.svg)
چه نوع جنینی به صورت قانونی در ایران سقط می‌شود؟
پارسینه: سقط جنین در نگاه اول ناراحت‌کننده و غیر قانونی است. از نظر دین مبین اسلام این کار قتل نفس است.
سقط جنین در نگاه اول ناراحت‌کننده و غیر قانونی است. از نظر دین مبین اسلام این کار قتل نفس است. اکثریت قریب‌به یقین افراد هم با این مسئله کاملا مخالفند و آن را غیر قانونی و حتی خلاف شرع می‌دانند و سقط جنین عمدی را یک گناه بزرگ دانسته و تحت هر شرایطی آن را نادرست می‌دانند، نه فقط در کشور ما بلکه کشورهای زیاد دیگری هستند که این عمل در آنجا کاملا غیر قانونی و اشتباه است اما بهتر است بدانیم موارد و مواقعی وجود دارد که سقط جنین به صورت کاملا قانونی می‌تواند انجام بگیرد.
چه نوع جنینی به صورت قانونی سقط می‌شود
از چند سال پیش سازمان پزشکی قانونی کشور طی نشستی که با متخصصان زنان و زایمان کشور داشت به این نتیجه رسید که در یکسری از ناهنجاری‌های جنینی که باعث مشکلات زیادی از نظر سلامت برای جنین یا مادر می‌شود باید سقط جنین صورت بگیرد (مشکلاتی از قبیل مشکلات کروموزومی که معمولا سه‌تایی شدن کروموزوم‌های 13-18- 21 از اساسی‌ترین و شایع‌ترین مشکلات است. یکسری دیگر از مشکلات ممکن است غیر کروموزومی باشد از قبیل تشکیل نشدن سر جنین، تشکیل نشدن کلیه‌ها، بیرون بودن تمام روده‌ها از جداره شکم، کاهش رشد بسیار زیاد جنین و ناهنجاری‌های بسیار شدید تمام دستگاه‌ها مثل تشکیل نشدن اندام‌ها یا ریه‌ها و مشکلاتی که منجر به مرگ جنین یا عدم توانایی در رشد و تکامل نرمال جنین بعد از تولد و غیر قابل درمان باشد و با زندگی طبیعی او مغایرت داشته باشد) در این موارد معمولا تا هفته هجدهم بارداری اجازه قانونی برای ختم بارداری صادر شده است.
برای انجام سقط جنین چه مراحلی باید طی شود ؟
ابتدا باید ناهنجاری به صورت تخصصی تشخیص داده شود بعد از تشخیص شخص به پزشکی قانونی ارجاع داده می‌شود. در آنجا پزشک قانونی نظریه پزشک متخصص را با 2 یا 3 متخصص حاضر در پزشکی قانونی مورد مشورت قرار می‌دهد و تايیدیه آنها را می‌خواهد كه اگر آنها هم این نظریه را تایید کنند دوباره نظریه به پزشکی قانونی برمی‌گردد و یک نامه قانونی از طرف آنها نوشته می‌شود و شخص مجدد به پزشک معالج همراه با نامه‌ای با این مضمون که این خانم به دلیل مشخص ذکر شده تا تاریخ زیر 18 هفته بارداری اجازه سقط جنین را دارند، ارجاع داده می‌شود. با وجود آن نامه بیمار در بیمارستان بستری می‌شود و به صورت قانونی این عمل روی او انجام می‌گیرد که همین امر باعث جلوگیری از بیماری‌های زیادی در آینده می‌شود.
