بروز چاقی و عوامل آن

- عوامل ژنتیکی: عامل ارث در بروز چاقی موثر است. مواردی مانند سوخت و ساز پایین، عدم سوخت و ساز کامل چربی و تمایل زیاد بدن برای استفاده از کربوهیدرات‌ها (مواد قندی) از علل ژنتیکی چاقی است.

- عوامل محیطی: ماشینی شدن زندگی و کاهش تحرک بدنی از دلایل عمده اضافه وزن و چاقی در دنیای امروز است. استفاده از اتومبیل، آسانسور، پله برقی، ماشین‌های لباسشویی و ظرفشویی، دستگاه‌های کنترل از راه دور و هزاران مورد دیگر همگی انسان را از تحرک واداشته و از طرف دیگر مصرف غذا‌های آماده (فست فودها)، غذا‌های چرب و سرخ شده، انواع سس‌های چرب مایونز، مواد قندی، شیرینی، شکلات و نوشابه‌های گازدار از عوامل موثر در بروز اضافه وزن و چاقی هستند.

- بیماری‌ها: بسیاری از بیماری‌ها با توجه به مکانیسم آن‌ها باعث چاقی می‌شوند. کم کاری غده تیروئید سبب کاهش هورمون‌های تیروئیدی می‌شود. این هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در سوخت و ساز مواد غذایی در بدن دارند و کم شدن آن‌ها باعث ذخیره سازی چربی و در نتیجه چاقی می‌شود. بیماری‌های دیگر مانند اختلال‌های عصبی - عضلانی، بیماری‌های استخوان و مفاصل به صورت غیر مستقیم و از طریق کاهش فعالیت بدنی باعث چاقی می‌شوند. اختلال در هورمون‌های جنسی چه در زنان و چه در مردان ممکن است تعادل متابولیکی بدن را بر هم زده و خود را با چاقی نشان دهند.

- داروها: بسیاری از دارو‌ها در افزایش وزن نقش دارند. این اثرات ممکن است مستقیم باشد مانند دارو‌های ضد بارداری یا کورتون‌ها و یا در اثر پیامد‌های ناشی از دارو مانند دارو‌های ضد افسردگی و ضد اضطراب باشد که با ایجاد خواب آلودگی و بی تحرکی سبب کاهش مصرف انرژی و در نتیجه اضافه وزن و چاقی می‌شوند. اختلالات عصبی و مشکلات روانی: در این نوع اختلالات به دلیل ماهیت بیماری یا اثرات دارو‌های مختلف معمولا افراد غیر فعال و کم تحرک شده و به دنبال آن دچار اضافه وزن و چاقی می‌شود.

منبع:ایران ناز