استرس در بانوان؛ مهم‌ترین علت ناباروری

سمیه ماهروزاده، پزشک متخصص طب ایرانی دربرنامه «انارستان» که روز‌های زوج از شبکه افق پخش می‌شود؛ پیرامون علل ناباروری، عوامل مستعدکننده آن و همچنین راه‌های پیشگیری با کمک از طب ایرانی، گفت: «ما به زوج‌هایی که یک سال برای باروری اقدام می‌کنند، اما موفق نمی‌شوند، زوج نابارور می‌گوییم، البته که این زمان را برای زوج‌هایی که سنشان بالاتر است، ۶ ماه درنظر می‌گیریم تا زمان را برای درمان از دست ندهیم.»

ماهروزاده با اشاره به روند افزایشی میزان ناباروری در جهان، افزود: «با استناد به آمار‌های جهانی می‌توان گفت ۱۰ تا ۱۵ درصد از زوج‌ها با مشکل ناباروری روبه‌رو هستد و در ایران نیز تقریبا از هر ۶ زوج یک زوج موفق به باروری نمی‌شود. علل ناباروی می‌تواند ۴۰ درصد عامل مردانه، ۴۰ درصد عامل زنانه، ۱۰ درصد مشکلات همزمان و ۱۰ درصد هم ممکن ما هیچ عاملی را در زوجین پیدا نکنیم.»

این متخصص طب ایرانی ادامه داد: «علت‌های متفاوتی برای ناباروری در زنان و مردان وجود دارد که ما برای شروع درمان هردو نفر را به طور کامل و دقیق مورد ارزیابی قرار می‌دهیم. از علت‌های ناباروری در زنان می‌توان به نداشتن فولیکول غالب، مناسب نبودن دما و ضخامت رحم، انسداد لوله‌های رحمی و همچنین مشکلات مادرزادی، اختلال هورمونی، علل آناتومی و بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و کم کاری تیروئید اشاره کرد؛ و در مردان نیز، مناسب نبودن میزان و حرکت اسپرم ها، علل انسدادی در لوله ها، علل هورمونی و همچنین برخی مواجه‌ها با مواد شیمیایی و رادیواکتیو، می‌تواند از علت‌های شایع ناباروری باشند.»

ماهروزاده در ادامه برنامه نکاتی را پیرامون سبک زندگی و تأثیرات آن بر ایجاد مشکلات ناباروری مطرح می‌کنند و می‌گویند: «افزایش سن ازدواج که به دلایل مختلفی شاهد آن هستیم، یکی از علت‌های اصلی بالارفتن آمار ناباروری است. قدرت باروری در خانم‌ها از ۳۵ سال به بعد افت می‌کند و این چیزی است که افراد کمتر به آن توجه می‌کنند. ما زوج‌هایی هم داریم که اگرچه در سن مناسب ازدواج کرده‌اند، اما سال‌ها بعد برای بارداری اقدام می‌کنند؛ که خب همین بی توجهی‌ها به سن و تاخیر در فرزندآوری می‌تواند از جمله علل مهم ناباروری باشد.»

وی ادامه داد: خیلی وقت‌ها عواملی مثل چاقی‌ها می‌توانند باعث شوند تخمدان‌ها فرایند خوبی نداشته باشند و فعالیت‌شان تحت تاثیر قرار بگیرد که به اصطلاح به آن تنبلی تخمدان می‌گوییم. معمولا درشرح حالی که از بیمار دریافت می‌شود، قاعدگی‌های نامنظم، رشد مو‌های زائد، جوش‌های صورت را می‌توانیم در این مورد ببینیم.

ماهورزاده با تاکید بر خواب منظم شبانه نیز گفت: یکی از مواردی که در طب ایرانی برای ما بسیار مهم است، خواب منظم شبانه است؛ و حتی مهم‌تر از مدت زمان خواب، زمان خوابیدن است. یعنی فرد سرشب بخوابد و قبل از نیمه شب به خواب عمیق برود.»

ماهروزاده درباره یک عامل مهم محیطی در ناباروری بانوان می‌گوید: «خیلی وقت‌ها می‌بینیم خانمی در سنین جوانی به دنبال یک استرس خیلی شدید ماه‌ها قاعده نشده است و وقتی آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهد ما متوجه می‌شویم که این خانم، خیلی زودتر از سنی که ما انتظار داشته باشیم وارد فرایند یائسگی شده است؛ بنابراین استرس می‌تواند بسیار روی این قضیه تاثیر داشته باشد. یا به طور مثال بعضی از زوجین در مسیر درمان لازم است از روش‌های کمک باروری مثل‌ای وی اف استفاده کنند؛ که در روش جنین‌های خوبی که در آزمایشگاه هستند را در رحم خانم قرار می‌دهند، اما خانم استرس زیادی دارد که آیا جنین منجر به تولد یک نوزاد می‌شود یا خیر؛ حالا همین استرس باعث می‌شود جنین از بین رفته وبارداری ناموفق شود. حالا شما درنظر بگیرید شغل‌ها و درگری‌های پراسترس چقدر می‌توانند آسیب زننده باشند. همه این‌ها می‌تواند عاملی باشد که تخمدان‌ها وخود رحم تحت تأثیر قرار بگیرند.»

در ادامه برنامه ماهورزاده به بیان راهکار‌های کمک کنندۀ طب سنتی به درمان‌های طب نوین پرداختتند و گفتند: «یکی از مشکلاتی که قبل‌تر بیان کردیم مناسب نبودن دمای رحم و ناحیه لگنی بود که برای ما بسیار اهمیت دارد. در طب ایرانی می‌توانیم با کمک از گیاهان و دارو‌های مختلف دمای رحم را معتدل کنیم. اگر تشخیض دهیم که در بدن غلبه سردی وجود دارد برای بیمار ورزش منظم، استفاده از زعفران و ادویه‌های گرم، و همچنین چینش غذایی به سمت گرمی را پیشنهاد می‌کنیم و خوراکی‌هایی را که طبع سرد دارند را برای آن‌ها محدود می‌کنیم. اگر دمای رحم به گرمی بیش از حد و خشکی باشد ما ورزش‌های آبی را تجویز می‌کنیم و ادویه‌ها و خوراکیی‌هایی را که طبع گرم دارند را کم می‌کنیم. همچنین روغن‌های رطوبت بخش نیز می‌تواند جزئی از درمان باشند. اما یکسری خورکی‌ها می‌توانند به صورت کلی برای درمان ناباروری مؤثر باشند که برای همه می‌توانیم پیشنهاد‌کنیم مانند استفاده از تخم مرغ عسلی یا همان نیم‌برشته، حبوبات مثل نخود و لوبیا اگر افراد مشکل هضم نداشته باشند، استفاده از گوشت‌های گرم مثل گوشت بره، و همچنین مصرف مغز‌ها مثل بادام و فندوق، خوردن نارگیل و اضافه کردن هویج و آب هویج به رژیم غذایی می‌توانند بسیار کمک کننده باشند.»