تیر خلاص دولت به معدنکاران!

اخیرا رئیس خانه معدن ایران در گفتگویی اذعان داشت که تصمیمات دولت و مجلس به ضرر معادن در کشور است. این موضوع موجب نگرانی فعالان بخش معدن و معدن داران شده و حساسیت آنها را برانگیخته به طوری که برخی کارشناسان صدای اعتراض فعالان بخش معدن را از هم اکنون می‌شنوند.

اگرچه دولت، وزارت صنعت و مرکزآمار، گزارش اولیه‌ای از وضعیت رشد ۶ ماهه امسال از پیشرفت معادن اعلام کرده اند، اما زمانی که با فعالان حوزه صنعت صحبت می‌کنیم آنها همچنان از کسادی و رکود و انباشت محصول صحبت می‌کنند و تحقق نرخ رشد را در این حوزه واقعی نمی‌دانند.

اخیرا محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران گفت: در ماده ۵۴ قید شده معادن باید یک درصد از فروش را به شورای عالی استان‌ها پرداخت کنند، این درحالی است که در بخش معدن یک درصد از فروش برای بعضی واحدها شاید بدون اغراق ۱۰ درصد از سود باشد. اصلاً شاید معدن‌دار با ضرر اقدام به فروش محصولات می‌کند آنها بدون هیچ کار کارشناسی می‌گویند باید یک درصد از فروش خود را بدهد، خوب، این تصمیم به‌طور حتم تغییرات منفی خود را در بخش معدن خواهد گذاشت دیگر سرمایه گذاری تمایل به حضور در این حوزه ندارد.

این ماده متناقض با تمام قوانین کشور است و امیدواریم فقط شورای نگهبان به داد معدن‌دار برسد.بهرامن در رابطه با حضور سرمایه گذاران خارجی در بخش معدن نیز اظهار داشت: تنها بخشی که امروز در حال مذاکرات جدی با سرمایه گذاران خارجی است حوزه معدن است، امروز نوع رفت و آمدها تغییر کرده و مذاکرات به‌سمت تعامل با بخش خصوصی رفته است. به‌صورت کلی تا این لحظه ما سرمایه گذاری جدی‌ای را در این حوزه ندیده‌ایم اما خوشبختانه سرمایه‌گذاران به این حوزه ورود پیدا کرده‌اند. البته باید تأکید کنم یکی از فاکتورهای اساسی در بخش معدن امنیت است که دولت باید در این رابطه اقدامات لازم را انجام دهد.

گفتنی است که محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت نیزپ یش از این بارها با انتقاد از خام فروشی بر جلوگیری از این اقدام تأکید کرده بود اما وضعیت بخش معدن حال خوبی ندارد. به عنوان مثال، معادن سنگ آهن و ذغال سنگ چندی است که در حالت ورشکستی قرار گرفته و البته پیش از این نیز تعدادی از این معادن در شهرستان ها و استان تهران به اعتراض و اعتصاب دست زدند. این داستان به همینجا ختم نمی شود زیرا آگهی فروش معادن نیز به چشم می‌خورد و ههمچنین خبرهایی که نشان می‌دهد انگیزه‌ای برای نگهداری معادن نزد صاحبان آن وجود ندارد.

از سوی دیگر سرمایه گذاری خارجی در بخش معادن و فروش آن به خارجی ها دیگر فاتحه معادن ایران و انگیزه کار بر روی آنها را خواهد گرفت. ضمن اینکه وجود تحریم‌ها و وابستگی ایران به یک کشور (چین) برای صادرات سنگ آهن معادن را با چالش روبه رو کرد. ممانعت کشورهای خارجی از خرید سنگ آهن ایرانی به دلیل تحریم های بین المللی باعث شده است در سال های اخیر تمامی اکتفای ایران در زمینه صادرات سنگ آهن به چین باشد. به همین خاطر نیروی کار معدن نیز دیگر انگیزه خود را در این حوزه از دست خواهند داد چه بسا این اتفاق روزگاری است که بر معادن کشور سایه افکنده است.

نابودی انگیزه معدن کاران

مسیر قیمت سنگ آهن طی شش ماه ابتدایی سال جاری به صورت قبل ادامه پیدا کرد و امید فعالان معدن به ناامیدی بدل شد به صورتی که هر روز شاهد فروش برخی معدن ها هستیم. گفتنی است که با توجه به میزان بالای تولیدات در سالهای اخیر اما صادرات مواد معدنی در حد انتظار نبوده است. از سوی دیگر وضعیت خام فروشی در کشور به قدری غیرقابل تحمل شده که چندین بار مورد گلایه وزیر صنعت و دیگر مسئولان قرار گرفته است. در این میان، فعالان بخش معدن کشور معتقدند که جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، اقدامی قابل دفاع است اما در شرایط فعلی که کارخانجات کنستانتره و گندله سازی در داخل کشور توان جذب سنگ‌آهن تولید داخل را ندارند؛ جلوگیری از صادرات این ماده معدنی مشکلات تازه ای را به بخش معدن تحمیل می‌کند.

همچنین مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز پیش از این گفته بود که سرمایه گذاران خارجی از طرح‌های معدنی استقبال کرده اند. او با بیان اینکه کشور ما از لحاظ زمین‌شناسی دارای معادن متنوع و فراوان و مورد توجه شرکت های اکتشافی جهان است، اظهار داشت: فعالیت های اکتشافی در سال‌های قبل از انقلاب اغلب توسط شرکت‌های خارجی محقق شده و این فعالیت‌ها بعد از انقلاب هم ادامه داشته ولی هنوز مجموعه این فعالیت‌ها و بهره‌برداری از معادن کشور، از ۷ درصد کل سرزمین ما که کشوری مستعد و معدن خیز است، تجاوز نکرده است.

اینها تنها مسائل بخشی از معادن کشور بود، در سایر حوزه ها معدن با چالش های بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند که یکی از آنها تعرفه است.با توجه به اینکه کشور ما از معادن بسیاری بهره مند است اما از نظر فعالان و کارشناسان این حوزه به تناسب وجود معادن موفقیت‌هایی در خور توجهی کسب نشده است. صحبت هایی که از سوی مسئولان به آن اشاره شد، نشان می‌دهد علارغم موفقیت‌ها و رونق بخش معدن در سال های اخیر، هنوز نمود عینی این اتفاق مشاهده نمی‌شود.