همتی: بازار ارز کاملا تحت مدیریت است

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما، به تشریح سیاست‌های پولی و ارزی کشور پرداخت. وی گفت: دولت در تنظیم بازار ارز اقتدار دارد، ولی دشمن، تمامی امکانات را بسیج کرده است که نظام جمهوری اسلامی ایران را دچار مشکل کند، بنابراین ما برنامه‌ریزی کردیم تا در طول دو ماه اخیر، نشان دهیم بر این مشکلات فائق خواهیم آمد.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: نوسانات برای اقتصاد ایران خوب نیست و بنابراین ما ثبات را به اقتصاد بازگرداندیم، ضمن اینکه تبلیغات بر علیه ملت ایران را با تلاش و تدبیر دولت و بانک مرکزی، مدیریت کردیم، اکنون خوشحالیم که بازار ارز تحت کنترل کامل است و بانک مرکزی مسیر خود را ادامه خواهد داد. ما هدفمند بازار را به سمت تعادل پیش خواهیم برد و در آینده مردم شاهد آن خواهند بود که برنامه‌های عملیاتی را پیش خواهیم برد.

همتی گفت: ما در بازار مداخله می‌کنیم، اما باید بازار ارز را بازار متشکلی کنیم، چراکه باید بازار را ساماندهی کنیم، اکنون در بازار و اقتصاد، بازار آزاد تاثیرگذار است، اکنون اختیاراتی به صادرکنندگان داده ایم که می‌توانند بخشی از ارز را بتوانند از طریق سنا به صرافی‌ها عرضه کنند، ما نیز حتما باید بازار متشکل ارزی یا شبیه بورس داشته باشیم تا معاملات آنی را در آن ساماندهی کنیم، بانک مرکزی نیز در این بازار به عنوان بازیگردان اصلی خواهد بود.

وی اظهار داشت: کشف قیمت و ورودی و خروجی ارز همه در این بازار متشکل ارزی انجام خواهد شد، ضمن اینکه به مرور حواله نیز وارد این بازار می‌شود. اجازه دهید هر زمان که آماده شد جزئیات را اعلام می‌کنم، اما بازار نیما متحول خواهد شد، در میان مدت نیز باید بازار‌ها را به هم نزدیک کرده و نرخ‌ها را مدیریت کنیم.

همتی گفت: دولت آمریکا به منطقه و همه کشور‌ها فشار وارد می‌کند، اما نظام جمهوری اسلامی ایران مقتدر است و جلوی آن ایستاده است، پس تمام پیش بینی‌های آن‌ها به باد رفته است. البته ما نمی‌توانیم اطلاعات خود را رو کنیم چراکه دشمن می‌خواهد از آن استفاده کند، اما دولت و بانک مرکزی با اقتدار این مسیر را مدیریت خواهند کرد.

رئیس کل بانک مرکزی بار دیگر تاکید کرد: کسانی که در بازار ارز سرمایه گذاری می‌کنند، ممکن است ضرر کنند. من راجع به نرخ ارز صحبت نمی‌کنم، اما معتقدم که باید به سمتی برویم و با اطلاعی که از صادرات و منابع ارزی دارم می‌گویم که به سمت تعادل واقعی پیش خواهیم رفت و نگرانی ندارم.

وی در خصوص انتشار اوراق مشارکت ارزی گفت: ما اختیاراتی را از سران سه قوه گرفته ایم که تائید مقام معظم رهبری هم اخذ شده است، تا سپرده ارزی بگیریم، این در حالی است که سابقه خوبی از سپرده ارزی وجود ندارد، ولی اکنون تضمین بانک مرکزی بر سپرده ارزی وجود دارد و سود هم به صورت ارزی و نقدی داده می‌شود. مبالغ قابل توجهی هم سپرده گذاری شده است، اما هنوز هم انتظار داریم که مردم ارز خود را سپرده کنند. البته گواهی سپرده ارزی نیز در اختیار بانک مرکزی است که هر زمان که بخواهیم می‌توانیم عرضه کنیم؛ اما در شرایطی که احساس کنیم لازم است در بازار عرضه کنیم، آن را هم پیش خواهیم برد.

همتی با بیان اینکه ما از عملکرد صادرکنندگان راضی نیستیم گفت: صادرکنندگان کمتر از ۷ میلیارد دلار به ما عرضه کرده اند. البته صادرکنندگان نقش مهمی در اقتصاد کشور دارند، ما دست همه را به خاطر تلاشی که می‌کنند می‌بوسیم، خیلی از آن‌ها تولیدکننده هستند و برخی دیگر نیز تجاری هستند که کالا فقط صادر می‌کنند، آن‌ها باید بدانند که ارز باید به کشور وارد شود.

