ژنو در انتظار بازگشت ۱+۵ به مسیر اصلی

دستیابی به توافق میان تهران و گروه 1+5 به منظور پایان دادن به نزاع 10 ساله بر سر برنامه صلح آمیز هسته ای ایران و ضرورت لغو یا کاهش تحریم ها، نیازمند شناسایی حقوق این کشور و بازگشت اعضای گروه یاد شده به مسیر اصلی گفت وگوها در نشست ژنو است.

نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 از بیست ونهم آبان ماه برای شرکت در دور سوم گفت وگوها به ژنو سوییس رفته اند تا شاید این بار بر سر نقشه راه پیشنهادی تهران برای پایان دادن به مناقشات 10 ساله درباره برنامه ی صلح آمیز هسته ای ایران توافق کنند.

اعضای این گروه را انگلیس، فرانسه، آمریکا، روسیه و چین به همراه آلمان تشکیل می دهند که پنج کشور نخست، قدرت های عضو باشگاه اتمی و دارندگان حق وتو و البته سلاح هسته ای هستند.

این کشورها از جمهوری اسلامی ایران می خواهند نبود انحراف در برنامه های هسته ای خود به سمت مقاصد غیرصلح آمیز را اثبات کند. ادعای آنان بر مبنای اظهارات برخی افراد مغرض، گروهک های معاند، سازمان های جاسوسی و اسناد تایید نشده ای است که زمینه ی نگرانی اعضای 1+5 و نیز انتقادهای آن ها را فراهم کرده است.

تهران ظرف سال های گذشته بارها از آژانس ین المللی انرژی اتمی به عنوان نهاد فنی و حقوقی متولی این امر، خواسته است مطابق قوانین آژانس، نسخه ای از آن اسناد را برای صحت سنجی و پاسخگویی نهایی در اختیار گیرد؛ امری که هیچ اقدامی را از سوی آژانس در بر نداشته است.

همین اسناد تایید نشده است که پایه ارجاع پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران به شورای حکام آژانس و شورای امنیت سازمان ملل متحد و سپس تصویب 6 قطعنامه را تشکیل می دهد.

از همین رو، ایران این قطعنامه ها را فاقد پشتوانه حقوقی لازم می داند و خواستار دستیابی به حقوق مصرح برای همه کشورها بر اساس معاهده منع گسترش سلاح هسته ای (ان. پی. تی) و اساسنامه آژانس درباره انرژی صلح آمیز هسته ای است.

از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران به عنوان رییس دوره ای جنبش غیرمتعهدها که با داشتن حدود 120 کشور عضو، بزرگ ترین فراکسیون مجمع عمومی سازمان ملل را تشکیل می دهد، برای خلع سلاح جهانی سند راهبردی پیشنهاد داده است.

هم چنین ایران با جدیت پیگیر پیاده سازی خواسته مصوب کشورهای جهان در نشست بازنگری معاهده ان. پی. تی در سال 1389 خورشیدی در مورد لزوم ایجاد منطقه عاری از سلاح هسته ای در خاورمیانه است.

در خاورمیانه تنها دارنده ی سلاح هسته ای و کشتار جمعی، رژیم صهیونیستی است و این رژیم همواره بویژه این روزها برای مانع تراشی در راه شکل گیری توافق منطقی و متوازن میان تهران و 6 کشور، خود را به آب و آتش زده است.

رژیم اسراییل در حالی برای چگونگی مذاکرات ایران و گروه 1+5 در ژنو، بندهایی را دیکته می کند و مقام های آمریکایی و فرانسوی را برای تحویل گرفتن نقش ها و دستور کارهای تازه به سرزمین اشغالی فلسطین فرا می خواند که هنوز مشروعیت آن از سوی جهان اسلام و همچنین بسیاری از ملت های آزاده غیرمسلمان زیر سوال است.

مقام های تل اویو همانند «یووال اشتاینیتز» وزیر اطلاعات و امور راهبردی (استراتژیک) تا کنون به بمباران تاسیسات هسته ای عراق و دست داشتن در تخریب سایت سوریه طی سال های گذشته اعتراف کرده اند.

