عصب کشی دندان و سوالات رایج درباره آن

پارسینه: عصب کشی یا درمان ریشه میتواند تا چند ساعت طول بکشد، در طی آن شما روی صندلی دندانپزشکی با دهان باز قرار گرفته اید. اگر چه این میتواند ناراحت کننده باشد، اما چارهای نیست. اگر دندانپزشک شما برای آن اجازه میدهد میتوانید چیزی گوش دهید تا فکرتان را در آن زمان منحرف کنید.
عصب کشی یا درمان ریشه میتواند تا چند ساعت طول بکشد، در طی آن شما روی صندلی دندانپزشکی با دهان باز قرار گرفته اید. اگر چه این میتواند ناراحت کننده باشد، اما چارهای نیست. اگر دندانپزشک شما برای آن اجازه میدهد میتوانید چیزی گوش دهید تا فکرتان را در آن زمان منحرف کنید.
۱-عصب کشی چیست؟
بخش قابل مشاهده دندان شما که در بالای لثه قرار دارد، تاج دندان نامیده میشود. در زیر لثه، آنچه که دندان شما را در لثه فیکس میکند، ریشه دندان است. سیستم عصبی ریشه دندان، در واقع یک شبکه است که ناحیه خالی میان دندان تا ریشه را پر میکند. کانالهای ریشه با بافت همبند ضعیفی به نام پالپهای دندان پر میشوند و مسئولیت تغذیه و آبرسانی دندان، و نیز واکنش به گرمی و سردی را برعهده دارند.
زمانی که عفونت دندان رخ میدهد، این پالپ دندان است که ملتهب میشود. به همین دلیل ممکن است هنگام خوردن یا نوشیدن احساس درد کنید. در صورت عدم درمان، عفونت میتواند عمیق شود و در کل سیستم عصبی ریشههای دندان شما گسترش یابد. در چنین مواردی لازم است که درمان ریشه دندان یا به اصطلاح عصب کشی دندان صورت گیرد.
۲- چه زمانی عصب کشی دندان لازم است؟
هر گونه آسیب به عصبهای دندان منجر به درمان ریشه یا عصب کشی میشود. دلایل متداول برای استفاده از این درمان میتواند شامل موارد زیر باشد:
پوسیدگی دندان، که از طریق مینا نفود کرده و سپس به پالپهای دندان میرسد.
آبسه دندان که به خاطر عفونت حاصل از حفرهها بوجود میآید.
آسیبهایی مانند شکستگی یا ترک خوردن دندان که منجر شود عصب در معرض تماس قرار گیرد.
مرگ تدریجی دندان به علت پیری و یا آسیبی که قبلا دیده بوده، اما در آن زمان نیاز به درمان آسیب دیدگی نبوده است.
پنج نشانه عفونی شدن دندان
درد دندان در زمانی که غذا میخورید و یا فشار روی دندان میآورید.
حساسیت بیش از حد دندان وقتی در معرض غذا یا نوشیدنی سرد یا گرم قرار میگیرد.
تیره شدن دندان. تغییر رنگ دندان میتواند نشانهای از مردن اعصاب باشد.
برآمدگی کوچکی رو لثه در نزدیکی دندانی که درد میکند.
متورم شدن لثه در اطراف دندان
۳- درمان ریشه و مراحل عصب کشی دندان
درمان ریشه یا عصب کشی را میتوان به چهار مرحله به شرح زیر تقسیم کرد:
مرحله اول: تشخیص پالپ آلوده
قسمت نرم داخل دندان شما با مادهای به نام پالپ پر شده است. درمان ریشه زمانی لازم میشود که معمولا این قسمت دندان آلوده شده است. بیماران معمولا برای درد دندان به نزد پزشک عمومی خود میروند. زمانی که مشکلات جدی بوجود میآید، پزشک عمومی شما را به متخصص ارجاع میدهد.
پزشک برای تایید ضرورت درمان ریشه از تصویربرداری دیجیتال و اشعه ایکس استفاده میکند تا مطمئن شود که برای درمان، باید عصب کشی انجام دهد.
