پدافند هوایی چین؛ موشک‌هایی برای حفظ آسمان و فتح بازارهای جهانی+ عکس

به گزارش پارسینه، چین مجموعه‌ای گسترده از موشک‌های زمین به هوا (SAM) را توسعه داده که در سطوح مختلف برد و فناوری قرار دارند. در ادامه، برخی از معروف‌ترین سامانه‌های پدافند هوایی ساخت چین را معرفی می‌کنم:

موشک‌های زمین به هوای ساخت چین

- HQ-9  

  سامانه پدافندی HQ-9 چین یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های زمین به هواست که در دهه ۱۹۸۰ طراحی‌اش آغاز شد و از سال ۲۰۰۱ وارد خدمت شد. این سامانه با الهام از S-300 روسی و فناوری‌هایی مشابه Patriot آمریکایی ساخته شده و در نسخه‌های مختلفی مانند HQ-9A و HQ-9B ارتقاء یافته که بردی تا ۳۰۰ کیلومتر دارند. موشک‌های HQ-9 با سرعتی بیش از ماخ ۴، توان مقابله با هواپیماهای جنگی، موشک‌های کروز و بالستیک را دارند. هدایت آن ترکیبی از سیستم اینرسی، لینک میانی، و رادار فعال در مرحله نهایی است که دقت بالایی فراهم می‌کند.

نسخه‌های صادراتی HQ-9 مثل FD-2000 و FD-2000B توسط کشورهایی همچون پاکستان، ترکمنستان، مراکش و ازبکستان خریداری شده‌اند. این سامانه‌ها با قیمت تقریبی بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار به‌عنوان جایگزین اقتصادی برای سامانه‌های غربی شناخته می‌شوند. HQ-9 توانایی رهگیری هم‌زمان ده‌ها هدف را دارد و رادار آن با آرایه فازی بردی تا ۱۲۰ کیلومتر برای شناسایی جنگنده‌ها فراهم می‌کند. عملکرد موفق آن در رزمایش‌ها و کاربرد عملی در مناطقی مانند مرز هند و دریای جنوبی چین، جایگاه این سامانه را به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی پدافند هوایی چین تثبیت کرده است.

- HQ-22 

  HQ-22 یک سامانه موشکی زمین به هوا میان‌برد تا دوربرده که از سال ۲۰۱۷ وارد خدمت ارتش چین شده. موشک‌هاش تا برد ۲۰۰ کیلومتر و ارتفاع ۲۷ کیلومتر رو پوشش می‌دن و با سرعتی تا ماخ ۶ تا ۸ حرکت می‌کنن. سیستم هدایتش نیمه‌فعال راداریه که در برابر جنگ الکترونیک مقاومه. این سامانه قادره با چند هدف همزمان درگیر بشه و در نسخه‌های چند واحدی می‌تونه تا ۷۲ موشک علیه ۳۶ هدف شلیک کنه.

از نظر قیمت، HQ-22 به‌عنوان گزینه‌ای ارزان‌تر از HQ-9 محسوب می‌شه، با تخمینی حدود ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار برای هر آتش‌بار. نسخه صادراتی این سامانه با نام FK-3 به کشورهایی مثل صربستان و تایلند فروخته شده.

- HQ-12 / KS-1A  

  سامانه HQ-12 یا KS-1A یک پدافند هوایی میان‌برد ساخت چین است که برای مقابله با هواگردها، موشک‌های کروز و بالستیک طراحی شده و از سال ۲۰۰۷ وارد خدمت شده. برد آن تا ۵۰ کیلومتر و ارتفاع درگیری تا ۲۵ کیلومتر است، با سرعت موشک حدود ماخ ۳. سامانه از هدایت راداری نیمه‌فعال و رادارهای آرایه فازی مثل HT-233 بهره می‌برد و می‌تواند با چند هدف همزمان درگیر شود. HQ-12 گزینه‌ای اقتصادی‌ نسبت به سامانه‌های پیشرفته‌تر مانند HQ-9 محسوب می‌شود و قیمت هر آتش‌بار آن حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیون دلار برآورد شده است. نسخه‌های ارتقاء یافته‌ای از آن نیز وجود دارد.