تست‌های غربالگری را جدی بگیرید
اساسی‌ترین دلیل سقط‌های قانونی به خاطر انجام تست غربالگری در اوایل بارداری یعنی سه ماهه اول (11هفته تا 13 هفته و 6 روز) و غربالگری 3 ماهه دوم (15 هفته و 5 روز تا هفته 21 و 23) است که معمولا تلاش متخصصان بر این است كه این تست‌ها در هفته‌های کمتر انجام شود تا اگر با مشکلی مواجه شدند بیمار آزمایشی را به نام آمینوسنتز انجام دهد به این صورت که سوزنی به داخل مایع آب دور جنين زده می‌شود و جهت کشت و شمارش کروموزوم‌ها فرستاده می‌شود و اگر اشکالی در تعداد یا شکل آنها وجود داشته باشد و از نظر متخصصان ژنتیک خطر جنین را تهدید کند و جنین دچار ناهنجاری‌های عظیم جسمی باشد در این شرایط معمولا با افزایش یا کاهش یا کنده شدن قسمتی از کروموزوم‌ها مواجه می‌شویم که در این موارد هم پزشکی قانونی دستور سقط قانونی را صادر خواهد کرد. می‌توان گفت اولین دليل سقط جنین قانونی تست‌های غربالگری است.
بعد از سقط قانونی به دلیل ناهنجاری جنینی یا مادرزادی، بهتر است مادر به یک متخصص ژنتیک مراجعه کند تا علت آن ناهنجاری پیدا شود و با برطرف کردن آن برای بارداری‌های بعدی با آن مشکل مواجه نشود و با تشخیص‌های قبل از بارداری از بروز مجدد این مشکل جلوگیری شود.
وقتی مادر در خطر باشد
بیماری‌هایی هم وجود دارد که به مادر مربوط است به عنوان مثال مادری که مبتلا به انواع سرطان پیشرفته باشد تا حدی که بارداری باعث شود جان مادر به خطر بیفتد یا مادر دچار بیماری قلبی است که با توجه به زیاد شدن حجم خون و بالا رفتن ضربان قلب در بارداری ممکن است دچار خطر و حتی مرگ شود یا هر بیماری شدید دیگری که با بارداری تشديد شده و برای مادر خطرناك باشد توسط پزشکی قانونی اجازه سقط داده می‌شود.
کورتاژ چیست؟
در مواقعی که سقط به وسیله دارو اتفاق بیفتد معمولا شخص کمتر دچار مشکل می‌شود اما وقتی عمل کورتاژ روی شخص انجام شود، خراشیدن رحمی که باردار است باعث سندرمی به نام آشرمن می‌شود که باعث چسبندگی بین 2 دیواره رحم می‌شود. این چسبندگی منجر به این می‌شود که دیگر جنین نتواند روی رحم بنشیند و سقط مکرر اتفاق می‌افتد که درمان این موارد به شدت مشکل است.
اینها دلیل موجهی نیست
داشتن فرزندان زیاد و دوباره باردار شدن دلیل موجهی برای سقط جنین قانونی نیست زیرا جنین یک موجود زنده است که می‌تواند ادامه حیات بدهد و کسی حق ندارد حیات را از او بگیرد حتی در خیلی از کشورها که مسلمان هم نیستند این عمل غیر قانونی است اما در بعضی از کشورهای اروپایی این مسئله کاملا آزاد است.
خطر بالای مرگ در سقط‌جنین‌های غیرقانونی
متاسفانه سقط‌های غیر قانونی از قدیم در تمام دنیا وجود داشته است و اولین دلیل در سقط‌های غیر قانونی مربوط به مادرانی است که فرزندان زیادی دارند و ناخواسته مجددا باردار می‌شوند و به دلایل روحی یا حتی مالی نمی‌توانند جنین خود را حفظ کنند. علت دوم ممکن است در موارد روابط در دوران عقد باشد که شخص به دليل موارد و مشکلات خانوادگی اقدام به این کار می‌کند و چون این کار غیر قانونی است شخص به هر راهی متوسل می‌شود. در این موارد شاید شخصی که این کار را انجام می‌دهد یک بهیار معمولی یک درمانگاه یا ماما یا حتی متخصص زنان باشد. در اصل شخص انتخاب‌های زیادی ندارد زیرا هيچ‌كس این کار را به‌طور قانونی انجام نمي‌دهد و فرد به ناچار متوسل به دوستان و آشنایان خود می‌شود. این کار معمولا در مطب‌های شخصی انجام می‌شود، شرایط استرلیزه بودن وجود ندارد، مراجعه کننده با سودجویی افراد مواجه می‌شود و به صورت اشتباه هدایت می‌شود و عوارض بسیار زیادی به دنبال این سقط غیر قانونی وجود دارد از جمله عفونت‌های رحمی، پاره شدن رحم، پاره شده روده، خطر خونریزی داخل شکم، خطر عفونت داخل شکم و حتی متاسفانه در چندین مورد مرگ شخص را شاهد بوده‌ايم. حتی بعد از موارد سقط قانونی هم با اينكه اين عمل در محيطي استريليزه و توسط متخصصان انجام شده فرد ممکن است با مشکلاتی مواجه شود حال در نظر بگیرید اگر این عمل در یک محیط غیر استریل و به دست اشخاص غیر متخصص انجام شود، قطعا خطرات بیشتری فرد را تهدید می‌کند.
