روان های زرد و رنجور !

تحریریه پارسینه: «مثبت اندیش باش تا به همه رویاهای خود برسی!»، «اگر می‌خواهی میلیاردر شوی، فقط کافی است سه هفته افکار منفی را از خودت دور کنی و این موضوع را روی کاغذ بنویسی و هر روز با خودت تکرار کنی!»، «هرچه نگرانتان می‌کند، ارباب ذهنتان می‌شود!». اینها تنها چند نمونه کوچک از جملات و نسخه‌هایی است که این روزها در پیج های روانشناسی و انگیزشی به وفور مشاهده می شود. گرداندگان این پیچ ها خود روانشناس می نامند و هیچ اعتقادی به ناکامی و شکست ندارند. روز به روز تعداد این صفحات در فضای مجازی بیشتر می شود و افراد بیشتری شروع به کار در این حوزه می کنند؛ افرادی که خیلی هایشان سن و سال اندکی دارند؛ اما راهکارها و روش های مختلفی برای موفقیت افراد ارائه می دهند.

معجزه مثبت اندیشی؟

آنها از معجزه مثبت اندیشی می گویند و به مخاطبان خود اینگونه القا می کنند که به هر چه بیاندیشندخیلی زود برای آنها اتفاق خواهد افتاد. ثروت مند شدن، رسیدن به جایگاه اقتصادی مناسب و ازدواج و رابطه خوب و... همه آن چیزهایی است که این روانشناسان برایش نسخه دارند و با گفتن چند جمله کلیدی قرار است معجزه کنند.مصداق این روانشناسان که مشغول به ترویج روانشناسی زرد هستند، بسیارند. برای مثال یکی از همین افراد در صفحه اش، خودش را روانشناس مثبت گرا معرفی کرده و مدعی شده است که در این صفحه قرار است به یادآوری نکات مثبت و مفیدی بپردازد که می تواند زندگی را از این رو به آن رو کند. خانم روانشناس در صفحه خود تنها به ارائه جملات مثبت و انگیزشی بسنده کرده و مدعی است که این افکار می توانند معجزه کنند و تغییر و تحولات زیادی در زندگی به وجود آورند. فرد دیگری که خود را اولین روانشناسی معرفی کرده که متدد روانشناسی را با معنویت و متافیزیک انجام می دهد، نیز مدعی است که با پیروی از آن می توان تضمینی برای زندگی بهتر و بدون شکست و اندوه را تجربه کرد.

استقبال از روانشناسی زرد!

 روانشناسان زرد یکی دو تا نیستند؛ این روزها صفحات مجازی پر شده از افرادی که این شاخه از روانشناسی را ترویج می کنند و اتفاقا مخاطبان زیادی نیز دارند. آنطور که گفته می‌شود روان‌شناسی زرد به معنای نگاهــی غیـــرعلمی و غیــرتخصصی به پدیده‌ها و مفاهیم تخصصی و علمی است. روان‌شناسان زرد از آنجا که فهمی از روان‌شناسی و تخصصی در این زمینه ندارند، نوشته‌های برخی از کتاب‌ها را با حرف‌های عامیانه خود آمیخته و تحویل هوادارانشان که اتفاقا کم هم نیستند، می‌دهند. حرف‌های آن‌ها عمدتا تکراری و بدون هیــچ پایه و اســاسی و تنهــا مبتنــی بر تجربه‌های خود و اطرافیانشان است و به‌همیــن‌دلیل معمولا قــادر به حـــل هیچ مشکلی نیستند و مدام وعده‌ و وعید می‌دهند.سال گذشته بود که رئیس سازمان نظام پزشکی از لیستی ارائه کرد که در آن به معرفی این روانشناسان پرداخته بود. به گفته او، خدمات روان‌شناسی و مشاوره غیرقانونی از سوی برخی افراد که خود را روان‌شناس می‌نامند اما پروانه اشتغال ندارند، مجاز نیست .  بارها و بارها از طریق رسانه‌ها اعلام کردیم فردی که پروانه فعالیت از سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور ندارد، حق ارائه خدمات مشاوره و روان‌شناسی به مردم را ندارد و از سوی دیگر، مردم نیز نباید به چنین افرادی برای گرفتن خدمات روان‌شناسی و مشاوره مراجعه کنند محمدمهدی تندگویان، معاون وقت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، در نامه‌ای به معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی، خواستار مقابله با این افراد و ممنوعیت کار آن‌ها شده بود. براساس تقاضای تندگویان بود که جواد بابایی، معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، به دادستان عمومی و انقلاب تهران دستور داد که با هماهنگی و اخذ گزارش‌های تکمیلی از معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان «روان‌شناس‌نماها» شناسایی شوند و از فعالیت و اقدامات مجرمانه آن‌ها جلوگیری شود؛ چراکه روان‌درمانی اینستاگرامی، به بیهودگی درمان تلفنی ذات‌الریه است.  با وجوداین و علی رغم انتشار اسامی این افراد که در لابلای آن افراد مشهوری نیز دیده می شد، هنوز نه‌تنها برخوردی با صاحبان این صفحه‌ها صورت نگرفته است و  روزبه‌روز بر تعدادشان اضافه و فالوورهای بیشتری جذب آن‌ها می‌شوند؛ مـــوضوعی کــــه می‌تـــوانــــد پیــامـــدهـــای