- HQ-16  

سامانه پدافندی HQ-16 ساخت چین، یک سیستم میان‌برد زمین به هواست که در سال ۲۰۰۵ با همکاری شرکت روسی "الماز-آنتی" توسعه یافت و از سال ۲۰۱۱ وارد خدمت ارتش چین شد. HQ-16 بر پایه فناوری سامانه روسی Buk طراحی شده و شکاف بین سامانه‌های کوتاه‌برد HQ-7 و دوربرد HQ-9 را پر می‌کند. این سامانه در نسخه‌های مختلفی مانند HQ-16A، HQ-16B و HQ-16FE عرضه شده که برد آن‌ها از ۴۰ تا ۱۶۰ کیلومتر و ارتفاع درگیری تا ۲۷ کیلومتر متغیر است. موشک‌های HQ-16 با سرعتی تا ماخ ۳ حرکت می‌کنند و احتمال اصابت آن‌ها به جنگنده‌ها تا ۸۵٪ و به موشک‌های کروز حدود ۶۰٪ گزارش شده است.

هر آتش‌بار HQ-16 شامل ۴ پرتابگر (هرکدام با ۶ موشک)، ۲ رادار آرایه فازی، پست فرماندهی و خودروهای لجستیکی است. زمان استقرار آن کمتر از ۱۰ دقیقه بوده و قابلیت درگیری هم‌زمان با چند هدف را دارد. نسخه صادراتی HQ-16 با نام LY-80 در کشورهایی مانند پاکستان عملیاتی شده است. قیمت دقیق HQ-16 به‌صورت رسمی اعلام نشده، اما تخمین‌ها نشان می‌دهند که هر آتش‌بار ممکن است بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ میلیون دلار هزینه داشته باشد، بسته به تجهیزات جانبی و نسخه مورد استفاده. این سامانه به‌دلیل تحرک بالا، دقت مناسب و مقاومت در برابر جنگ الکترونیک، یکی از گزینه‌های محبوب در پدافند هوایی مدرن محسوب می‌شود.

- HQ-6D

سامانه HQ-6D آخرین نسخه از خانواده HQ-6 چین است که بر پایه HQ-64 توسعه یافته و از اوایل دهه ۲۰۰۰ وارد خدمت شده. این سامانه کوتاه‌برد تا میان‌برد برای مقابله با هواگردها، پهپادها و موشک‌های کروز طراحی شده و از موشک‌هایی با سرعت ماخ ۳، برد ۱۸ کیلومتر و ارتفاع درگیری تا ۱۲ کیلومتر بهره می‌برد. HQ-6D از هدایت راداری نیمه‌فعال استفاده می‌کند و با افزودن خودرو فرماندهی، قابلیت کنترل همزمان چند آتش‌بار و اتصال به شبکه دفاعی گسترده را دارد. قیمت هر آتش‌بار HQ-6D به‌طور تخمینی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود، که آن را به گزینه‌ای اقتصادی برای دفاع نقطه‌ای تبدیل کرده است.

- HQ-10

سامانه HQ-10 یک موشک زمین به هوای کوتاه‌برد ساخت چین است که از سال ۲۰۱۳ وارد خدمت نیروی دریایی این کشور شده و به‌عنوان سیستم دفاع نقطه‌ای روی ناوهای جنگی نصب می‌شود. HQ-10 با الهام از موشک آمریکایی RIM-116 RAM طراحی شده و از هدایت ماتریسی مادون قرمز (IIR) بهره می‌برد. برد عملیاتی آن تا ۹ کیلومتر برای اهداف زیرصوت و ۶ کیلومتر برای اهداف مافوق صوت است، با ارتفاع پرواز بین ۱.۵ تا ۶ کیلومتر و سرعتی حدود ماخ ۲. این سامانه توانایی واکنش سریع در برابر حملات اشباع‌شده موشکی را دارد و در پیکربندی‌های مختلف ۸، ۱۸ یا ۲۴ موشک روی ناوها نصب می‌شود. قیمت دقیق HQ-10 اعلام نشده، اما به‌دلیل طراحی ساده و استفاده محدود، تخمین زده می‌شود که هر آتش‌بار HQ-10 بین ۵۰ تا ۱۵۰ میلیون دلار هزینه داشته باشد، بسته به تعداد موشک‌ها و تجهیزات جانبی. نسخه صادراتی آن با نام FL-3000N نیز در کشورهایی مانند بنگلادش و نیجریه استفاده می‌شود.