منبع: مجله سیب سبز
*شرایط لازم برای صدور مجوز سقط درمانی
در مواردی که یک پزشک وجود نقص جدی در جنین را تشخیص بدهد یا اندیکاسیون های جنینی و سقط محرز باشد، باید در چهارماهگی یا پیش از آن فرد را به مراکز پزشکی قانونی معرفی کند تا پس از بررسی های لازم، مجوز سقط درمانی صارد شود. در سال 1381 کمیته کشوری سقط جنین آینی نامه ای با 49 مورد اندیکاسیون ( موارد مجاز ) قطعی مادری و جنینی را برای سقط جنین درمانی پینشهاد کرد و پس از ان در نگاه جامعه و مسئولان به این موضوع به عنوان یک مساله بهداشتی تغییر ایجاد شد. در حال حاضر طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی در سال 1384 سقط درمانی با تشخیص قطعی سه پزشک متخصص و تایید پزشکی قانونی، قبل از ولوج روح ( چهارماهگی ) و با رضایت زن در دو مورد مجاز شناخته شده است اول بیماری جنین که به علت عقب افتادگی یا ناقص الخلقه بودن موجب حرج مادر است و دوم: بیماری مادر که با تهدید جانی او توام باشد. برخی از مصادیق بیماری هایی که مشمول بند دوم می شوند عبارتند از :
1. بیماری دریچه ای قلب که به نارسایی قلبی همراه با تنگی نفس شدید منجر می شود.
2. هر نوع بیماری حاد قلبی غیر از کرونر که هرماه با تنگی نفس شدید باشد از قبیل میوکاردیت و پریکاردیت ( التهاب عضله قلب و پرده اطراف قلب )
3.سابقه بیماری کاردیو یایوپاتی دیلاته در حاملگی های قبلی ( یک نوع نارسایی قلبی پیشرفته)
4-افراد مبتلا به سندروم مارفان در صورتی که قطر آئورت صعودی این افراد بیش از 5 سانتی متر باشد.
5-افردا مبتلا به سندرم آیزن هنگر که یک سندروم قلبی – تنفسی شدید است.
6-کبد چرب حاملگی، واریس مری (درجه 3)، سابقه خونریزی از واریس مری و هپاتیت اتوایمون غیرقابل کنترل.
7-نارسایی کلیه و فشار خون غیرقابل کنترل با داروهای مجاز در دوران حاملگی
8-هر بیماری ریوی اعم از آمفیزم، فیروز، کایفواسکولیوز ( یک ناهنجاری ستون مهره ها )
9-اچ آی وی ابتلا به ویروس که وارد مرحله ایدز شده باشد
10-لوپوس غیرقابل کنترل با درگیری یک ارگان ماژور و اسکولیت ها زمانی که ارگان های ماژور درگیر باشند.
11-پسوریازیس شدید و عمومی بدن و ملانوم نوع پیشرفته که باعث خطر جدی جانی برای مادر شود و همچنین پمفیگوس ولگاریس.
12-تشنج هایی که به رغم درمان چند دارویی، مقاوم به درمان باشد
13-ام اس هایی که بیمارناتوان شده باشد
14-میاستنی‌گرا و در مراحل پیشرفته به شرط این که خطر جانی برای مادر داشته باشد
15-انواعی از بیماری های مغزی مثل ALSکه با حاملگی تشدید یافته و برای مادر خطر جدی داشته باشد.
