.svg)
علل گرایش به اعتیاد چیست؟ (۲۷ دلیل کشش به اعتیاد)
پارسینه: دلیل معتاد شدن افراد متفاوت است اما تشابهات بسیار زیادی با هم دارند.
می دانید مهم ترین علل گرایش به اعتیاد چیست و چرا این پدیده هر روز بیشتر می شود؟
متأسفانه بسیاری از افراد جامعه، اعتیاد به مواد مخدر را معادل جرم دانسته و فرد معتاد را مجرم می دانند.
این مسئله که در افراد معتاد به مواد مخدر میزان جرم و جنایت بیشتر از افراد عادی جامعه است شکی وجود ندارد، ولی هر فرد معتادی مجرم نیست و بسیاری از موارد جرم در افراد معتاد مستقیما در ارتباط با مشکل تهیه مواد مخدر و نیاز بدنی و روانی ایشان است.
در واقع فردی که مصرف مواد مخدر نیازش را برطرف می کند، یک بیمار روانی محسوب می شود.
چه افرادی مستعد اعتیاد به مواد مخدر هستند؟
مطالعات روانشناسی در مورد عوامل روانشناختی اعتیاد به مواد مخدر مشخص نموده اکثر افرادی که به مصرف مواد مخدر وابستگی جسمی و روانی پیدا می‌کنند از نظر ژنتیکی دارای استعداد اعتیاد به مواد مخدر هستند.
یعنی غالبا در نزدیکان شان اعتیاد به مواد مخدر شایع است.
البته این مطلب دلیل آن نیست که هر شخصی که در بین نزدیکانش اعتیاد به مواد مخدر وجود ندارد، از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری اعتیاد نیست، زیرا اولا ممکن است نزدیکان شخص از نظر ژنتیک مستعد این مشکل باشند.
ولی تاکنون این استعداد به ظهور نرسیده و استفاده مواد مخدر را تجربه نکرده باشند.
ثانیا علل گرایش به اعتیاد فقط در زمینه ژنتیکی نیست و تیپ شخصیتی افراد نیز نقش تعیین کننده دارد.
افرادی که شخصیت های خودشیفته، پرخاشگر و ضد اجتماعی دارند، مستعد اعتیاد به مواد مخدر هستند؛ زیرا مصرف مواد مخدر نیازهای روانی ایشان را کاملا برطرف می کند
از سوی دیگر افرادی با شخصیت های افسرده و اصطلاحا افراد با شخصیت های زود رنج و احساساتی نیز کاملا مستعد اعتیاد به مواد مخدر هستند، زیرا در این افراد نیز مصرف مواد مخدر نیازهای درونی و روانی را برطرف می کند، به طور خلاصه می توان گفت هر شخصی می تواند مستعد اعتیاد به مواد مخدر باشد.
در بررسی علل گرایش به اعتیاد گفته شده، فرد با استفاده از مواد مخدر در مرتبه اول احساس سرخوشی می کند به گونه ای که احساس می کند نیازهای روانی یا ژنتیکی او را برطرف نموده است.
بدین ترتیب از نظر روانی معتاد به مواد مخدر می شود و به مرور با استفاده های مکرر از مواد به آنها وابسته می گردد.
در این مرحله این شخص، بیماری است که به مواد مخدر معتاد شده است
علل گرایش به اعتیاد و مواد مخدر چیست؟
همانطور که در مقاله نشانه ها اعتیاد در ویکی روان گفتیم، دلیل میل به مواد مخدر در افراد متفاوت است، اما مشترکات زیادی هم وجود دارد!
اعتیاد نیز همانند دیگر بیماری های مزمن دارای ویژگی هایی است که این بیماری را از لحاظ پزشکی تعریف می کند
آشنایی با این خصوصیات، شناخت علل و عوامل اعتیاد و حتی علائم اعتیاد به مواد مخدر به ما کمک خواهد کرد که وضعیت خود را بهتر شناسایی کرده و درک کنیم که چرا اعتیاد به عنوان یک بیماری مزمن شناخته شده است.
