علل تپش قلب

تپش قلب در اکثر موارد نشانه بیماری خاصی نمی‌باشد و جای نگرانی چندانی ندارد، ولی گاهی ممکن است نشانه بیماری‌های خیلی مهم باشد. برخی از علل شایع تپش قلب این‌ها هستند.

* برخی بیماری قلبی مثل ایسکمی قلبی، بیماری‌های دریچه‌ای مختلف از جمله افتادگی (پرولاپس) دریچه میترال، نارسایی قلبی و میوکاردیت ها، پریکاردیت و آریتمی‌های قلبی.
* علل روحی و روانی ونیز برانگیخنگی احساسی مانند ترس، استرس یا اضطراب، افسردگی و…
* ورزش و فعالیت جسمی
* موادی مانند کافئین، نیکوتین، کوکائین و برخی از قرص‌های لاغری.
*بیماری‌هایی مانند پرکاری تیروئید، بیماری‌های ریوی و هیپوکسی (کاهش میزان اکسیژن خون).
* برخی دارو‌ها مثل: دارو‌هایی که برای درمان بیماری‌های تیروئید، آسم، فشارخون بالا یا بی نظمی ضربان قلب مصرف می‌شوند.
* بی خوابی، خستگی
* کم خونی
* تب

علل روحی و روانی

تپش قلب به تنهایی نشاندهنده هیچ گروه خاصی از اختلالات نیست و اغلب در واقع اختلال فیزیکی اولیه نبوده، بلکه مشکلی روانی است. گاهی بویژه در بیماران مبتلا به اضطراب، بیماران از احساس تپش قلب شکایت دارند که اغلب در بررسی‌ها اختلال ریتمی (مثل نوار قلب و هولتر ۲۴ ساعته) هیچ مشکلی مشخص نمی‌شود.
علل فیزیولوژیک یا طبیعی
ورزش و فعالیت بدنی شدید می‌تواند باعث ایجاد تپش قلب برای مدت چند دقیقه در افراد سالم شود. فردی که بیماری قلبی ندارد ممکن است با ورزش ضربان قلب را به ۱۶۰ بار دقیقه یا بیشتر برساند که البته این طبیعی است و مشکلی محسوب نمی‌شود. استرس، هیجان و اضطراب نیز از عوامل شناخته شده تپش قلب به شمار می‌روند. از سوی دیگر مصرف چای غلیظ، قهوه تلخ و برخی سیگار‌ها ممکن است در فرد تپش قلب ایجاد نمایند.

علل آریتمی قلبی

توجه به الگوی تپش قلب و همچنین نبض همزمان، تشخیص را آسان می‌کند. در تمام حالت‌های دیگر تپش قلب بیشتر به صورت تند زدن و شدید زدن قلب خود را نشان می‌داد و ضربان قلب منظم بود. نبض نامنظم در حین حمله تپش قلب تقریبا همیشه دال بر آریتمی است. آریتمی‌های شایعی که منجر به تپش قلب می‌شوند، فیبریلاسیون دهلیزی، انقباضات پیش رس دهلیزی یا بطنی، تاکیکاردی (تند ضربانی) فوق بطنی و بطنی و گاهی سینوسی می‌باشند. ضربان‌ها در تاکیکاردی یا تند ضربانی فوق بطنی و بطنی و تند ضربانی سینوسی، "سریع و منظم"، در فیبریلاسیون دهلیزی " سریع و نامنظم" و در انقباضات پیش رس دهلیزی یا بطنی بصورت "نامنظمی گهگاهی " مشاهده می‌شوند.

در بعضی مواقع تپش قلب به صورت نابجا و نابهنگام بروز پیدا می‌کند که فرد احساس می‌کند قلبش می‌ریزد یا یک ضربه محکم به دیواره قفسه سینه اصابت می‌کند. اگر فرد در این حالت نبض خود را گرفته باشد متوجه می‌شود که یک نبض خالی زده است. این نوع تپش قلب در اکثر موارد نشانه یکی از شایعترین آریتمی‌های قلبی به نام "انقباض پیش رس یا زودهنگام بطنی" یا (PVC) است که اغلب در افراد سالم دیده شده و مهم نمی‌باشد، اما اگر در فردی با بیماری قلبی شناخته شده تعداد آن از حدی بیشتر شود ممکن است خطرات جدی برای فرد به همراه داشته باشد.

