ارتباط بین فعالیت بدنی و کیفیت اسپرم

نتایج مطالعات نشان می‌دهد که عوامل مختلفی در شیوع این اختلال نقش دارد که از جمله آن می‌توان به بالا بودن سن، آلودگی‌های محیطی، مصرف سیگار و الکل، تشعشعات یونیزه، مصرف ناکافی مواد مغذی،  مصرف فست‌فودها، کاهش تحرک و فعالیت فیزیکی اشاره کرد.

نداشتن فعالیت فیزیکی و ورزش یکی از عوامل موثر بر ناباروری است. مکانیسم احتمالی تاثیر ورزش بر باروری می‌تواند از طریق تنظیم فعالیت سیستم دفاع آنتی اکسیدانی و کاهش تولید شاخص‌های التهابی باشد.

بررسی‌ها نشان داده استرس اکسیداتیو و فاکتورهای التهابی می‌توانند در شاخص‌های کیفیت اسپرم و آسیب به DNA اسپرم و در نتیجه ناباروری مردان تاثیر گذار باشند. همچنین ارتباط بین فعالیت فیزیکی و ناباروری می‌تواند به دلیل ایجاد تغییر در چرخه هیپوتالاموس-هیپوفیز- هورمون‌های جنسی باشد.

اگرچه تاکنون پژوهش های مختلفی در زمینه تاثیر فعالیت بدنی بر باروری انجام شده است؛ ولی برخی از این مطالعات نتایج متناقضی داشته‌اند.

بر همین اساس پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با انجام یک مطالعه ارتباط فعالیت فیزیکی و شاخص های کیفیت اسپرم را در مردان نابارور بررسی کردند.

برای انجام این مطالعه مقطعی که بر روی مردان نابارور مراجعه کننده به مرکز باروری و ناباروری رویان اصفهان در سال ۱۳۹۸ انجام شد، ۱۷۵ نفر از مردان مراجعه‌کننده که در محدوده سنی ۲۰ تا ۵۵ سال قرار داشتند، از نظر شاخص‌های کیفیت اسپرم بررسی شدند. 

همچنین با استفاده از پرسش‌نامه داده‌هایی در مورد تاریخچه پزشکی، تاریخچه ناباروری، فعالیت بدنی، داروهای مصرفی، مصرف سیگار و... جمع آوری شد.

به دلیل عدم پراکندگی داده‌های فعالیت فیزیکی شرکت‌کنندگان، کل افراد مورد بررسی در گروه فعالیت بدنی با شدت متوسط طبقه‌بندی شدند.

در بررسی‌های این مطالعه هیچ‌گونه ارتباط معنی‌داری بین سطوح مختلف فعالیت فیزیکی شرکت‌کنندگان و شاخص‌های کیفیت اسپرم مشاهده نشد. همچنین بین شاخص توده بدنی یا BMI و شاخص‌های کیفیت اسپرم نیز ارتباطی وجود نداشت.

تاکنون مطالعات مختلفی در زمینه تاثیر فعالیت فیزیکی بر باروری انجام شده و و گاهی نتایج آن‌ها با یکدیگر متناقض بوده است. پژوهشگران این مطالعه در خصوص این تناقض می‌گویند ورزش به طور مستقیم و مستقل موجب تقویت و یا تضعیف توانایی باروری نمی‌شود، بلکه با تاثیری که بر سایر عوامل موثر در باروری دارد، نقش یک واسطه را ایفا می کند.

این محققان پیشنهاد می‌کنند در تحقیقات آینده جمعیت بیشتری مورد بررسی قرار گیرند و برای تشخیص دقیق در ارتباط بین فعالیت فیزیکی و ناباروری، مطالعات به صورت کارآزمایی بالینی در جمعیت‌های مختلف انجام شود.

در انجام این تحقیق مهسا شیرانی و آزاده زارعی، محمدرضا مرآثی و غلامرضا عسگری؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه تیرماه سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی ارتباط فعالیت فیزیکی با شاخص های کیفیت اسپرم: مطالعه مقطعی در مردان نابارور مراجعه کننده به مرکز ناباروری رویان شهر اصفهان» در مجله تحقیقات نظام سلامت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان منتشر شده است.