مهدی حسین زاده پارتیزان کمونيست باکویی

پس ازحمله ارتش آلمان نازی به اتحاد شوروی در سال 1941، مهدی حسین زاده در آگوست همان سال به ارتش سرخ پیوست و درسال 1942 از آموزشگاه نظامی پیاده نظام تفلیس فارغ التحصیل و به جبهه جنگ فرستاده شد.

اودرنبرد استالینگراد فرماندهی یک جوخه از افراد واحد خمپاره انداز را برعهده داشت. در آگوست همان سال مهدی حسین زاده در نزدیکی شهر کالاچ نا دونو (KALACH - NA DONU) به شدت زخمی شد و توسط نیروهای آلمانی دستگیر شد. آلمان ها او را مانند بسیاری از اسرا به برلین فرستادند. وی در آنجا به فراگیری زبان آلمانی مشغول شد و به عنوان مترجم عمل می کرد. وی مدتی بعد موفق شد فرار کند و به نیروهای پارتیزان یوگسلاوی ملحق شد. در سال 1944 او به فرماندهی واحد ویژه اکتشاف و شناسائی ستاد سپاه یازدهم یوگسلاوی وابسته به ارتش خلق آزادیبخش برگزیده شد و در این زمان بود که با نام مستعار میخائیلو شناخته شد در اواسط ژانویه 1944 میخائیلو موفق شد یک نقشه توپوگرافی از دشمن را به چنگ آورد. ماه بعد وی با لباس یک افسر آلمانی وارد یک سربازخانه ارتش آلمان شد و با کار گذاشتن یک بمب در آنجا موفق شد این سربازخانه را به تلی از آوار تبدیل نماید و تلفات زیادی به نیروهای آلمانی وارد نماید.

درماه آوریل 1944 میخائیلو به همراهی نامزد خود میرداماد سیدوف (MIRDAMATSEIDOV)وارد سینما آپچینا در شهر تریست شدند و با کار گذاشتن یک بمبتاخیری موجب کشته شدن 80 سرباز آلمانی و زخمی شدن 260 تن دیگرشدند. 40 تن از زخمی ها نیز بعدها در بیمارستان بر اثر شدت جراحات درگذشتند. در پایان ماه آوریل مهدی حسین زاده به همراه هانس فریتز (او یک آلمانی همکار حسین زاده بود و در ارتش آلمان خدمت میکرد) و علی تقی اف (ALITAGIYEV)پل یک راه آهن در نزدیکی پوستاینو باعث خارج شدن 24 واگن قطار از خط آهن شدند. در ماه می حسین زاده و نامزدش سیدوف یک کازینو را منفجر کردند که موجب کشته شدن 150 سرباز آلمانی و زخمی شدن 350 تن دیگر شد. این عملیات ها موجب شد مقامات آلمانی برای کشته شدن حسین زاده مبلغ 400 هزار رایش مارک (رایش مارک واحد پول آلمان نازی بود) پاداش تعیین نمودند. در یکی از روزهای سال 1944 او به همراه گروهی از پارتیزانهای منتخب تصمیم به انفجار یک کاروان بزرگ سوخت در حومه شهر گوریتسی گرفتند. این کاروان نیز با یک بمب تاخیری منهدم شد و 3 هفته بعد در نزدیکی همان محل آنان موفق شدند دومین کاروان سوخت را نیز منهدم کنند. او همچنین یک بار با حمله به یک بانک موفق شد میلیونها لیره ایتالیائی را به ستاد پارتیزانها تحویل دهد.

در 2 نوامبر
مهدی حسین زاده تصمیم گرفت یک کاروان حامل سوخت برای قوای اتحاد محور را نابود کند. وی به این منظور از کمینگاه خود خارج شد و با موفقیت توانست عملیات خود را انجام دهد اما در هنگام بازگشت در دام کمین نیروهای آلمانی در اطراف ویتول گرفتار شد و به سوی نیروهای آلمانی آتش گشود. آلمان ها قصد داشتند تا او را زنده دستگیر کنند اما مهدی حسین زاده موفق شد 25 تن از آنان را بکشد. سرانجام در جریان این درگیری با اصابت یک گلوله به قلب مهدی حسین زاده در 2 نوامبر 1944 و در سن 25 سالگی در اطراف ویتول در نزدیک بندر تریست در اسلونی امروز کشته شد.

پس از اتمام جنگ و سالها پس از مرگ مهدی حسین زاده یک نویسنده آذربایجانی به نام عمران قسیموف در کتابی به نام اوزاخ ساحیل لرده (UZAQSAHILLARDA)به شرح اقدامات شجاعانه وی پرداخت و مهدی حسین زاده را به جامعه آذربایجان و مردم وروی معرفی نمود. یک فیلم سینمائی نیز به همین نام و در سال 1956 تولید و پخش شد که به شرح زندگی پارتیزانی مهدی حسین زاده می پرداخت. امروزه یک پیکره به یادبود مهدی حسین زاده در شهر باکو نصب گردیده است