خطر موج همزمان آنفلوانزا و کرونا و راه‌های جلوگیری از آن

ستاد مرکزی مدیریت بحران سازمان نظام پزشکی در بیانیه‌ای آورده است: «در شرایطی که پاندمی کرونا ویروس و بیماری کووید -۱۹ در سراسر جهان و نیز در کشور عزیز ما ایران، یک مخاطره جدی حیات بشریت به حساب میآید، با نزدیک شدن به آغاز پاییز، نگرانی جامعه پزشکی و مردم ایران از بابت خطر اپیدمی آنفلوانزا به یک مسأله حاد و مبرم تبدیل شده است.

اکنون پزشکان در سراسر جهان، نگران همزمان شدن و همراهی اپیدمی فصلی آنفلوانزا و پاندمی کووید -۱۹ هستند. از آنجایی که نشانه‌های بالینی آنفلوانزا شبیه به نشانه‌های شایع کووید -۱۹ است، نشانه‌ها و علائم آنفلوانزا می‌توانند با ایجاد مشکل در تشخیص و از طریق مبتلایانی که بیماری ایشان تشخیص داده نشده و تحت قرنطینه و اجرای دستورالعمل‌های مربوطه قرار نگرفته‌اند، خطر گسترش و سرایت بیماری کووید -۱۹ را افزایش دهند.

از سوی دیگر، هر گاه شخصی با آلودگی توسط هر کدم از ویروس‌ها دچار «آنفلوانزا» و یا «کووید -۱۹» شود، تا اندازه‌ای تضعیف و گرفتار خواهد شد که به سادگی میزبان مساعدی برای ویروس دیگر باشد.

آنچه که مسلم است: ابتلای همزمان به هر دو ویروس می‌تواند پیش آگهی بالینی بدتری داشته و به خصوص در افراد مسن، و دارای بیماریی‌های زمینه‌ای و نیز کودکان به نتایج ناگواری منجر شود.

یادآور می‌شود که نشانه‌های بالینی مشترک این دو بیماری عبارتند از: تب، احساس تب و حرارت، لرز، درد بدن، سرفه یا تنفس مشکل و کوتاه شدن نفس ها. برای تشخیص افتراقی باید به علائم و نشانه‌های بالینی اختصاصی کووید -۱۹ مانند از دست دادن حس بویائی و یا نما‌های اختصاصی در سیتی اسکن ریه‌ها و یا تست PCR استناد شود.

در شرایط فعلی، نگرانی جامعه پزشکی این است که مراجعات مبتلایان به آنفلوانزا، به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، روند خدمت رسانی به بیماران کووید -۱۹ و فرآیند‌های پیشگیری را دچار اختلال جدی نماید.

مخاطراتی معینی که هم اکنون در کشور‌های نیمکره شمالی و از جمله ایران مطرح است: این است که در اکثر مناطق، مساله بازگشایی مدارس و فضا‌های تحصیلی، حضور کودکان، نوجوانان و جوانان، به همراه آموزگاران، استادان و کادر‌های اداری و فنی در مدارس و دانشگاه‌ها، یک تهدید جدی برای شیوع بیشتر بیماری کووید -۱۹ به شمار میرود.

در حال حاضر شبح بیماری آنفلوانزا، موجب نگرانی مردم و ابهامات جدی در افکار عمومی شده است که امید است با توضیح بنیاد‌های علمی این مورد، از بار نگرانی و تشویش مردم کاسته شود و در عین حال مردم شریف ایران تشویق شوند با جدی‌تر گرفتن مقررات و مفاد پروتکل «فاصله گذاری اجتماعی» به کاهش دامنه و شدت اپیدمی انفلوانزا نیز یاری برسانند. اگر در این زمینه بخواهیم مطلب را خلاصه و جمعبندی کنیم، موارد زیر را باید مورد تأکید قرار دهیم:

۱- شواهد موجود از نیمکره جنوبی که اپیدمی همزمان آنفلوانزا و کووید -۱۹ را تجربه کرده اند، نشان می‌دهد که بهتر است با توضیح علمی مسائل و تأکید بر مقررات فاصله گذاری اجتماعی (استفاده از ماسک- شستشوی دست‌ها با آب و صابون- خودداری از مسافرت‌های غیر ضروری- خودداری از اجتماعات و …) از وحشت ورود به فصل آنفلوانزا در رسانه‌ها کاسته شود، زیرا انتظار می‌رود با یاری مردم و فاصله گذاری اجتماعی، اپیدمی آنفلوانزای خفیف تری نسبت به سال‌های گذشته داشته باشیم.

۲- واکسیناسیون بر علیه آنفلوانزا، به خصوص در گروه‌های پر خطر، حلقه مهمی در جلوگیری از حدت و شدت اپیدمی آن است. در حال حاضر وزارت بهداشت اقدام عملی نسبت به خرید و تهیه واکسن انفلوانزا را آغاز کرده و در دست اجرا دارد. مسأله مهم مدیریت نحوه توزیع واکسن و نظارت بر دسترسی و دریافت افرادی است که در گروه‌های پر خطر قرار دارند. مسئولان بهداشتی کشور حتماً لازم است که شیوه نامه تقسیم بندی جمعیت و شناسایی افراد پر خطر را بسیار سریع آماده نمایند تا از هرج و مرج، ایجاد بازار سیاه، رشد پدیده قاچاق و برخوردار نشدن افرادی که واقعاً به واکسن نیاز داشته‌اند، جلوگیری شود.

کودکان سالم ۶ تا ۲۳ ماهه، بزرگسالان بالای ۶۵ سال، زنان باردار در سه ماهه دوم و سوم حاملگی، و کلیه افراد بالای ۲ سال که بیماری زمینه‌ای از قبیل: دیابت، سرطان، نارسایی کلیه، روماتیسم، آسم و … داشته باشند، در کنار کلیه کادر پزشکی- بهداشتی- درمانی از گروه‌های هدف در دریافت و تزریق واکسن آنفلوانزا به حساب می‌آیند. سازمان نظام پزشکی حسب وظایف قانونی خود همکاری و مشارکت در سیاستگذاری‌ها و تامین واکسن با کیفیت مناسب و اولویت گذاری توزیع آن آمادگی خود را در این امر اعلام می‌دارد.

۳- بازگشایی مدارس، دانشگاه ها، پادگان‌ها و امثالهم باید با احتیاط کامل و پس از بررسی تمام جوانب و وضعیت همه گیری ویروسی در هر منطقه، کمک گرفتن از نظرات کارشناسی مسئولان و فعالان بهداشتی و درمانی کشور انجام شود. بسیار ضروری است که برنامه ریزی علمی و تأمین امکانات و ملزومات انجام شود، سپس به فکر بازگشایی کامل و بازگشت به روش‌های حضوری باشیم. در تعدادی از کشور‌های اروپایی نیز تعجیل در بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها به بن بست برخورد کرده و بار دیگر به روش‌های غیر حضوری روی آورده اند.

ستاد مرکزی مدیریت بحران
سازمان نظام پزشکی
۲۷ شهریور ۹۹»