چرا باید گاهی از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیریم؟

تا به حال پیش آمده خواسته باشید مدتی از تلفن همراه تان فاصله بگیرید، اما نتوانسته باشید در برابر میل به چک کردن مداوم شبکه‌های اجتماعی مقاومت کنید؟ نزدیک به ۳/۹۶ میلیارد نفر در دنیا از شبکه‌های اجتماعی استفاده و روزانه به طور متوسط ۱۴۴ دقیقه را صرف این کار می‌کنند.

از آنجایی که شبکه‌های اجتماعی وسوسه انگیز و اعتیادآور شناخته می‌شوند، باید فاصله گرفتن از آن‌ها را یاد بگیریم. در ادامه از نشانه‌هایی خواهیم گفت که می‌گویند وقتش رسیده از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیرید و راهکار‌هایی در این زمینه به شما یاد خواهیم داد.


چرا باید گاهی از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیریم؟
شبکه‌های اجتماعی از منظر سلامتی یک شمشیر دو لبه هستند.
از یک سو به ما کمک می‌کنند با یکدیگر در ارتباط باشیم و با تنهایی مقابله کنیم، امری که می‌تواند برای سلامت ما مفید باشد، چون تحقیقات نشان داده انزوای اجتماعی و تنهایی می‌تواند اثری منفی بر سلامت ما داشته باشد.

از سوی دیگر، اما استفاده از شبکه‌های اجتماعی با مشکلاتی همچون قلدری سایبری، مقایسه کردن خود با دیگران و دیگر مسائلی همراه است که می‌توانند اثری مخرب بر سلامت جسم و روان ما داشته باشند.

برای بهره مندی از مزایای شبکه‌های اجتماعی باید آگاهانه از آن استفاده کنید. این بدان معنی است که بدانید چه زمانی باید از آن فاصله بگیرید و توجه خود را معطوف به چیز دیگری کنید.

به خاطر داشته باشید که استفاده از شبکه‌های اجتماعی در دسته‌ رفتار‌های بدون تحرک قرار می‌گیرد. شاید مشغول صحبت با دوستان تان باشید، اما شبکه‌های اجتماعی امکان داشتن تعاملات رو در رو را برای شما محدود می‌کنند و باعث می‌شوند زمان کمتری را در دنیای واقعی سپری و زمان بیشتری را صرف تلفن همراه یا کامپیوتر کنید. به علاوه، اگر درگیر مقایسه‌ی زندگی خود با دیگران شده باشید، شبکه‌های اجتماعی ممکن است باعث حس اضطراب، نگرانی یا افسردگی در شما شوند.

از منظر سلامت روانی، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند اعتماد به نفس ما را تحت تأثیر قرار دهند و ما را به سمت مقایسه‌ی خود با تصاویر ویرایش شده و زندگی‌های به ظاهر بی عیب و نقص دیگران سوق دهند. اگر زمان زیادی را صرف شبکه‌های اجتماعی کنیم، دیگر نمی‌توانیم برای مراقبت از بدن خود و لذت بردن از دنیای بیرون شبکه‌های اجتماعی وقت بگذاریم.


نشانه‌هایی که می‌گویند وقتش رسیده از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیرید
این نشانه‌ها به این شرح هستند:
دیگر برایتان لذت بخش نیستند: شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام، توییتر و فیسبوک برای سرگرمی و روشی لذت بخش برای برقراری ارتباط با خانواده و دوستان هستند. اگر متوجه شده اید که دیگر برایتان لذت بخش و راهی برای برقراری ارتباط نیستند، ممکن است نشانه‌ی این باشد که باید از آن‌ها فاصله بگیرید.

خودتان را با دیگران مقایسه می‌کنید: اگر هنگام گشت زدن در شبکه‌های اجتماعی احساس می‌کنید به اندازه‌ی کافی خوب، زیبا یا موفق نیستید، باید به فاصله گرفتن از آن‌ها فکر کنید. اگر بعد از هر بار سر زدن به شبکه‌های اجتماعی احساس بدی نسبت به خودتان پیدا می‌کنید، بنابراین این شبکه‌ها وسیله‌ای برای بهبود سلامت روان شما محسوب نمی‌شوند.
‌
نمی‌توانید دست از چک کردن بی وقفه‌ شبکه‌های اجتماعی بکشید: بی اختیار و پیوسته شبکه‌های اجتماعی را چک می‌کنید. ممکن است به این خاطر باشد که احساس می‌کنید باید دائماً از همه چیز باخبر باشید از اخبار دنیا گرفته تا موضوعات داغ روز. ممکن است حتی بی آنکه متوجه باشید این کار را انجام دهید، تا آنکه به خود بیایید و ببینید که زمان زیادی گذشته و هنوز به همان شکل پای تلفن همراه یا کامپیوترتان نشسته اید.
 

