مشکلات زیست محیطی ناشی از سدسازی همسایگان قابل قبول نیست
حسین امیرعبداللهیان در نشست علنی امروز در پاسخ به سوال جلال محمودزاده نماینده مهاباد درخصوص دلیل عدم اعلام نظر رسمی وعدم اعتراض در خصوص سدسازی بی رویه دولت ترکیه بر روی رودخانه‌های مرزی دجله و ارس اظهار داشت: برای جمهوری اسلامی ایران قابل قبول نیست که کشور دوست و همسایه ما اقداماتی در حوزه سدسازی انجام دهد که با توجه به شرایط زیست محیطی حاکم بر منطقه، باعث ایجاد مشکلاتی برای مردم ما و منطقه شود.
وی افزود: من این موضوع را در ماه‌های گذشته حداقل سه بار در دو دیدار حضوری در نیویورک و تهران و در تماس تلفنی با وزیر امورخارجه ترکیه مطرح کردم و از وی خواستم تا به رسم همسایگی توجه جدی کند و درباره سدسازی‌ها روی رودخانه ارس اقدامی انجام دهد.
وزیر خارجه اضافه کرد: علی رغم اینکه هیچ قرارداد دوجانبه‌ای بین تهران و آنکارا از گذشته در موضوع همکاری‌های آبی وجود ندارد، ولی درخواستی را ۴ ماه پیش از دولت ترکیه داشتیم مبنی بر اینکه یک کمیته مشترک آبی دوجانبه تشکیل دهیم تا بتوانیم نگرانی‌های این حوزه را برطرف کنیم تا مطمئن شویم سدسازی‌های ترکیه تاثیر منفی بر آب وارداتی به جمهوری اسلامی ایران ندارد.
وی تاکید کرد: تا به اینجای کار مقامات ترکیه به ما اطمینان می‌دهند که سدسازی‌های ما اولاً در مناطق کوهستانی است و ثانیاً برای استفاده برق آبی است و در نشستی که با وزیر نیرو، کارشناسان و مسئولان این وزارتخانه داشتم، سوالات و ابهامات فراوانی مطرح شد.
اقای امیرعبداللهیان گفت: کارشناسان ما می‌گویند سد‌هایی که برای استفاده برقآبی مورد استفاده می‌گیرد، نیاز به مخزن‌های بزرگ و عمیق ندارد و تنها آب در سطحی جریان می‌یابد و توربین‌ها را به گردش در می‌آورد. من این موضوع را با آقای چاووش اوغلو مطرح کردم و از ایشان خواستار پاسخ شدم، ایشان نیز گفتند که ما نیازی به این آب‌ها نداریم و در تابستان آن را رها می‌کنیم، اما همچنان در این زمینه ابهامات جدی فنی و حقوقی برای ما وجود دارد.
وی اضافه کرد: کار مهمی که توانستیم در ۴ ماه گذشته انجام دهیم، برای اولین بار این بود که در طول تاریخ مباحث آبی با ترکیه، برای تشکیل کمیته مرزی مشترک توافق کنیم.
امیرعبداللهیان با اشاره به سفر هیات کارشناسان وزارت خارجه و وزارت نیرو به ترکیه در قالب کمیته مرزی مشترک گفت: گفتگو‌های خوبی در قالب این سفر صورت گرفت و قرار است به زودی هیات متفاوتی از ترکیه در این رابطه به ایران سفر کند و همه اقدامات حقوقی، سیاسی و دیپلماتیک لازم در این موضوع بین ایران و ترکیه انجام شده و من از شما و نمایندگان به خاطر توجه به این موضوع تشکر می‌کنم.
وی ادامه داد: از کمیسیون کشاورزی، کمیسیون امنیت و نمایندگان محترم و خانم پاشایی که سوالی در همین زمینه مطرح کرد، تشکر می‌کنم که این نشان می‌دهد مجلس به حوزه آب اهمیت داده و به آن توجه دارد. از شما خواهش می‌کنم در چارچوب دیپلماسی پارلمانی، به ما در دستگاه اجرایی کشور کمک کنید تا بتوانیم در رفت و آمد، گفتگو و تشکیل کمیته مشترک مرزی مانع اقداماتی شویم تا کمترین تاثیر را بر کشاورزی، آب و محیط زیست کشورمان داشته باشد و حتما کمک شما به ما و حتی به دوستان ما در ترکیه می‌تواند این سیاستی را که ترکیه در پیش گرفته در همه ابعاد روشن کند و هر آنچه در تضاد با حقوق جمهوری اسلامی ایران است مسدود کند.
وزیر خارجه در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: ما هیچ اختلاف نظری در موضوع آب با هیچ یک از نمایندگان نداریم، از شما کمک می‌خواهیم تا در این مسیر بتوانیم موضوع را متناسب با منافع ملی به نتیجه برسانیم، اما مایلم تاکید کنم در موضوع سدسازی‌های ترکیه بر روی دجله و فرات و تاثیری که بر روی ورودی آب اروند دارد، نیز گفتگو‌های مفصلی با طرف عراقی شده و گفتگو‌هایی نیز با طرف ترک صورت گرفته و اگر در گذشته انفعالی نیز بوده، در ۸ ماه اخیر اقداماتی که انجام شده، کاملا متفاوت بوده است.
وی با بیان اینکه رئیس جمهور دستورات اکیدی در این حوزه صادر کرده است، گفت: براساس تاکیدات حجت الاسلام رئیسی به وزارت خارجه و وزارت نیرو و همچنین به معاونت رئیس جمهور در حوزه محیط زیست، بخش‌های مختلفی درگیر این مسئله شده اند و آنچه که آقای محمودزاده و پیشتر خانم پاشایی اشاره کردند، ما در دولت هیچ بنایی برای اینکه نظر و ایده نماینده در یک محفل بین المللی مطرح شود و بگوییم حرفت را پس بگیر، نداریم.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: ضمن آنکه هم نماینده و هم همکاران ما در دستگاه دیپلماسی با تعامل و در راستای تامین منافع حداکثری ملی کار را دنبال می‌کنند، اما بنده نیز به عنوان وزیر امور خارجه درباره وضعیت سدسازی‌های ترکیه و شرایطی که بر روی ارس و دجله و فرات ایجاد کرده است، با صدای بلند اعلام می‌کنم در وزارت خارجه و در دولت قانع نیستیم و با نمایندگان کاملا همصدا هستیم و در تعامل نزدیک با نماینده محترم سوال کننده و سایر عزیزان باید دست به دست هم دهیم تا این مسئله به سرانجام برسد تا نگرانی‌ها برطرف شود و همچنین برخی از کشور‌ها از جمله همسایه مانند ترکیه نتوانند در جهت تغییر سازوکار زیست محیطی و ایجاد مشکل برای همسایگان از فضای عدم وجود یک سازوکار بین المللی استفاده کنند.
وی تاکید کرد: ما در اقداماتی که انجام دادیم با دولت عراق نیز به طور مستمر در تماس و مشورت هستیم، چرا که در حوزه سدسازی‌ها روی دجله و فرات هر دو کشور متضرر می‌شوند، اما اینکه آقای دکتر محمودزاده فرمودند چرا شکایت بین المللی از سوی جمهوری اسلامی ایران صورت نگرفته است، باید عرض کنم که اگر ترکیه عضو کنوانسیون ۱۹۹۷ نیویورک بود، ما می‌توانستیم در سازوکاری بین المللی موضوع را پیش ببریم، اما حالا آنچه در اختیار ما است، از طریق تشکیل کمیته مشترک مرزی است.