جبران‌ناشدنی را به همراه آورد. «احسان سایه‌میری» ، روانشناس در این باره و در گفت و گو با رسانه ها اظهار کرد: روانشناسی زرد در چند سال گذشته با دید کورکورانه طرفداران زیادی در ایران پیدا کرده است و افرادی که مشکلات اساسی دارند به جای این که دنبال متخصص و راه حل درست و دائمی باشند، به سراغ کسانی می‌روند که زیبا و با زرق و برق حرف می‌زنند و وقتی پای حرف‌های آنها می‌نشینند، حالشان به ظاهر خوب می‌شود، اصطلاحا این افراد خوب حرف میزنند اما حرف های خوب نمی زنند.

این کارشناس‌ارشد روانشناسی بالینی گفت: روانشناسی رشته‌ای پرطرفدار، محبوب ، جذاب و بسیار تخصصی و کاربردی است، و از آن جا که درمانگران این حوزه با روان انسان‌ها در ارتباط‌اند و انسان‌ها نیز موجوداتی بسیار پیچیده هستند، از این رو افراد روانشناس به تخصص، دقت، درایت، هوش، و از همه مهم‌تر دانش آکادمیک و عمیق و صلاحیت نیز نیاز دارد و این موارد نیز سال‌ها آموزش، تمرین و کسب تجربه در این حوزه را می‌طلبد.

سایه‌میری ادامه داد: متأسفانه در سال‌های اخیر معضل بزرگی که گریبان رشته روان‌شناسی را گرفته، رشد بی‌رویه افرادی است که مدارک غیر مرتبط در سایر رشته‌ها دریافت می‌کنند و یا اصلا هیچگونه مدرک علمی ندارند و در زمره روانشناس‌نماهای حتی نه کم‌سواد بلکه کاملاً بی‌سواد قرار می‌گیرند و متأسفانه با دریافت مبالغ هنگفت و با توصیه‌ها و صحبت‌های هدفمند و عام پسند با روح و روان مردم بازی می‌کنند.

وی افزود: از طرفی انتشار اسامی روانشناسانی که مدرک سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ندارند، هم سروصدای زیادی به راه انداخته و هم جامعه را با واژه جدیدی به نام، روانشناس‌نماها آشنا کرده است. البته گفتنی است استقبال از روانشناسی زرد فقط به جامعه و فرهنگ ما مربوط نیست و در همه دنیا روانشناسی زرد و حرف‌های انگیزشی و حتی کتاب‌های این حوزه هم طرفداران بی شماری دارند.

سایه‌میری گفت: خوشبختانه در چندین سال گذشته خدمات روانشناسی و مشاوره بین هموطنان جایگاه خود را پیدا کرده است اما با توجه به هزینه بالای ارائه این خدمات و زمان بر بودن آن گاهی مراجعه به متخصصان این حوزه برای همه افراد امکان‌پذیر نیست. بنابراین مردم ممکن است در پی راه جایگزین برای حل مشکلات خود جذب حرف‌های ظاهرا زیبای این افراد سودجو شوند. امروزه شاهد این موضوع هستیم که این افراد در شبکه‌های اجتماعی دنبال‌کننده و طرفداران زیادی دارند. تعدادی از این افراد بدون این که مدرک و صلاحیتشان بررسی شود در برنامه‌های تلویزیونی حضور پیدا کرده و معروف شده‌اند، در رایج ترین حالت بدیهی است که پس از مورد استقبال قرار گرفتن، ‌با مطالعه چند کتاب و فایل صوتی و مقاله علمی در حوزه روابط اجتماعی، ازدواج، موفقیت و ... کارگاه و همایش و سمینار برگزار می‌کنند و به قول خودشان با ارائه فرمول‌ها و پکیج‌های مخصوص خودشان مشکلات هزاران نفر را در چند ساعت حل می‌کنند.