قبل از خواب شبکه‌های اجتماعی را چک می‌کنید: نگاه کردن به صفحه‌ی تلفن همراه پیش از خواب ممکن است خواب تان را مختل کند، چون ذهن را فعال و بیدار نگه می‌دارد. نور آبی رنگی که از صفحه‌ی تلفن همراه ساطع می‌شود ملاتونین را سرکوب می‌کند، هورمونی که وظیفه‌ی کنترل خواب ما را برعهده دارد. از آنجایی که نور آبی نوری مصنوعی شبیه به نور روز است، بدن شما تصور می‌کند هنوز روز است و شما را بیدار نگه می‌دارد، به همین دلیل در برابر میل به آرام گرفتن و آماده شدن برای خواب مقاومت می‌کند.

از یک فعالیت لذت بخش به یک فعالیت اجباری بدل شده است: اگر از شبکه‌های اجتماعی گهگاه برای حفظ ارتباط یا از جهاتی برای بهبود زندگی خود استفاده می‌کنید، فعالیتی لذت بخش محسوب می‌شود. اما اگر از آن به شکلی ناسالم برای مواجهه با اضطراب پنهان خود استفاده می‌کنید یا حس می‌کنید بی خبری از شبکه‌های اجتماعی آشفته تان می‌کند، ممکن است نشانه‌ی این باشد که باید از آن‌ها فاصله بگیرد.


چطور از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیریم
حتی اگر به این نتیجه برسید که باید برای بهبود سلامت تان از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیرید هم انجام این کار دشوار است. برای بسیاری از ما گشت زدن در شبکه‌های اجتماعی یک محرک اعتیادآور است و ترک این عادت به عزمی جدی نیاز دارد.

این راهکار‌ها می‌توانند به شما کمک کنند از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیرید و به تصمیم پایبند هم بمانید:
نوتفیکیشن شبکه‌های اجتماعی را غیر فعال کنید: وقتی برای «لایک» یا «کامنت» یک پست نوتفیکیشن دریافت می‌کنید، این امر به «ایجاد یک محرک مثبت اجتماعی و فوران دوپامین» می‌انجامد. این محرک باعث ترشح دوپامین می‌شود. این فوران دوپامین می‌تواند احساسات اعتیادآور ایجاد کند و ممکن است پرهیز از شبکه‌های اجتماعی را دشوار سازد. دریافت مداوم نوتفیکیشن‌ها احتمال چک کردن تلفن همراه را هم بیشتر می‌کند. غیر فعال کردن نوتفیکیشن‌ها می‌تواند کمک کند به تصمیم تان برای فاصله گرفتن از شبکه‌های اجتماعی پایبند بمانید.

اولویت تان را خودمراقبتی قرار دهید: جایگزین کردن استفاده از شبکه‌های اجتماعی با دیگر فعالیت‌هایی که باعث بهبود خلق و خو می‌شوند و در عین حال، انجام آن‌ها نیازی به تلفن همراه ندارد، هم می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

وقتی میل به چک کردن تلفن همراه و گشت زدن در شبکه‌های اجتماعی به سراغ تان می‌آید، یکی از این روش‌ها را امتحان کنید:
-با دوستان تان قرار ملاقات حضوری بگذارید.
-پیاده روی یا دوچرخه سواری کنید.
-غذای مورد علاقه تان را بپزید.
-خاطرات روزانه تان را بنویسید.

برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی زمان تعیین کنید: شما باید ببینید چه محتوایی حال تان را بهتر می‌کند و چه محتوایی بدتر. از آن به بعد می‌توانید با تنظیم یک برنامه چیز‌هایی که حال تان را بد می‌کنند را محدود کنید.

شب‌ها تلفن همراه تان را یک سمت دیگر اتاق بگذارید تا قبل از خواب آن را چک نکنید: این کار می‌تواند به شما کمک کند درصورتی که خواب تان نمی‌برد، در برابر میل به چک کردن شبکه‌های اجتماعی مقاومت کنید. این کار احتمالاً باعث می‌شود خواب بهتری هم داشته باشید، امری که سلامت شما را بهبود می‌بخشد و جلوی دیگر عوارض جانبی منفی افراط در استفاده از شبکه‌های اجتماعی، مثل تنهایی یا افسردگی را هم می‌گیرد.

از اپلیکیشن‌های محدود کننده استفاده کنید: اپلیکیشن‌هایی هست که مدت زمان استفاده‌ شما از شبکه‌های اجتماعی را تحت نظر می‌گیرند و حتی می‌توانید با استفاده از آن‌ها مدت زمان مشخصی را برای استفاده از این شبکه‌ها تعیین کنید.