اظهارات جدید رئیس سابق بانک مرکزی درباره جمشید بسم‎الله و مظلومین

محمود بهمنی رئیس کل اسبق بانک مرکزی در گفتگو با برنامه پارک شهر، درباره سیر نزولی نرخ ارز گفت: نرخ ارز در حال کاهش هست منتهی مدیریتی را می‌طلبد که بتوان این روند را حفظ کرد. اصلا به فکر این نیستیم که ارز خیلی پایین بیاید و یا خیلی بالا برود، ما به دنبال ثبات قیمت‌ها هستیم. اگر ثبات نرخ ارز داشته باشیم تمام معاملات ما و تمام سرمایه گذاری‌های ما شروع می‌شود.

وی در ادامه افزود: کسی که سال گذشته در ایران سرمایه گذاری کرده است اگر امسال بخواهد سرمایه خود را از ایران ببرد، سرمایه او نصف شده است. این‌ها ناشی از عدم ثبات اقتصادی و نرخ ارز است. نباید برای ثبات نرخ ارز، رقمی اعلام کنیم که نتوانیم آن را اجرا کنیم. ما به رقم ۴ هزار و ۲۰۰ تومان از ابتدا انتقاد داشتیم. این رقم زمانی می‌تواند مفید باشد که بتوانیم کالا‌های وارداتی ناشی از ۴ هزار و ۲۰۰ تومان و کالا‌های ناشی از توافق را قیمتشان را کنترل کنیم.

بهمنی درباره قیمت واقعی ارز گفت: من نمی‌خوام بگویم که قیمت واقعی ارز چقدر است. حرف من این است که اگر کالایی وارد کشور شد بتوانیم کنترل کنیم که آن قیمت به بازار ترزیق شود. فرضا اگر دارویی با دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومان وارد شد ما بتوانیم دارو را به مردم ضربدر نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان کنیم و بفروشیم نه اینکه با چند دست واسطه ضربدر ۱۰ هزار تومان شود و به فروش برسد.

وی افزود: کنترل و نظارت اینجا شدیدا مهم است. ما نمی‌توانیم بگوییم قیمت ارز واقعی امروز چقدر است. قیمت ارز را عرضه و تقاضا مشخص می‌کند. قیمت ارز را درآمد‌های ارزی مشخص می‌کند. ما در حال حاضر کمبود ارز نداریم. مشکل ما این است که ارز ناشی از صادرات ما باید وارد بشود.

بهمنی با اشاره به اینکه در سال گذشته، چیزی در حدود ۵۱ میلیارد دلار درآمد‌های نفتی داشتیم، گفت: ۴۷ میلیارد نیز درآمد‌های غیر نفتی داریم. کل واردات ما در سال گذشته ۵۴ میلیارد است، اما چرا نرخ ارز اینگونه است، باید مدیریت شود. ما کمبود ارز نداریم درست است که تحریم اثر دارد، اما مدیریت نقش خیلی مهم تری در این مسائل دارد.

وی در ادامه افزود: دولت آقای روحانی با دلار ۲ و ۹۰۰ تومان روی کار آمد. تحریم‌ها آنچنان نمی‌تواند اثرگذار باشد. سال‌های ۸۹، ۹۰ و ۹۱ بدترین تحریم‌ها را علیه کشورمان داشتیم. بانک مرکزی، سیستم بانکی، ورود و خروج ارز، ورود و خروج طلا، تمام نقل و انتقالات ما تحریم بود. آن تحریم یک اجماع جهانی رویش بود. منتهای در زمان مدیریت ما، ما تحریم را زودتر آغاز نکردیم. اما در همین چند وقت گذشته قبل از اینکه به ۱۳ آبان برسیم، آثار روانی تحریم کار خودش را کرده بود.

بهمنی با توجه به حضور و تاثیر افرادی مانند جمشید بسم الله، مه آفرید خسروی و مظلومین در عرصه پولی و ارزی کشور، گفت: اصلا اینگونه نیست که این افراد به تنهایی بتوانند انقدر تاثیرگذار باشند که بازار ما را متاثر کنند. منتها این یک نفر‌ها را دولت‌ها باید تحت کنترل داشته باشند و اگر به موقع وارد شوند نباید اجازه دهند این افراد در بازار اخلال وارد کنند.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی با توجه به اینکه می‌گویند، دولت می‌خواسته کسری بودجه خود را تامین کند، اظهار کرد: هیچ وقت هیچ دولتی آبروی خود را نمی‌گذارد تا از ما به التفاوت این نرخ، خودش استفاده کند چرا که در این میان بالاترین هزینه را خود دولت در افزایش نرخ دلار باید بپردازد. پس این موضوع منتفی است. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که وقتی ورود ارز خود را کنترل نکنیم این مشکلات به وجود می‌آید. در سال گذشته ۲۰ میلیون دلار قاچاق داشتیم. ارز این قاچاق از دولت و صرافی تامین می‌شود. تقاضای ارز، قیمت ارز را بالا می‌برد. خود این عدم کنترل باعث عرضه بیشتر و برابری تقاضا و عرضه می‌شود و قیمت‌ها بالا می‌رود. بنابر این مجموعه باید دست به دست هم بدهد و مدیریت بکنند.

بهمنی درباره نقدینگی گفت: در پایان سال ۹۱، ۴۳۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی داشتیم و الان این میزان به چیزی حدود ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است که اگر آن را کنترل نکنیم حتما به ۲ هزار هزار میلیارد تومان خواهد رسید. این میزان نقدینگی می‌تواند در یک کشور فاجعه ایجاد کند.

وی افزود: بحث من چیز دیگری است، نقدینگی کنترل و هدایت می‌خواهد و اگر نتوانیم نقدینگی را کنترل کنیم، نقدینگی به جای اینکه برود به به سمت تولید و را‌ه‌آندازی کارخانه‌ها به سمت بازار‌های طلا و سکه و ارز می‌رود.

وی درباره اعمال سیاست‌های دولت بر روی بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی باید مستقل باشد. یکی از مسائلی که همیشه روی آن بحث داشتیم استقلال بانک مرکزی است. تصمیم گیری درباره نرخ، افزایش نرخ و افزایش نقدینگی بر می‌گردد به شورای پول و اعتبار که شورای پول و اعتبار کاملا دولتی است؛ بنابراین تصمیم را باز هم دولت می‌گیرد. دولت خاص منظور نیست، همه دولت‌ها در شورای پول و اعتبار اعمال نظر می‌کنند.

بهمنی در انتها در پاسخ به این سوال که چند وقت گذشته شما اعلام کردید که مظلومین را نمیشناسید، اما اعلام شد که شما با ایشان جلسه داشتید گفت: یک رئیس کل بانک مرکزی هیچ وقت نمی‌تواند با امثال آقای مظلومین جلسه داشته باشد حتی در این دوره. کمیته‌های متعدد و معاونین متعددی وجود دارد که ممکن است با این افراد دیدار و یا جلسه داشته باشند و درست است که رئیس کل بانک مرکزی ممکن است در نهایت در جریان قرار گیرد، اما اینکه اینگونه باشد که در جریان ریز صحبت‌ها با افراد مختلف باشد قطعا چنین چیزی وجود ندارد. بالاخره این جا یک سیاستی هم هست که باید خودمان هم در عرضه سکه و طلا مدیریت کنیم. اما وقتی خودمان می‌خواهیم نامحدود سکه بفروشیم این موارد هم پیش می‌آید.