چرا لاستیک خودرو‌ها ساییده می‌شود؟

لاستیک سایی که بیشتر در خودرو‌های مدل پائین دیده می‌شود، به علت آن است که به مرور زمان زاویه‌های تنظیم این خودرو‌ها به هم می‌خورد و نیز هنگام انجام تعمیرات توسط تعمیرکاران غیر مجرب، این اندازه‌ها رعایت نمی‌وشند و یا اصلا دقیق تنظیم نمی‌شوند مثلا به هنگام تعمیر جلوبندی ماشین و تعویض سیبک‌ها یا فنر بندی خودرو ممکن است، این تنظیم‌ها به هم بخورد.

خیلی از تعمیر کاران ما اساسا با اصطلاحات کمبر و کستر و تو این و تو اوت آشنایی ندارند و حتی ممکن است که این عبارات به گوششان هم نخورده باشد.

در مبحث خودرو بحثی است بنام هندلینگ (که به معنی همان خوش دستی ماشین است) که البته بخش عمده‌ای از آن مربوط به مسائل فنی و طراحی خودرو می‌شود و بخشی از آن هم ناشی از میزان بودن تنظیم‌های خودرو است. خودرویی که بخوبی تنظیم باشد، رانندگی به مراتب لذت بخش‌تر و راحت تری را دارد.

فرمان ماشین در حین حرکت نباید به چپ یا راست منحرف شود، حتی اگر آن را رها هم کنید، نباید چنین وضعی پیش بیاید. گاهی هم فرمان لرزش دارد، بعضی از وقت‌ها تنظیم فرمان آنقدر به هم خورده است که اصطلاحا می‌گویند فرمان گیج است، چون بدرستی عمل نمی‌کند. همه این موارد به اضافه موارد متعد دیگر می‌تواند علل گوناگونی داشته باشد از خرابی و سائیدگی پلوس‌ها گرفته تا ایراد در بالانس چرخ‌ها و یا حتی تنظیم نبودن باد لاستیک ها؛ که قضاوت در مورد این موارد متعدد کار تعمیرکار است تا بتواند عیب اصلی را تشخصی دهد و این مهم‌ترین بخش یک کار تعمیراتی است. در اینجا بدون اینکه وارد مباحث پیچیده تنطیم‌های گوناگون ماشین شویم به اشاره‌ای گذرا به این موضوعات اکتفا می‌کنیم تا لااقل دید تازه تری نسبت به موضوعی که بظاهر کم اهمیت تصور می شود، پیدا کنید.

سائیدگی غیر عادی لاستیک‌ها نشانه خوبی است برای اینکه متوجه شویم که زمان تعویض آن‌ها فرا رسیده است، ولی آیا این می‌تواند هشداری باشد برای اینکه شما متوجه شوید که بخش‌هایی دیگر خودرو از جمله: فرمان، جلوبندی و فنر بندی آن نیز دچار مشکل شده اند؟ اگر با این هشدار‌های اولیه آشنایی داشته باشید می‌توانید با کار‌هایی که جزء تعمیرات پیشگیرانه است باعث شوید که از خرابی خودرو در جاده‌ها جلوگیری بعمل آید.

فرمان خودرو‌ها

اگر خودرو شما به هنگام رانندگی به یک سمت کشیده می‌شود (بخصوص زمانی که فرمان را رها می‌کیند) اولین کاری که باید انجام دهید این است که میزان بودن باد لاستیک‌ها را چک کنید. اما اگر باد لاستیک‌ها را چک کردید و تنظیم بودند آنگاه ممکن است اشکال در جای دیگری باشد، ممکن است، میل فرمان نامیزان باشد یا زاویه کمبر و کستر درست نباشند یا فرمان درست در مرکز تنظیم نشده باشد. اگر فرمان ماشین شما بیش از اندازه بازی دارد یا به سختی می‌پیچید، باید مارپیچ فرمان و قطعات داخلی جعبه فرمان را چک کنید.

فنربندی

فنر بندی ماشین از اجزای متعددی تشکیل شده است در این حالت لازم است که همراستایی چرخ‌ها و یاتاقان‌های آن‌ها و بوش و میله تعادل و بازو‌های کنترل فنر و خود فنر‌ها را بررسی کنید. اگر بخش‌هایی از فنر‌ها دچار سائیدگی شده یا صدمه دیده اند باید تعویض شوند. چون اگر این کار صورت نگیرد باعث فرسودگی و صدمه دیدن پیش از موعد سایر بخش‌های سیستم فنر بندی و خودرو می‌شود.

هم راستایی

برای هدایت کردن مناسب و درست خودرو و جلوگیری از سائیدگی لاستیک ها؛ لازم است که چرخ‌ها هم راستا باشند. این کار باعث می‌شود که از سائیدگی و اصطکاک و سر خوردن چرخ‌ها جلوگیری شود. ضمن اینکه میزان مصرف سوخت هم کاهش می‌یابد و از وارد آمدن فشار بر روی فرمان و سیستم فنر بندی کاسته می‌شود و هدایت خودرو بهتر صورت می‌گیرد. برای همراستایی و تنظیم چرخ‌های خودرو سه نوع تنظیم وجود دارد:

زوایای کبر، کستر و تفارب و تنافر زاویه چرخ‌ها (toe out و toe in)

کمبر و کستر به معنی مقدار بیرون بودن و داخل بودن قسمت جلوی چرخهاست. هدف از این تنظیم توزیع بار خودرو بطور متوازن بر روی سطح جاده است. این کار باعث می‌شود که فرمان دهی خودور بسهولت صورت گیرد و از سائیش لاستیک‌ها جلوگیر بعمل آید.

زاویه کستر میزان داخل یا بیرون بودن زاویه چرخهاست. تنظیم بودن زوایه کستر باعث می‌شود که چرخاندن فرمان خودرو راحت‌تر صورت گیرد. حرکت ماشین بر روی جاده از تبات بهتری برخودار باشد و برگشت فرمان در هنگام پیچیدن بهتر صورت گیرد. زوایای: " تو این " و " تو اوت " هم از این جهت مهم هستند. اگر ان‌ها را با پا‌های خودتان مقایسه کنید، اگر قسمت جلوی چرخ‌ها بطرف داخل متمایل باشد مثل حالتی است که نوک پا‌های شما به طرف داخل متمایل است و به عکس " تو اوت " به معنی متمایل بودن نوک انگشتان بطرف خارج است. خارج از تنظیم بودن این زوایا باعث مالش و سایش لاستیک‌ها می‌شود.

منبع: رکنا