گفت‌وگو با استیون‌هاوکینگ ایرانی

چه طور شد که برای کار راهی آفریقای جنوبی شدید؟
دی ماه 89 که تحصیلاتم را در رشته شیمی کوانتوم به پایان بردم رزومه خود را برای چند مرکز تحقیقات دارویی در کشورهای مختلف جهان فرستادم. البته در رزومه ام مساله محدودیت جسمی شدید را نیز ذکر کرده بودم. تا اینکه بعد از چند روز ایمیلی از آفریقای جنوبی دریافت کردم مبنی بر اینکه پیشنهاد شما در حال بررسی توسط یک مرکز مهم تحقیق درباره ایدز کشور ماست.
من چند روز بعد با آنها تماس گرفته و پی گیر ماجرا شدم که مسول پاسخگویی به درخواست ها گفت شما به عنوان یکی از ده نفری که رزومه آنها مورد تایید قرار گرفته برای تحقیق درباره طراحی داروی ایدز به کشور ما دعوت می شوید. از اواخر سال 89 در آنجا مشغول تحقیق بودم و الان حدود یک ماه است که مرخصی گرفته و برای دیدن خانواده و دوستانم به ایران برگشته و قرار است چند روز دیگر دوباره راهی آفریقا شوم.

چه طور حاضر به ترک ایران شدید؟ شما علاوه بر اینکه مساله جسمی داشتید یک دختر تنها هم بودید ...
واقعیتش را بخواهید خیلی سخت. من وابستگی شدیدی به پدر و مادر و دوستان خود داشتم و از سویی دیگر تا به حال به کرج هم نرفته بودم چه برسد به یک کشور دور در آفریقا. از طرفی مساله تفاوت فرهنگی و زندگی در فرهنگی متفاوت و تطبیق خود با آن فرهنگ نیز ذهنم را به خود مشغول می کرد. اما من دیگر تصمیم خود را گرفته بودم و چون می دانستم که بزرگترین چالش دولت و مردم آفریقای جنوبی مساله ایدز است دیگر منتظر بررسی درخواستم به دیگر مراکز تحقیقاتی معتبر دنیا نشدم و به دنبال کارهای ویزا و جمع کردن وسایل رفته و خود را آماده سفر کردم.

چه تفاوت هایی بین مردم آفریقای جنوبی با مردم ما در رابطه با نحوه برخورد با توان یابان وجوددارد؟
بینید آنجا جوری با آدم برخورد می کنند که اصلا شما فراموشت می شود که با محدودیت جسمی مواجه هستی. این قضیه را از ابتدای پذیرشم متوجه شدم . وقتی تلفنی با آنها صحبت می کردم به آنها گفتم که من هر چند با نمره عالی فارغ التحصیل شده ام ولی تازه درسم تمام شده و سابقه کاری چندانی ندارم. از طرفی من یک توان یابم و محدودیت شدید جسمی دارم. اما فردی که مسئول پذیرش بود گفت ما به مغر شما احتیاج داریم و ضرب المثلی آفریقایی را به کار برد که بسیار به مثل « توانا بود هر که دانا بود » ما نزدیک بود. شما بیایید اینجا ما تمام امکانات لازم را برای تحقیق شما فراهم می کنیم.
البته آنچه که در نحوه رفتار با توان یابان در ایران باعث آزار این افراد می شود یک بعد مثبت دارد و آن اینکه دوز عاطفی ما ایرانی ها بسیار بالاست و مردم با دیدن یک توان یاب احساساتی شده و دست به حرکات یا اشاراتی می زنند که برای توان یاب ناراحت کننده است. اما در آفریقا این طور نیست فقط وقتی که می خواهم فعالیت جسمی را انجام دهم و از دیگران کمک می گیرم می فهمم که محدودیت جسمی دارم و بس. آنها پخته تر رفتار می کنند.
البته این مساله فقط مساله شهروندان غیر توان یاب ما نیست. خیلی وقت ها مشکل از خود توان یابان است . یعنی توان یابان ما نیز هنوز به این ذهنیت نرسیده اند که وقتی فردی یکی از توانایی های خود را طی زندگی یا مادرزاد از دست می دهد مجالی برای شکوفایی بهتر دیگر استعدادهای او فراهم می شود. شما حتما شنیده اید که وقتی انسان یکی از حواس پنجگانه خود را از دست می دهد دیگر حس هایش از یک انسان عادی قوی تر می شود. تا توان یاب نباشید صحت این گفته برای شما روشن نمی شود. واقعا همین طور است و خدا هوای معلولان را دارد اگر آنها روحیه خود را حفظ کرده و توانایی های خود را باور کنند. چرا که وقتی شما به توانایی های خود را ایمان داشته باشی دیگران نیز به مرور شما را خواهند پذیرفت و به توانایی شما ایمان خواهند آورند . عکس این مطلب هم صادق است و مشکلی که متاسفانه درخیلی از توان یابان ایرانی است عدم باور به توانایی های خود است که یکی از عوامل مهمی است که باعث می شود جامعه نیز سیگنالهای خوبی را برای آنها ارسال نکند.

چه شد که شما این روحیه را در خود ایجاد کرده که تحصیلات خود را در مقطع دکتری ادامه داده و به انتشار مقالات علمی در نشریات معتبر علمی دنیا بپردازید؟
من یک روز در اتاقم نشستم و خودم و خدایم خلوت کردم.کاغذی برداشته و لیستی از توانایی هایی که دارم و کارهایی را که می توانم انجام دهم فراهم کردم و کارهایی مثل درس خواندن، تایپ کردن، انگلیسی صحبت کردن و تحقیق کردن و نقاشی را ثبت کردم . بعد هم لیستی از کارهایی را که به خاطر مساله جسمی ام نمی توانم انجام دهم فراهم آوردم.در پایان این جلسه تصمیم گرفتم روی توانایی های خود یعنی تحقیق علمی ، نقاشی و داشتن دوستان فراوان تمرکز کنم. این کار را کردم و موفق هم شدم.