وی اظهار داشت: وقتی که ارز به کشور آید، باعث رونق خواهد شد؛ یعنی صادراتی که منجر به ارز شود و ارز آن منجر به اشتغال شود ارزشمند است. در مورد اینکه چه نرخی باشد و چه طور باشد، ما با پتروشیمی‌ها صحبت کردیم و عملکرد خوبی داشته اند و بالغ بر ۵ میلیارد دلار عرضه کرده اند.

همتی گفت: صادرکنندگان خصوصی نیز باید توجه کنند که این نرخی که در بازار آزاد است، نرخ پایدار نیست و نرخی هم نیست که با آن‌ها تولید کرده باشند، خیلی از صادرکنندگان تولیدکنندگانی هستند که با امکانات با نرخ پایین کشور از جمله آب و برق یارانه‌ای استفاده می‌کنند. اولا صادرات در هفت ماه گذشته انجام شده است و ما نیز گشایش‌هایی با توجه به تورم کنونی که بالا رفته است برای آن‌ها ایجاد می‌کنیم. اگر ارز را نیاورند خروج سرمایه است.

وی افزود: خیلی از استانداران و صادرکنندگان جلسات متعددی را با ما داشته اند، توافق خوبی داشتیم کسانی که زیر یک میلیون دلار دارند، معاف از ارایه به سامانه نیما هستند پس ۶ هزار نفر معاف هستند از اینکه ارز را به سنا بدهند.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: صادرکنندگان می‌توانند برای خود واردات داشته باشند، اما کسانی که تا سه میلیون یورو صادرات دارند، تا یک میلیون دلار معاف از ارایه به نیما هستند، اما دو میلیون دلار دیگر را باید ۵۰ درصد را به سامانه نیما بدهند.

وی با تاکید بر اینکه صادرکنندگان بزرگ باید به کشور کمک کنند گفت: ما آن‌ها را جریمه نمی‌کنیم، صادرات هم خوب است چراکه تولید و اشتغال ایجاد می‌کند، اگر قرار باشد که ارز دوازده هزار تومانی به بازار عرضه کنند، تورم ایجاد می‌کند و اقشار آسیب پذیر جامعه آسیب بیشتری می‌بینند. خیلی از صادرکنندگان بزرگ که آمارشان را دارم، ارز ۷۵۰۰ تومانی از نیما گرفته اند، ولی ارز خود را نداده اند.

همتی گفت: اول ارز را بیاورند، بعد تصمیم بگیریم. از اول سال تا به حال ارز خود را نیاورده اند. ما در خدمت صادرکنندگان هستیم. ۲۵۰ صادرکننده بزرگ را می‌پذیریم، با آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

وی اظهار داشت: مصوبه سران قوا را داریم که همه صادرکنندگان باید ارز را به چرخه اقتصاد برگردانند و نحوه برگرداندن نیز توسط یک تیم ۵ نفره تصویب می‌شود که با مسئولیت رئیس بانک مرکزی است، تعیین می‌کنند. این مجموعه با نمایندگان اتاق تفاهم کرده اند. ولی من صادرکننده نیز باید ارز را بیاورم و چانه می‌زنند. ما نیز در خدمت صادرکنندگان هستیم. این اختیارات با بخشنامه جدید تا پایان سال ۵ میلیارد یورو باید ارز وارد چرخه اقتصاد شود که در بازار آزاد نیز تاثیر مثبت خود را خواهد گذاشت. صادرکنندگان هم به ما کمک می‌کنند و همه باید در این جنگ ارزی با هم باشیم.

همتی در خصوص صادرات ریالی نیز گفت: پز‌های بانکی ایران به عراق و سلیمانیه رفته است، ولی، چون با وی پی ان کار می‌کنند قابل کنترل نیستند، این خروج سرمایه از کشور در پوشش صادرات است. اگر به داخل کشور ارز نیاید، حتما مشکل زا است. صادرکنندگان این شیوه ای، باید با ما صحبت کنند. ما نیز از پتانسیل آن‌ها استفاده می‌کنیم. مذاکراتی نیز از سوی رئیس جمهور عراق نیز صورت گرفته، که در این مورد نیز صحبت شده است. ممکن است من هم به عراق بروم و این مسائل را حل کنیم.