مرحله دوم: از بین بردن پالپ آلوده
برای خلاص شدن از شر پالپ عفونی دندان، اندودنتیست با دریل یک سوراخ کوچک در بالای دندان حفاری میکند. سپس با استفاده از ابزار جراحی، کانالهای ریشه را پاک کرده و هر عفونتی را حذف میکند و احتمالا مقداری دارو استفاده کند تا مطمئن شود که عفونت کامل از بین رفته است. در این مرحله کانالها تمیز و عاری از عفونت هستند.
مرحله سوم: پر کردن کانال ریشه جدید
اندودنتیست سپس حفره ایجاد شده را که بخاطر خالی کردن پالپ بوجود آمده است، پر میکند. سپس با چسبی منطقه را درزگیری میکند تا فیلرهای ریشه را از هر عفونت و باکتریای محافظت نماید.
گاهی اوقات، در مرحله دوم درمان ریشه، دندانپزشک مجبور است کانال ریشه را برای تمیز کردن عفونت گسترش دهد. اگر این مورد اتفاق بیفتد، باید دندان با میله یا روش تقویت دیگری دوباره احیا شود.
در نهایت حفره ایجاد شده در بالای دندان به صورت موقتی پر میشود.
مرحله ۴: بازسازی دندان
شاید سوال شما این باشد که چند روز بعد از عصب کشی دندان باید دندان پر شود؟ معمولا بعد از چند هفته، بیمار باید با یک دندانپزشک ترمیمی ملاقاتی داشته باشد تا پرکردگیهای موقت را بردارد و روی دندان را ترمیم کند تا دندان مانند زمان پیش از عفونت مستحکم شود. درزگیرهایی که دندان پزشک ترمیمی استفاده میکند، میتواند دندان را در مقابل عفونتهای بعد محافظت نماید.
۴- چرا دندان عصب کشی شده درد میکند؟
اکثر مردم چند روز پس از درمان ریشه یا عصب کشی، همچنان حساسیت و درد دارند. چند دلیل برای این وجود دارد:
بافت اطراف لثه همچنان متورم یا ملتهب باقی مانده باشد: حتی اگر دندانپزشک ریشه عصب را از دندان بردارد، در عضلات و بافت اطراف دندان هنوز عصبهای کوچکی وجود دارد. هنگامی که این ناحیه ملتهب میشود، مانند بعد از عمل دندانپزشکی، این پایانههای عصبی هم میتواند مقداری ناراحتی از خود بروز دهند.
آسیبهای ناشی از دستگاه ها: ممکن است یک وسیله دندانپزشکی که برای تمیز کردن کانال ریشه به درستی استفاده نشده باشد، به بافتهای حساس اطراف دندان آسیب بزند.
زمانی که پرکردگیهای موقت بالاتر باشد: اگر دندانپزشک پرکردگیها را صاف نکرده باشد، و آنها کمی بالاتر از دندانهای اطراف باشد، باعث میشود که دهان هنگام گاز زدن، فشار بیشتری روی آن نقطه بیاورد و این باعث میشود که دندان درد بگیرد.
در بیشتر موارد، حساسیت و ناراحتی ناشی از عصب کشی بعد از چند روز بهبود مییابد. در غیر اینصورت لازم است که برخی از روشهای خانگی را به کار گیرید و یا این که به نزد دندانپزشک مراجعه نمایید.
۵- چرا بعد از عصب کشی دندان عفونت میکند؟
معمولا پس از این درمان، دندان تا مدتها حفظ میشود و بدون هیچ مشکلی کار میکند. عفونت مجدد یک احتمال نادر است، با این حال دلایلی برای بروز این مشکل وجود دارد.
علت عفونت دندان عصب کشی شده، ممکن است گستردهتر از آنچه دندانپزشک تصور میکرده باشد، یا این که شبکه کانال ریشه ممکن است بسیار پیچیدهتر از حد معمول باشد و برخی از کانالهای نازکتر تمیز نشوند، یا ممکن است تاج محافظ سوراخ شود و به حفره دندانی اجازه دهد که نفوذ کرده و موجب آلوده شدن مجدد کانال شود.