علم پزشکی هنوز نتوانسته یک روش بخصوص برای درمان بیماری اعتیاد پیدا کند.
تجربه نشان می دهد رهایی یافتن از بیماری اعتیاد و درمان آن به اتخاذ تدابیر مختلفی نیاز دارد. در مورد علل اعتیاد و علل گرایش به اعتیاد های گوناگون نکات ضروری دیگری وجود دارد که لازم است مورد توجه بیشتر قرار گیرد.
برای این که بتوانیم مسأله را از طریق روانشناسی حل کنیم بهتر است ابتدا علل و عوامل بوجود آورنده آن را بشناسیم.
بررسی علل گرایش به مواد مخدر از دید روانشناسی
انواع بیماری اعتیاد به عنوان یک مساله اجتماعی دارای علل بوجود آورنده مختلفی است که عبارتند از:
- وراثت: والدین معتاد احتمال این که فرزندان معتاد داشته باشند بیشتر است.
- خستگی: خستگی ناشی از کارهای سنگین و یا مداوم منجر به استفاده از مواد مخدر می شود.
- خواب: تجربه نشان می دهد بی نظمی در روند خواب، یکی از دلایل گرایش به مواد مخدر است! یعنی بی نظمی در خواب بویژه شب بیداری منجر به استفاده از مواد مخدر می شود.
- کمبودهای جنسی: افرادی که از رابطه معمولی برخوردار نیستند، دچار اعتیاد می شوند.
- افراط در روابط جنسی: این عمل باعث ضعف قوای روانی و نیز قدرت جسمی و در نتیجه گرایش به مواد مخدر است.
- تقلید: برخی ازپدیده های اجتماعی بواسطه تقلید رواج می یابند که اعتیاد نیز از آن جمله است و تقلید در بین جوانان بیشتر است.
- ناکامی ها: بله، ناکامی های متعدد، مهم ترین دلیل میل به مواد مخدر هستند. شکست و ناکامی در زندگی برخی افراد که تحمل کمتری دارند موجب گرایش آنها به اعتیاد می شود.
- استقلال طلبی جوانان: چون بسیاری از خانواده ها واطرافیان جوانان نمی توانند همگام با رشد و تغییرات جوانان گام بردارند بین آنها تعارض پیش می آید و جوانان جهت رسیدن به استقلال شخصی، دست به کارهای متفاوت و ناهنجار می زنند
- وجود مواد مخدر و یا در دسترس بودن آن دیگر دلیل کشش به اعتیاد به مرور زمان است
- مهاجرت و اختلافات فرهنگی
- وجود گروه‌های سودجو در اطراف فرد هم یکی از علل گرایش به اعتیاد می باشد
- وجود گروه های معتاد
- اعتیاد همسر و افراد خانواده دیگر دلیل معتاد شدن است
- پاشیدگی نظام خانواده
- عدم آشنایی با انواع مواد مخدر یکی از عجیب ترین عوامل روانشناختی اعتیاد به مواد مخدر است، به خصوص در نوجوانان!
- حرفه هایی که در ارتباط با مواد مخدر هستند
- تجویزات پزشکی نادرست و بلند مدت
- نقش رسانه های گروهی
- ثروت بیش از اندازه می تواند یک علت اعتیاد به مواد مخدر باشد
- فقر مالی هم می تواند گرایش به مواد مخدر باشد
- بی کاری
- سهل انگاری دولت ها
همانطور که مشاهده کردید، علل گرایش به مواد مخدر و اعتیاد بسیار زیاد هستند، همین موارد می توانند برای پیشگیری از اعتیاد ایده های خوبی به شما بدهند.
