راهنمای خرید فرش با همه ریزه کاری‌ها

خیلی کم پیش می‌آید که خانه ایرانی ها، چه در وطن باشند یا حتی خارج از کشور، بدون فرش بماند. ما ایرانی ها، خانه بدون فرش را سرد و بی جان می‌دانیم. با نگاهی به پیشینه این هنر درمی یابیم که از دیرباز نام مان به تار و پود قالی گره خورده است. فرش، ریشه در فرهنگ ما دارد و تقریبا جایی در دنیا پیدا نمی‌شود که آوازه این هنر ایرانی بدان نرسیده باشد. از آن جا که خانه مکانی برای استراحت و آرامش است، پس با انتخاب پوششی مناسب برای کف منزل، می‌توان فضایی ایده آل و آرامش بخش ایجاد کرد. البته خرید فرش هم کار راحتی نیست و نمی‌شود هر سال راهی بازار شد و طرح و نقشی نو به خانه آورد. به همین دلیل، باید با آگاهی کافی سراغ خرید آن بروید. در دخل و خرج امروز سفری می‌کنیم به دیار هزاران طرح اسلیمی، تا این هنر ناب ایرانی را مهمان خانه‌های گرم تان کنیم.

راهنمای خرید فرش

با انواع فرش آشنا شوید

به طور کلی فرش‌ها به دو نوع «دست باف» و «ماشینی» دسته بندی می‌شوند. در فرش ماشینی از مواد مصنوعی مانند «اکریلیک»، «پلی پروپیلن» و «نایلون» استفاده می‌شود که در این بین، فرش‌های «اکریلیک» کیفیت بهتر و به همان نسبت قیمت بالاتری دارند. به سبب استفاده از الیاف مصنوعی در دسته «ماشینی»، این فرش‌ها به راحتی روی سنگ یا سرامیک لیز می‌خورند. همچنین ممکن است موجب حساسیت‌های پوستی شوند و برای بیماری‌هایی مانند آسم عامل محرک و تشدید کننده هستند. در مقابل، برای فرش‌های دست باف از الیاف طبیعی ابریشم و پشم استفاده می‌شود که نرمی و لطافت بیشتری نسبت به الیاف مصنوعی دارند. فرش دست باف به دلیل جنس الیافش در تابستان سرد و در زمستان گرم است و به مرور زمان در اثر پا خوردن، تابش نور و شست و شو از زیبایی اش کاسته که نمی‌شود هیچ، باعث چشم نوازی بیشتر هم می‌شود.

فرش دست باف به از ماشینی!

شاید شما هم با بسیاری از مردم موافق باشید که معتقدند فرش دست باف اصیل ایرانی نسبت به فرش ماشینی کیفیت بیشتری دارد و برتر است. فرش‌های دست باف در طرح‌های مختلفی مانند «ترنج»، «خشتی» و «افشان» بافته می‌شود و معمولا قیمت بالایی دارد. در مقابل، فرش‌های ماشینی با طرح‌هایی مشابه فرش‌های دست باف، ولی قیمت پایین تر، بازارشان داغ است و پر طرفدار. اگر بودجه‌ای که برای فرش کنار گذاشته اید به اندازه کافی است، سمت فرش ماشینی نروید! یا اگر برای جهیزیه قصد خرید فرش دارید، انتخاب فرش دست باف برای یک زندگی لاکچری مناسب‌تر است. زیرا علاوه بر خوش رنگ و نقشه بودن فرش، به عنوان سرمایه گذاری نیز می‌توان به آن نگاه کرد. چراکه پس از گذشت سال ها، قیمت فرش چندین برابر قیمت خریدش می‌شود. در گام اول، باید نوع کاربرد فرش را مشخص کنید.

مثلا فرشی که در اتاق پذیرایی یا مکان‌های پر رفت و آمد انداخته می‌شود باید به اصطلاح قابلیت «پاخور» داشته باشد تا با گذشت زمان کیفیت خود را حفظ کند. برای فضا‌هایی مانند اتاق خواب می‌توانید از فرش‌هایی با جنس لطیف و طرح‌های فانتزی که به تازگی مد شده است، استفاده کنید. در انتخاب رنگ و طرح فرش به حرف دل تان گوش کنید، زیرا این فرش سال‌های سال مهمان خانه شما خواهد بود و باید در کنار آن احساس آرامش کنید. اما چند نکته کلیدی را هم در نظر بگیرید. اگر فضای خانه تان کوچک است، رنگ روشن به شما کمک می‌کند فضا را بزرگ‌تر نشان دهید. اما اگر فضای بزرگی در اختیار دارید و اثاثیه کافی برای پر کردن آن ندارید، بهتر است رنگ‌های تیره راانتخاب کنید. فرزند کوچک یا حیوانات خانگی باعث می‌شوند فرش زودتر کثیف شود. پس بهتر است از طرح‌های شلوغ با رنگ تیره استفاده کنید تا کثیفی را نشان ندهد.