اگر پس از یک درمان ریشه، دندان دوباره آلوده شود، هنوز به این معنی نیست که دندان از بین رفته است. یک درمان ریشه دیگر میتواند برای بهبود انجام گیرد. اگر اخیرا تحت درمان ریشه بوده اید و درد و تورم در اطراف دندان درمان شده مشاهده میکنید، ممکن است علائم عفونت مجدد باشد و توصیه میشود که به موقع به پزشک مراجعه کنید.
۶- چگونه از عصب کشی جلوگیری کنیم؟
با مراقبت خوب از دندان هایتان میتوانید از عصب کشی اجتناب نمایید. چکاپ به موقع میتواند کمک کند تا مشکلاتی را که متوجه آن نشده اید، دندانپزشک برایتان مشخص کند. دندانپزشک همچنین هر نوع پرکنندهای که اکنون در دندانهای شما کار شده است را نیز چک میکند. در صورتی که مشکل را در مراحل اولیه درمان کنید، از این که مشکلات بیشتر شود، جلوگیری مینمایید.
پوسیدگی دندان یکی از دلایل شایع عفونتهای کانال ریشه است. شما میتوانید از پوسیدگی دندان با استفاده منظم از مسواک و فلوراید، استفاده از آدامس بدون قند در بین وعدههای غذایی و کاهش نوشیدنیهای گازدار و شیرین در رژیم غذایی محافظت نمایید.
۷- آیا عصب کشی دندان در بارداری ضرر دارد؟
بارداری ممکن است شما را بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قرار دهد، اما این بدان معنی نیست که بارداری باعث بروز این مشکلات میشود. اگر در حال حاضر مشکلاتی در رابطه با دندان خود دارید، این مشکلات ممکن است در بارداری تشدید شود. برخی از مشکلات دندانی شدید ممکن است نیاز به مراقبتهای فوری پزشکی مانند عصب کشی دندان داشته باشند.
درمان ریشه خطر جدی برای شما یا نوزادتان به همراه ندارد. اما لازم است از برخی مشکلات آنها مطلع شوید. برخی از آثاری که میتواند شما را در معرض ریسک قرار دهد در حین درمان عبارتند از:
اثر اشعه ایکس
تأثیر بیهوشی
تأثیر سایر مواد شیمیایی
اثر آنتی بیوتیکها
همچنین باید بدانید که در صورت عقب انداختن درمان ریشه نیز مشکلاتی ممکن است گریبانگیر شما شود:
عفونت ممکن است گسترش یابد
درد شدیدی به مدت طولانی شما را آزار دهد.
بهترین استراتژی در صورت مواجهه با چنین شرایطی چیست؟
سه ماهه اول بارداری دورهای حیاتی است. اگر هرگونه مشکل دندانی در این مدت مشاهده شود، ممکن است پزشک شما آنرا به تعویق بیندازد تا اینکه با سه ماهه دوم شروع به درمان آن کند.
هنگامی که در سه ماهه دوم قرار گرفتید، ممکن است پزشک شما پیشنهاد دهد که عکسبرداری با اشعه ایکس از دندان آلوده را شروع کنید تا درمان ریشه پس از آن آغاز شود. با این حال، اگر در سه ماهه سوم قرار داشته باشید، ممکن است پزشک درمان را تا بعد از زایمان تعویق بیندازد.
هزینه عصب کشی دندان
هزینه عصب کشی دندان تک کانال، دو کانال و سه کانال با هم متفاوت است. هزینه عصب کشی در مراکز مختلف با تعرفههای آزاد محاسبه میشود و از ۱۵۰ هزار تومان تا ۳۰۰ هزار تومان متغیر است. علاوه بر هزینه عصب کشی، ترمیم و پرکردن دندان دارای هزینه جداگانهای است که در مجموع هزینه عصب کشی و پرکردن دندان حداقل ۳۰۰ هزار تومان تا ۶۰۰ هزار تومان است.