رژیم اشغالگر قدس با داشتن بیش از 200 کلاهک هسته ای هیچ یک از قوانین و مقررات بین المللی را نپذیرفته و حتی به مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی که به تل آویو رفته بود، اجازه بازدید از تاسیسات هسته ای خود را نداده است.

این در حالی است که رهبران مذهبی- سیاسی جمهوری اسلامی ایران بارها از ممنوعیت استفاده از سلاح اتمی سخن گفته اند. در دهه 1360 «امام خمینی» (ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی، با محکوم کردن دارندگان سلاح هسته ای تاکید کرد: «اگر آنها بمب های اتمی بسازند، جهان ممکن است به سمت نابودی برود و صدمات زیادی بر ملت ها وارد آید. همه هر کجا هستند از نویسندگان، روشنفکران، دانشگاهیان و دانشمندان در سراسر جهان باید مردم را از خطر بمب هسته ای آگاه کنند تا اینکه توده های مردم در مقابل دو قدرت هسته ای بایستند و مانع اشاعه سلاح های هسته ای شوند».

رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز علاوه بر گفته های متعدد درباره مخالفت با تولید و بکارگیری سلاح هسته ای، فتوای مذهبی علیه تولید، توسعه، ذخیره سازی و بکارگیری سلاح هسته ای صادر کرده اند.

در چنین شرایطی است که رژیم صهیونیستی از تهدیدآمیز بودن برنامه های جمهوری اسلامی ایران سخن می گوید و با اعمال فشار بر برخی کشورهای عضو گروه 1+ 5 در نشست اخیر ژنو، مذاکرات رو به پیشرفت مقام های بلندپایه وزارتخانه های امورخارجه و توافق های در شرف شکل گیری را به بن بست می کشاند و اندک اعتماد ایجاد شده حول طرح گام به گام و زمان بندی شده تهران برای رسیدن به دو هدف تضمین حقوق هسته ای ایران و رفع هر گونه نگرانی درباره آن را از بین می برد.

بدین سان و به دلیل تداوم کارشکنی مقام های تل اویو، روز نخست مذاکرات تازه ی ژنو باید صرف یادآوری دوباره اصول یک مذاکره موفق شود و به جای ورود به «بحث های محتوایی» که در دو دوره پیشین شاهد آن بودیم، موضوع چگونگی «روند ادامه گفت وگوها» در نشست های دوجانبه و چندجانبه مورد بررسی قرار گیرد.

با این همه، امروز پنجشنبه که مذاکره کنندگان ارشد جمهوری اسلامی ایران و گروه 1+5 در ژنو هستند و حمایت همه جانبه نظام و مردم را با خود دارند، فرصت مناسبی برای حل و فصل اختلاف نظر درباره برنامه ی هسته ای جمهوری اسلامی ایران فراهم آمده است.

حتی تهران بر اساس گزارش تازه آژانس بین المللی انرژی اتمی و البته بیانیه اخیر امضا شده بین دو طرف به منظور «تعیین چارچوبی برای همکاری» مجموعه ای از اقدام ها را فراتر از تعهدات پادمانی خود به طور داوطلبانه و به منظور راستی آزمایی های بیشتر و در نهایت اعتمادسازی و اطمینان افزایی آغاز و آژانس هم آنها را تایید کرده است.

در این میان و در حالی که همه طرف ها پیش از این نگرانی ها، خط قرمزها و حساسیت های خود را بیان کرده اند، چنانچه برخی اعضای 1+5 بخواهند با طرح مسائل غیر مرتبط و بیرون از دایره مذاکرات، زیر میز بازی بزنند، در حقیقت به شکست نشست ژنو کمک کرده اند.

بی شک کلید موفقیت این نشست در گرو دوری گزیدن از رویه های شکست خورده پیشین مانند «تکرار ادعاهای رژیم های خواستار شکست مذاکرات و استفاده از ابزارهای زور» و در مقابل، برگزیدن گزینه های منطق و احترام متقابل برای در پیش گرفتن مسیر منتهی به «تامین متعادل و منطقی منافع همه طرف ها و رسیدن به توافق مبتنی بر نتیجه برد- برد» است.