فواید و مضرات دوغ

یکی از نوشیدنی‌های پرطرفدار ایرانی که در بیشتر سفره‌ها پیدا می‌شود، دوغ است. این نوشیدنی محبوب که به طور سنتی در فرآیند تولید کره از ماست به دست می‌آید، در ترشح سروتونین نقش موثری داشته و مصرف آن باعث رفع افسردگی و خواب راحت‌تر در شب می‌شود. در این مقاله برخی از مهمترین فواید و مضرات دوغ گردآوری شده است.

فواید دوغ (طبیعت و فواید درمانی)

طبع دوغ سرد و مرطوب است. برخی از مهمترین فواید دوغ و خواص درمانی آن عبارت‌اند از:

۱. کمک به سلامت دندان‌ها، استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان

تامین کلسیم مورد نیاز بدن یکی از مهمترین فواید دوغ است. دوغ نیز همانند آنچه در مورد خواص ماست و خواص خوردن شیر گفته شد، به استحکام استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان که از بیماری‌های شایع جوامع امروز است، کمک می‌کند. در مجموع مواد معدنی موجود در دوغ با قابلیت جذب بالا به سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان کمک شایانی می‌کند.

۲. سلامت دستگاه گوارش

دوغ سرشار از میکروب‌های پروبیوتیک است که به هضم غذا کمک می‌کند. این میکروب‌های سالم از رشد میکروب‌های بد که باعث ایجاد عفونت‌های معده و اسهال می‌شوند، جلوگیری می‌کنند. همچنین اثر ضد میکروبی دوغ باعث می‌شود بیماری‌هایی نظیر اسهال، التهاب مخاط روده و زخم روده سریع بهبود یابد. دوغ همچنین می‌تواند از سوء هاضمه و تولید گاز بیش از حد در بدن جلوگیری کند، حتی می‌تواند با نفخ معده، اسیدیته و کاهش التهاب لایه پوشاننده معده (به علت رفلکس) مبارزه کند.

۳. کاهش کلسترول خون

مصرف دوغ در کاهش کلسترول خون موثر است و از همین رو در پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی مفید است.

۴. درمان گرمازدگی و عطش

طبع دوغ سرد است و به همین دلیل مصرف آن به درمان گرمازدگی و رفع عطش و خستگی کمک می‌کند. همچنین مصرف دوغ در بهبود برخی از سردرد‌ها که ناشی از گرمی هوا است، مفید است.

۵. تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از سرطان

بسیاری از متخصصین تغذیه معتقدند دوغ همانند شیر می‌تواند دارای خاصیت ضد سرطانی باشد و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.

۶. رفع بوی بد دهان

مصرف دوغ به رفع بوی بد دهان کمک می‌کند، همچنین متخصصان طب سنتی مصرف آن را برای افرادی که دچار خشکی و تلخی دهان هستند، مفید می‌دانند.

۷. پاکسازی و شفافیت پوست

دوغ به عنوان یک پاک کننده بسیار عالی برای پوست است و باعث از بین رفتن گرد و غبار، خاک و سایر ناخالصی‌ها را از روی پوست می‌شود. همچنین باعث تغذیه پوست و به دنبال آن زیبایی و سلامت پوست خواهد شد. مصرف دوغ به دلیل پروتئین شیر و اسید لاکتیک موجود در آن، به پاکسازی پوست از سلول‌های مرده کمک می‌کند، همچنین اسید لاکتیک موجود در آن، درخشش طبیعی از دست رفته پوست را باز می‌گرداند و باعث می‌شود پوستی روشن و صاف داشته باشید.

۸. کمک به خواب آرام و راحت

از دیگر فواید دوغ در طب سنتی، کمک به خواب آرام و راحت است. علت خواب آور بودن دوغ به دلیل داشتن برخی پپتید‌های موجود در کازئین و پروتئین‌های سرم شیر مثل تریپتوفان است.

ارزش غذایی دوغ
دوغ غنی از پروتئین، کلسیم، گوگرد، فسفر و ویتامین‌های گروه ب. است. جالب است بدانید، ارزش غذایی ۲ لیوان دوغ، معادل یک لیوان شیر است و پروتئین‌های دوغ حاوی اسید‌های آمینه ضروری بدن است که در تأمین پروتئین مورد نیاز بدن بسیار مؤثر هستند، همچنین پروتئین‌های دوغ، در دستگاه گوارش بهتر از پروتئین‌های شیر هضم می‌شوند و به دلیل میزان لاکتوز کمتر نسبت به شیر، نفخ کمتری در افراد با معده‌های حساس ایجاد می‌کند.

مضرات دوغ (موارد احتیاطی و منع مصرف)
۱- یکی از مهمترین مضرات دوغ، مصرف آن بلافاصله یا همراه با غذا است که باعث رقیق شدن شیره معده و اختلال در فرایند هضم و جذب مواد غذایی می‌شود. متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند، مصرف دوغ نیز مانند دیگر مایعات بهتر است با فاصله یک ساعت بعد از مصرف غذا باشد.
۲- از دیگر مضرات دوغ افزایش فشار خون است؛ بنابراین توصیه می‌شود دوغ خانگی و کم نمک جایگزین دوغ‌های صنعتی و شور شود. مصرف دوغ نیز مانند دیگر مایعات بهتر است با فاصله یک ساعت بعد از مصرف غذا باشد، زیرا مصرف زیاد آن، علاوه بر ایجاد تشنگی، زمینه‌ساز افزایش فشار خون و پوکی استخوان است.
۳- گاز طبیعی موجود در دوغ که در نتیجه تخمیر باکتری‌های موجود در آن به وجود می‌آید، طبیعی است و مشکلی برای فرد عادی ایجاد نمی‌کند. اما گازی که به شکل صنعتی به دوغ اضافه می‌شود، می‌تواند باعث مشکلات گوارشی شود. ضمن اینکه دوغ‌های گازدار، می‌تواند اشتهای افراد را بالا برده و در نتیجه باعث پرخوری و اضافه وزن شود.
۴- مصرف بیش از حد دوغ می‌تواند باعث از بین رفتن تعادل بدن نسبت به حالت عادی شود و به دلیل طبع سردی که دارد زیاده رو‌ی در مصرف آن برای افراد با مزاج سردتوصیه نمی‌شود.
۵- زیاده‌روی در مصرف دوغ به افراد دارای ناراحتی‌های معده، مشکلات گوارشی، افراد مبتلا به ورم معده یا زخم اثنی‌عشر توصیه نمی‌شود.

در پایان توصیه می‌شود که دوغ را در بسته‌بندی‌های بهداشتی تهیه و به تاریخ مصرف و مجوز بهداشت آن توجه کرده و از خرید دوغ‌های بی‌نام و نشان خودداری کنید.

منبع: مجله ستاره