علت درد دندان بعد از عصب کشی
برای ما دندانپزشکان، مواجه شدن با بیمارانی که بهدلیل درد دندان پس از عصبکشی مراجعه میکنند، عادی است، اما برخی بیماران کماکان تا چند روز بعد از عصبکشی، درد احساس میکنند و قانع شدن بیشتر آنها در مورد درد بعد از درمان عصب کشی، اغلب کار راحتی نیست، چون بیماران به دلیل درد مراجعه میکنند و انتظار رفع درد بعد از درمان، کاملا طبیعی و به حق است…
درمان ریشه (عصبکشی) را بیشتر مراجعان دندانپزشکی در کشور ما، حداقل یک بار تجربه میکنند. بسیاری از افراد قبل از مراجعه برای عصبکشی بدبین هستند و به دلیل توصیفهایی که شنیدهاند یا تجربههای ناگواری که احیانا قبلا داشتهاند، آن را درمانی دردناک و حتی وحشتناک فرض میکنند!
همچنین در ذهن بیشتر بیماران در مورد احتمال درد بعد از عصبکشی سوالهای زیادی مطرح است. معمولا مهمترین سوال بیماران این است که مگر «عصب» دندان کشیده نشده است؟ پس چطور ممکن است دندانی که عصب ندارد، درد بگیرد؟ حقیقت این است درمانی که دندانپزشکان آن را با عنوان «درمان کانال ریشه» میشناسند (در خیلی از کشورهای خارجی هم به همین نام نامیده میشود) و بیماران ما آن را عصبکِشی یا عصبکُشی مینامند، محدود به خارج کردن عصب از داخل دندان نیست.
درمان عصب کشی در اصل شامل پاکسازی و شک دادن داخل کانالهای ریشه در طول مناسب و مسدود کردن مسیر کانالها با مواد صناعی است به طوری که میکروارگانیسمها و میکروبهای داخل کانال ریشه پاکسازی شوند و امکان رشد میکروبها هم در آینده غیرممکن شود. تمام این کارها برای یک دندان ممکن است مستلزم حداقل ۱ تا ۳ جلسه درمانی باشد و کاری دقیق و زمانبر است. بعد از عصبکشی شما ممکن است درد داشته باشید. اگر قبل از عصبکشی درد داشتهاید، احتمال وجود درد بعد از عصبکشی هم بیشتر است.
این درد بیشتر وقتها به کامل نبودن عصب کشی یا وجود اشکال در درمان ربطی ندارد. مکانیسمهای درد بدن انسان مخصوصا در سر و گردن بسیار پیچیده هستند. گاهی حتی باوجود رفع علت اصلی درد، سیستم اعصاب محیطی و مرکزی همچنان تحریک درد را ادامه میدهند و گاهی یک واکنش التهابی در بعضی موارد علت درد شدید و تورم بعد از عصبکشی است، بنابراین وجود درد بعد از عصبکشی مخصوصا در ۲۴ ساعت اول، طبیعی است و جای نگرانی ندارد، چون در بیشتر موارد با دارو قابل کنترل است.
حتی تا چند روز بعد از عصبکشی، درد حین غذا خوردن و موقع فشار روی دندان عادی است. برای اینکه بعد از عصبکشی کمترین درد را داشته باشید، داروهای تجویزی یا توصیه شده بهوسیله دندانپزشک را در اولین فرصت بعد از تمام شدن کار درمان شروع کنید. معمولا مسکنها اگر قبل از رفع بیحسی مصرف شوند، اثر بهتری خواهند داشت.
به ترتیب مصرف داروها دقت و سر موقع داروها را استفاده کنید. اگر درد شدید یا تورم داشتید، خونسردیتان راحفظ کنید و با دندانپزشک تماس بگیرید. عصبکشی ذاتا درمان دردناکی نیست، ولی در برخی بیماران و در بعضی شرایط، مقداری درد بعد از درمان که با کمک داروها قابلکنترل است، انتظار میرود.
ارسال نظر