- LY-80 (نسخه صادراتی HQ-16)

سامانه LY-80 نسخه صادراتی HQ-16 چین است که در سال ۲۰۱۱ معرفی شد و از سال ۲۰۱۷ توسط کشورهایی مانند پاکستان عملیاتی شده. این سامانه میان‌برد زمین به هوا با الهام از سامانه روسی Buk طراحی شده و توانایی مقابله با هواگردها، موشک‌های کروز و پهپادها را دارد. برد عملیاتی آن بین ۴۰ تا ۷۰ کیلومتر و ارتفاع درگیری تا ۱۸ کیلومتر است، با سرعت موشک حدود ماخ ۳. هدایت موشک ترکیبی از هدایت اینرسی، فرمان رادیویی و رادار نیمه‌فعال است. احتمال اصابت آن تا ۸۵٪ برای هواپیماها و ۶۰٪ برای موشک‌های کروز گزارش شده. قیمت هر آتش‌بار LY-80 بسته به تجهیزات جانبی، حدود ۲۰۰ تا ۳۵۰ میلیون دلار برآورد می‌شود

- FD-2000 (نسخه صادراتی HQ-9) 

سامانه FD-2000 نسخه صادراتی HQ-9 چین است که نخستین بار در نمایشگاه هوایی ژوهای ۲۰۱۲ معرفی شد و برای مقابله با تهدیدات هوایی در شرایط جنگ الکترونیک شدید طراحی شده. این سامانه با برد عملیاتی تا ۱۲۵ کیلومتر و ارتفاع درگیری تا ۲۷ کیلومتر، توانایی مقابله با هواپیماها، موشک‌های کروز، بالستیک، پهپادها و بمب‌های هدایت‌شونده را دارد. موشک‌های دو مرحله‌ای آن با سرعت ماخ ۴.۲ حرکت می‌کنند و از هدایت ترکیبی اینرسی، لینک میانی و رادار فعال بهره می‌برند. نسخه ارتقاءیافته FD-2000B نیز با برد ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر و قابلیت ضد‌استیلث عرضه شده. قیمت هر آتش‌بار FD-2000 بسته به تجهیزات جانبی، حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود و کشورهایی مانند پاکستان، مراکش، ترکمنستان و ازبکستان از کاربران این سامانه هستند

- FM-90

سامانه FM-90 نسخه صادراتی سامانه HQ-7B چین است که در سال ۱۹۹۸ توسط شرکت CNPMIEC توسعه یافت و به‌عنوان یک پدافند هوایی کوتاه‌برد شناخته می‌شود. این سامانه با الهام از سامانه فرانسوی Crotale طراحی شده و توانایی مقابله با هواگردها، موشک‌های کروز، پهپادها و اهداف پرسرعت را دارد. موشک‌های FM-90 با سرعتی تا ماخ ۲.۵ حرکت می‌کنند و برد عملیاتی آن‌ها تا ۱۵ کیلومتر و ارتفاع درگیری تا ۶ کیلومتر است. هدایت موشک‌ها به‌صورت فرمان رادیویی و مادون قرمز انجام می‌شود و سامانه می‌تواند به‌طور همزمان با ۳ هدف درگیر شود. احتمال اصابت هر موشک بین ۷۰ تا ۸۰٪ و در شلیک دو موشک به یک هدف تا ۹۶٪ گزارش شده. قیمت هر آتش‌بار FM-90 بسته به تجهیزات جانبی، حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود و کشورهایی مانند پاکستان، بنگلادش، ترکمنستان و الجزایر از کاربران این سامانه هستند.

چین با توسعه طیف وسیعی از سامانه‌های موشکی زمین‌به‌هوا، جایگاه خود را در حوزه پدافند هوایی جهان تثبیت کرده و با عرضه نسخه‌های صادراتی مقرون‌به‌صرفه، بازار کشورهای در حال توسعه را به‌دست گرفته است. این سامانه‌ها در بردهای مختلف از HQ-10 تا HQ-9، توانایی مقابله با تهدیدات متنوع را دارند و در میدان‌های عملیاتی اثبات‌شده‌اند. با ترکیب فناوری بومی و اقتباس از مدل‌های روسی و غربی، چین امروز یکی از بازیگران اصلی در عرصه پدافند هوایی محسوب می‌شود.