مرحله اول : تهیه مدارک لازم :
درخواست مجوز سقط درمانی نیاز به مدارکی دارد که به پیوست درخواست از سوی متقاضیان ارائه می شود نتیجه ای که در انتها در خصوص درخواست سقط جنین گرفته می شود ارتباط فراوانی با محتوا و موضوع این مدارک دارد. این مدارک عبارتند از : ارائه شناسنامه زن وشوهر، سه قطعه عکس تمام رخ، تصویر صفحه اول و دوم شناسنامه ها ، معرفی نامه از پزشک متخصص معالج به همراه سونوگرافی معتبر. علاوه بر این مدارک حضور زوجین در این معاینه الزامی است.
مرحله دوم: پرداخت هزینه های رسیدگی :
پرداخت تعرفه تعیین شده در کنار سایر مدارک از شرایط لازم برای به جریان افتادن رسیدگی به درخواست است در سال 1390، تعرفه تعیین شده برای درخواست سقط جنین 200 هزار ریال تعیین شده است. تعرفه خدمات خاص پزشکی قانونی هر ساله با در نظر گرفتن تعرفه های مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و طبق ماده سه قانون تشکیل سازمان پزشکی قانونی کشور آیین نامه اجرایی ماده 8 همین قانون بعد از تایید رئیس قوه قضاییه به منظور عملی شدن به ادارات کل استان ها و مراکز ابلاغ می شود.
مرحله سوم: رعایت مهلت :
مجوز سقط جنین قبل از چهارماهگی صادر می شود بنابراین کسانی که متقاضی سقط جنین هستند باید به این مهلت توجه داشته باشند و درخواست خود را در زمان مناسب تحویل دهند. مجوز سقط جنین بعد از چهارماهگی صادر نخواهد شد و دلیل آن، حرمت سقط جنین پس از ولوج روح است. رسیدگی سریع به درخواست برای استفاده از حق قانونی سقط درمانی اهمیت فراوانی دارد.
مرحله چهارم: تقدیم مدارک به مرجع صالح :
درخواست بررسی و صدور مجوز سقط جنین باید تنها در ادارات کل پزشکی قانونی استان ها و نیز مراکز پزشکی قانونی شهرستان هایی که شرایط لازم را در این خصوص با تایید معاونت پزشکی و بالینی سازمان داشته باشند تا 4ماه زمان لقاح پذیرش شود. سازمان پزشکی قانونی خود به این درخواست ها رسیدگی کرده و در مورد آنها تصمیم گیری می کند.
مرحله پنجم : اخذ اجازه مادر:
قانون فقط اجازه زن را برای سقط جنین کافی می داند اما در عمل و در فرآیند سازمان پزشکی قانونی رضایت پدر نیز کسب می شود مگر در مواردی که پدر در مسافرت بوده و یا نباشد و مادر نزدیک به هفته 19 بارداری باشد. در این صورت سقط جنین بدون رضایت پدر نیز انجام می شود.
مرحله ششم: بررسی مدارک:
سازمان پزشکی قانونی به مدارک متقاضیان رسیدگی کرده و در صورت وجود شرایط قانونی بادرخواست سقط جنین موافقت می کند. این شرایط عبارتند از :1. بیماری جنین که به علت عقب افتادگی یا ناقص الخلقه بودن موجب حرج مادر است .2 . بیماری مادری که با تهدید جانی مادر توام باشد. 3. تشخیص قطعی سه پزشک متخصص در خصوص یکی از موارد بالا 4 قبل از ولوج روح ( چهار ماهگی )
مرحله هفتم: صدور مجوز یا رد درخواست :
صدور مجوز سقط درمانی براساس قانون مصوب سال 84 مصوب مجلس شورای اسلامی و آیین نامه ای نقانون که به تصویب سازمان پزشکی قانونی رسیده است به عهده سازمان پزشکی قانونی است. پزشکی قانونی مجوزهایی که قبل از چهارماهگی به اجرا در نیامده باشد را اجرا نمی کند پس در خصوص سقط درمانی، سازمان پزشکی قانونی، مرجع خاص رسیدگی کننده است و موضوع از صلاحیت دیگر مراجع قضاوتی خارج است.