علت گرایش به اعتیاد در جوانان و نوجوانان چیست؟
قبلا در ویکی روان درباره اعتیاد در نوجوانان صحبت کردیم، اما مصرف گسترده مواد به نوجوانان و جوانان محدود نمی شود و سابقهٔ آن نیز در دوران قبل از اشاعهٔ فرهنگ مصرف مواد مخدر در اواخر دههٔ ۱۹۹۰ باز می گردد.
گرچه از حیث شیوهٔ مصرف مواد مخدر میان نسل های مختلف تفاوت های مهمی وجود داشته است، با این حال واقعیت این است که در طی سالیان متمادی کل جامعه دستخوش گرایشی عمومی به سوی فرهنگ مواد مخدر بوده است.
برای نمونه تجویز مصرف داروهای ضد اضطراب مانند والیوم و لیبریوم از سال ۱۹۹۶ به بعد به دو برابر افزایش یافته است.
علت اعتیاد به مواد مخدر بین جوانان می تواند بسیار ریشه ای و گسترده باشد، اما تاثیرات محیط و اطرافیان، مهم ترین دلیل معتاد شدن نوجوانان و جوانان است.
در ادامه به مهم ترین علل گرایش به مواد مخدر در بین افراد می پردازیم.
۱- روی آوردن به مواد مخدر ناشی از مشکلات روزمره
از نظر اکثر کسانی که با نوجوانان کار می کنند، مهمترین علت اعتیاد جوانان این نیست که نوجوانی گهگاه مقداری مشروب الکلی بنوشد و یا در مجلسی با دوستان « برای تفریح » سیگار یا حشیشی می کشند.
بلکه وضع وقتی خطرناک می شود که نوجوانی به صورت مکرر در واکنش به احساس ناامنی، فشار، آشفتگی روانی، احساس حقارت و طرد شدگی و بیگانگی، تعارض با والدین و یا مشکلات زندگی روزمره به مواد روی می آورد.
شمار بسیاری از نوجوانان آسیب پذیر گمان می کنند که به خاطر تفریح یا تجربه مواد مخدر مصرف می کنند، اما بزودی در می یابند که مصرف این مواد به صورت تکیه گاه روانی آنها در می آید و نمی توانند آنرا کنار بگذارند
علت اعتیاد جوانان بسیار متنوع است و همچنین نوجوانان در مصرف این مواد به یک میزان جدی نیستند.
۲- دسترسی آسان به مواد مخدر علت اعتیاد جوانان است
یک علت اعتیاد جوانان صرفاً این است که مواد مخدر در دسترس است.
میان ۷۵ تا ۹۸ درصد نوجوانان مصرف کننده اکثر مواد مخدر اظهار داشته اند که می توانند به سهولت آن مواد را به دست بیاورند (زندگی در محله هایی که معتاد در آن زیاد است).
یکی از عوامل روانشناختی اعتیاد به مواد مخدر این است که، نوجوانان طبعاً نسبت به دنیای رو به گسترشی که در آن زندگی می کنند کنجکاوترند و بیش از بزرگسالان خطر می کنند
احتمالاً دلیل آنها برای انجام چنین کاری بعضاً آن است که شجاعت و حس ماجراجویی خودشان را به اثبات برسانند و نشان دهند که بچه نیستند!
تا اندازه ای هم دلیل تهور آنها این است که دست کم در آغاز کار اعتقاد ندارند که ممکن است آنها از این طریق به مصیبتی گرفتار آیند.
۳- علت اعتیاد جوانان می تواند دوستان نااهل باشد
بارها در ویکی روان درباره تاثیر دوستان و اطرافیان بر اعتیاد یک فرد صحبت کردیم، والدین باید این موضوع را جدی بگیرند!
فشار دوستان و همسالان دوستان نقش مهمی در گرایشی نوجوانان به مصرف مواد مخدر ایفا می کنند (بروخ و دیگران ۱۹۸۰؛ برونزویک و بویل ۱۹۷۹) در واقع می توان به یقین پیش بینی کرد.