وی اظهار داشت: ارز به جهش اقتصادی کمک می‌کند، اگر ارز به کشور برنگردد، خروج سرمایه از کشور به حساب می‌آید. ما ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داریم، اگر نصف آن ریالی باشد، ما نمی‌توانیم ارز مناسبی داشته باشیم. از اول سال تا به حال ۳۱ میلیارد دلار تامین ارز برای واردات داشته ایم.

همتی گفت: بیشترین و بزرگترین ذخایر اسکناسی ارز را در طول سال‌های گذشته داریم. چند ماه گذشته نیز که در رسانه کمتر حضور داشتیم، پیگیر این روز‌های فشار بودیم و الان نیز مشکلی نداریم. دو گروه از بانک مرکزی برای فروش نفت و بازگشت ارز آن در کشور‌های هدف حضور دارند.

وی افزود: از پرسنل و وزیر نفت که کمک خوبی به بانک مرکزی کرده اند استفاده کردیم و موضوع فروش نفت و درآمد ارزی آن را مدیریت کرده ایم و در آینده وضعیت بهتری خواهیم داشت.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: دستگاه‌های پز از سوی همکاران بانک مرکزی مورد غفلت واقع شده بود. شما می‌رفتید در خارج از کشور پز را در یک صرافی خارجی در ترکیه یا کانادا، کارت می‌کشیدید و ۵۰ بار می‌کشیدید و محدودیت نداشتید. در حالیکه در یک روز ده میلیارد تومان جابجایی پول هم داشتیم، اما اکنون بالای ۵۰ میلیون تومان امکان پذیر نیست. ما نیز زرنگی‌های خود را داریم و بر اساس شماره ملی در هر کارت بانکی محدودیت خواهیم داشت.

وی اظهار داشت: این‌ها مصداق اصلی پولشویی است که یک فرد راحت چند میلیارد تومان از جامعه جابجا کند. این را نظام از ما می‌خواهد و ما محکم هستیم و یکی یکی این‌ها را اجرایی خواهیم کرد.

همتی در خصوص تورم و حفظ ارزش پول ملی گفت: از بابت فشار تورمی متاسفم. این دغدغه دولت است، شوک ارزی ایجاد شده شوک منفی طرف عرضه است که اثر خود را بر روی سطح عمومی قیمتی نشان می‌دهد و تقریبا خرداد تا شهریور، تورم نقطه به نقطه صعودی بود، اما خوشبختانه کمتر شده است که امیدواریم در ماه‌های آینده نیز کاهش یابد. سیاست قطعی بانک مرکزی و دولت این است که تورم را کنترل کرده و بعد کاهش دهد. این جزو سیاست‌های جدی ما است و ظرف یک ماه گذشته نیز اگر ارزش پول ملی را در نظر بگیریم، ۲۰ درصد تقویت ارزش پول ملی را داشتیم.

وی افزود: با اعلام ترامپ برای اجرای مرحله دوم تحریم‌ها ۲۰ درصد ارزش پول ملی را تقویت کرده ایم و این نشانگر تدبیر بانک مرکزی و احتیاط آن در بازار است که بر اساس آنچه که خود برنامه داریم، پیش رویم نه بر اساس آنچه دیگران می‌گویند.

همتی گفت: نقدینگی که اکنون داریم نسبت به میانگین ۵ سال اخیر، فرقی نکرده و رشد ۲۰ درصدی داشته است. از اول سال تا شهریورماه نقدینگی رشد داشته و با این فرمان، نقدینگی بیست درصد رشد خواهد داشت و اصلا سرعت نقدینگی بالا نیست؛ داریم کنترل می‌کنیم و بانک‌ها را نیز کنترل کردیم و تسلط کامل داریم.

رئیس بانک مرکزی گفت: هیچ کاری بدون سیاست در بازار پول انجام نمی‌شود. اما باید این نکته را گفت که تا دهه ۷۰ و ۸۰ کنترل نقدینگی و تورم از طریق پایه پولی و حجم پول یا نقدینگی بود، دولت‌ها و بانک‌های مرکزی وقتی که به هدف کنترل تورم و انحراف تولید از مقدار بهینه می‌رسیدند، این سیاست را کنترل می‌کردند یعنی حجم نقدینگی را از طریق سپرده قانونی، عملیات بازار باز و نرخ تنزیل کنترل می‌کردند، اما در دنیا این کنار گذاشته شده است؛ بنابراین ما هم باید به این سمت برویم که با ابزار ایجاد کانال نرخ سود، این کنترل را صورت دهیم.

این دومین باری است که وی با حضور در گفتگوی ویژه خبری، رو در رو با مردم سخن می‌گوید.