تراکم مهم است یا شانه؟

دو اصطلاحی که همیشه از زبان فروشنده‌های فرش می‌شنوید «تراکم» و «شانه» فرش است که ضروری است آن‌ها را بشناسید. به تعداد گره‌های رنگ موجود در هر متر از عرض فرش،  «شانه» و در هر متر از طول فرش، «تراکم» گفته می‌شود. هرچه عدد شانه و تراکم بیشتر باشد، از مواد اولیه بیشتری برای بافت فرش استفاده شده است و وزن آن سنگین‌تر می‌شود. اما زیادبودن تعداد آن‌ها نشانه بهتر بودن فرش نیست. هرچه عدد تراکم یا شانه بیشتر باشد، ظرافت بافت بالاتر می‌رود، اما در عوض نخ‌های نازک تری در تولید آن به کار می‌رود. اگر به زیبایی فرش اهمیت می‌دهید، به میزان تراکم و شانه آن توجه کنید. اما اگر دوام فرش برایتان مهم‌تر است، یک فرش ۷۰۰ شانه با تراکم ۱۰۰۰ یا ۱۲۰۰ می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

ریزه کاری‌های رنگ و نقش

با شناختی که از فرش‌ها پیدا کرده اید، نوبت آن رسیده است که کمی فوت و فن تشخیص کیفیت فرش را هم یاد بگیرید تا با دستی پر، به خرید بروید. هنگام خرید فرش دست باف، به رنگ‌ها خوب دقت کنید تا فرش دو رنگ نباشد. زیرا کلی از ارزش آن کم می‌شود. دلیل این نقص آن است که فرش خوب زیر نور آفتاب خشک نشده است، رنگ طبیعی مرغوبیت بیشتری نسبت به رنگ مصنوعی دارد و در ظاهر رنگ مصنوعی «جیغ تر» است. در حالی که رنگ طبیعی حالت پخته‌تر و گرم تری دارد. اگر با چشم نتوانستید تشخیص دهید، کافی است یک پارچه نم دار سفید را روی فرش بکشید. اگر پارچه رنگی شد، درباره مصنوعی بودن رنگش شک نکنید.

امکان دارد در فرش‌های ماشینی، نا متقارن بودن زیبا باشد. اما در فرش‌های دست باف یک نقص به حساب می‌آید و طرح‌های آن باید متقارن و ادامه دار باشند. بد نیست این نکته را هم بدانید که هرچه طرح‌های فرش‌های دست باف شلوغ‌تر و ریزتر باشند، اصیل‌تر به حساب می‌آیند و قیمت بیشتری هم خواهند داشت. حاشیه‌های فرش هم باید از هر طرف به یک اندازه باشد.

تفحصی در اصالت فرش

در فرش‌های دست باف اصالت و ایرانی بودن آن مهم است، پس بهتر است از فروشگاه‌ها و برند‌های معتبر خرید کنید تا اعتماد بیشتری داشته باشید. اما باز هم خودتان پشت فرش و برچسب آن را نگاه کنید. اگر اطلاعات فرش ناقص بود، به اصالتش شک کنید. هنگام خرید فرش‌های دست باف، ممکن است ابریشم مصنوعی را به جای ابریشم طبیعی به شما بفروشند. برای تشخیص این موضوع از فروشنده اجازه بگیرید که آزمایشی روی فرش انجام دهید. شما می‌توانید یک ریشه فرش را بکنید و آتش بزنید.

اگر بوی کاغذ سوخته داد و خاکستر آن صاف بود، ابریشم مصنوعی است. اما بوی کز دادن و خاکستر سیاه و پوسته پوسته نشانه‌های ابریشم طبیعی است. با این حال، شاید تشخیص آن با چنین آزمایشی برای یک فرد عادی دشوار باشد. آزمایش راحت تری هم وجود دارد؛ دست خود را روی فرش بکشید و اصطکاک ایجاد کنید. اگر فرش گرم شد، ابریشم طبیعی است. اما اگر آب از آب تکان نخورد، بدانید ابریشم به کار رفته، واقعی نیست. در فرش‌های ماشینی، الیاف‌های اکریلیک کیفیت و دوام بیشتری دارند، اما تشخیص آن‌ها کار راحتی نیست. پس باید به اطلاعات پشت فرش و گفته‌های فروشنده بسنده کرد.

مراقب فرش تان باشید!

برای آن که فرش تان در طول زمان عمر بیشتری بکند و از قیافه نیفتد، باید به چند نکته توجه کنید:

فرش را در معرض نور مستقیم خورشید و نزدیک منابع گرمایشی قرار ندهید. رطوبت باعث پوسیدگی فرش می‌شود، نباید آن را در محیط مرطوب قرار دهید. برای حمل و نقل، فرش را لوله کنید و هیچ وقت آن را تا نزنید، زیرا سبب شکستگی فرش می‌شود. وسایل سنگین مانند مبلمان و تخت را روی فرش قرار ندهید. در صورت اجبار، هر از گاهی، جای آن را عوض کنید تا مانع فشردگی فرش شود. مرتب فرش را جارو بزنید و تمیز نگه دارید و هر چند وقت یک بار آن را سر و ته کنید. با رعایت این نکات فرش تان کمتر آسیب می‌بیند و عمر بیشتری می‌کند.

منبع: روزنامه خراسان