که در صورتی که دوستان فرد نوجوانی و به ویژه نزدیک ترین دوست آن فرد مخدر مصرف کنند، خود آن فرد نیز به مصرف چنین موادی روی خواهد آورد
به گفتهٔ یک نوجوان پانزده ساله:
همسن و سالهای من گاه برای آنکه از گروهی طرد نشوند از اعضای آن گروه تقلید می کنند. هدف آنها خوشگذرانی است اما بعداً وضع غیرقابل کنترل می شود.
۴- طغیان علیه والدین میتواند علت معتاد شدن جوانان باشد
بچه ها مشکلات و مسائل اعتیاد در خانواده را درک می کنند و از آن تاثیرپذیری دارند!
طغیان علیه والدین دیگر علت اعتیاد جوانان است. به نظر می رسد که مصرف مواد به صورت جدی به وسیلهٔ نوجوانان تا اندازهٔ زیادی بستکی به روابط انها با والدینشان دارد
خطر استفاده مواد مخدر در فرزندانی که والدینی با رفتارهای اقتدار آمیز و خصمانه داشته اند بیشتر است. یعنی این یکی از علل گرایش به اعتیاد در بچه ها می باشد!
گریز از ناملایمات زندگی یکی دیگر از دلایلی است که نوجوانان به مصرف مواد مخدر گرایش پیدا می کنند. در واقع در بررسی روانشناسی علت اعتیاد به مواد مخدر نوجوانان گفته شده است که:
نوجوانان برای گریز از فشارهای زندگی و تعهدات و وظایف نوجوانی به مواد روی می آورند.
آشفتگی عاطفی در برخی دلیل معتاد شدن است
برای مثال بی توجھی والدین, عدم پذیرش از جانب دوستان، انزوای عاطفی، احساس حقارت و نیاز نوجوان برای استتار این رفتار از طریق «خونسردی» ظاهری، به عنوان عوامل عمده در گرایش به مواد مخدر مطرح شده است.
برخی از نوجوانان در مواجه با احساس اضطراب، بی حوصلگی، افسردگی یا ترس از شکست و بی هدف بودن در زندگی هیچ راه دیگری جز مصرف مواد نمی شناسند.
۵- احساس بیگانگی و گرایش درونی دیگر دلیل میل به مواد مخدر است
بیگانگی یا طرد شدگی در برخی موارد مصرف مخدر به وسیله نوجوانان حاکی از احساس بیگانگی و در نتیجه گرایش درونی به دنیای شخصی است که به واسطهٔ مصرف مواد حاصل می شود (براون ۱۹۹۷، پیتل و میلر ۱۹۷۹).
بسیاری از نوجوانان با ناامیدی به آینده می نگرند و این در بلند مدت علت گرایش به اعتیاد در آنها را شکل می دهد
این گونه جوانان در واکنش به تبعیض اقتصادی، اجتماعی یا نژادی و شرایط زندگی دشوار و گاه در واکنش به بیماری های جسمانی و در هم ریختگی محیط اجتماعی و خانوادگی خودشان، هرگونه کوشش برای یافتن معنا و احساس هویت را به طور کلی کنار میگذارند.
آنها به دنیای فراموشی و بی خبری مواد و یا به گفته نوجوانی معتاد به « مرگ موقتی و زنگی بی درد » پناه می برند.
نتیجه گیری در مورد دلیل کشش به اعتیاد
متاسفانه علل گرایش به اعتیاد بسیار زیاد هستند و همانطور که ابتدای مقاله گفته شد، بسیاری از مردم مستعد ابتلا به اشکال مختلف اعتیاد هستند.
مهم ترین راه برای پیشگیری از این بیماری روانی بدانید چه خطراتی افراد را تهدید می کند و دلیل معتاد شدن چیست؟
منبع : معرفت
ارسال نظر