.
دیپلمات‌ها و تحلیلگران می‌گویند که راب مالی، نماینده آمریکا در امور ایران، چندین بار با امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل که پیش از اعزام به نیویورک، یکی از مقامات ارشد شورای عالی امنیت ملی بود، دیدار کرده است.
تصور می‌شود که این گفتگو‌ها اولین تماس مستقیم بین مقامات آمریکایی و ایرانی از سال ۲۰۱۸ است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، با خروج از برجام، بحران را آغاز کرد.
یکی از افراد نزدیک به دولت آمریکا گفت که این گفتگو‌ها در درجه اول بر امکان تبادل زندانیان با ایران متمرکز بود.
تهران هفته گذشته با مبادله زندانیان با بلژیک موافقت کرد و دو اتریشی را هم به طور جداگانه آزاد کرد. تبادل موفقیت آمیز زندانیان ایرانی-آمریکایی می‌تواند فضای را برای مذاکرات هسته‌ای بهبود بخشد.
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا وعده داده است در صورت پایبندی تهران به برجام، به این توافق بازگردد و تحریم‌ها را کاهش دهد. با وجود این، اخیرا مقامات آمریکایی گفته اند که احیای برجام «در دستور کار نیست» و این امر گویای آن است که هرگونه توافق احتمالی، محدودتر خواهد بود.
دیپلمات‌ها و تحلیلگران می‌گویند گزینه‌های بالقوه شامل نوعی توافق موقت یا یک اقدام تنش زدایی از سوی هر دو طرف است که بر اساس آن ایران سطح غنی سازی خود را در ازای رفع برخی تحریم‌ها کاهش می‌دهد.
یک دیپلمات دیگر که در جریان این گفتگو‌ها قرار دارد، گفت: «مبادله زندانیان راهگشای مذاکرات خواهد بود. بعید است که توافق هسته‌ای وجود داشته باشد، اما ممکن است یک چیز موقت یا یک توقفی وجود داشته باشد.»
با این حال، در مورد جدیت ایران در پرداختن به موضوع هسته ای و اینکه آیا بایدن مایل به مذاکره بر سر توافق باشد در حالی که آمریکا برای چرخه انتخابات بعدی خود آماده می شود، تردید وجود دارد.
علی واعظ، کارشناس مسائل ایران در گروه بحران گفت: سه کشور اروپایی بیشتر به واشنگتن نگاه می کند تا ببیند آیا دولت بایدن تصمیمی می گیرد یا خیر، اما آنها ناامید هستند زیرا ایالات متحده می خواهد تا پس از انتخابات 2024 بر این موضوع سرپوش بگذارد. نگرانی اصلی در اینجا انتخاب مجدد رئیس جمهور است.»