بیماری‌های دیگر و دارو‌ها

افراد کم خون و پرکاری غده تیرویید نیز قلبشان با سرعت و شدت بیشتری می‌تپد.

بیماری‌های قلبی

در پرولاپس دریچه میترال نیز که یکی از بیماری‌های خوشخیم دریچه میترال قلب می‌باشد، تپش قلب به نسبت شایع می‌باشد و افرادی که این مسئله را دارند، باکمی فعالیت بدنی دچار درد و تپش قلب می‌شوند.
مصرف بعضی از مواد و دارو‌ها مثل کافئین، کوکایین، افدرین یا سایر دارو‌های تقویت کننده دستگاه سمپاتیک، دکونژستان‌ها، دارو‌های کم کننده اشتها، قهوه زیاد، کولا و سایر محرک‌ها با یا بدون کافئین، آمفتامین‌ها و سیگار باعث تپش قلب می‌شوند.

علائم همراه

تشخیص بیماری زمینه‌ای عمدتا بر اساس سایر علائم و یافته‌های همراه داده می‌شود. تپش قلب همراه با علائمی مانند سرگیجه، سیاهی رفتن چشم‌ها، تنگی نفس، سرفه ناخودآگاه، درد قفسه سینه، غش کردن یا احساس وقوع مرگ یا در زمینه بیماری‌های قلبی نیاز به بررسی بیشتر دارد و باید فورا به اورژانس مراجعه کرد.

تشخیص علت تپش قلب

کسی که دچار تپش قلب می‌شود باید در هر حال به پزشک مراجعه نماید. پس از انجام معاینات لازم نوار قلب از بیمار گرفته می‌شود که تا حد زیادی می‌تواند علت تپش قلب را مشخص کند. گاه نیز انجام آزمایش‌هایی برای تشخیص برخی بیماری‌های زمینه‌ای لازم است. در نهایت اگر علت تپش قلب مشخص نشود، دستگاهی به نام هولترمونیتور یا نوار قلب متحرک به فرد متصل می‌شود تا در طول ۲۴ ساعت نوار قلب مداوم از بیمار گرفته شود. در طی این مدت اگر فرد دچار تپش قلب گردد، نوار قلب در همان حالت از بیمار گرفته شده و نوع آریتمی قلب فرد مشخص می‌شود. علاوه بر هولتر مانیتورینگ، می‌توان از تست ورزش جهت القائ برخی آریتمی‌های خطرناک استفاده کرد تا پزشک و بیمار اطمینان حاصل کنند که فعالیت شدید، عامل بوجود آورنده آریتمی خطرناک نیست.

درمان تپش قلب در بیماری‌های قلبی

اصول درمان بر حذف عامل بوجود آورنده (دارو، تنباکو، قهوه، چای و الکل) تشخیص و درمان بیماری‌های همراه (پرکاری تیروئید، افت قند خون، علائم یائسگی و اضطراب) و درمان آریتمی خاص تشخیص داده شده، استوار است. در اکثر موارد با رعایت عادات مناسب زندگی و تغذیه، پرهیز از استرس‌ها و هیجانات و انجام ندادن فعالیت‌های ورزشی نامتناسب، تپش قلب فرد بهبود می‌یابد.

به منظور خاتمه دادن برخی آریتمی بازچرخشی، گاهی مانور‌های واگی متعدد توسط پزشک یا توسط فرد آموزش دیده انجام می‌شود که با تحریک عصب واگ باعث برگشت تپش قلب در بعضی از آریتمی‌ها شوند مثل:
ماساژ ناحیه کاروتید گردن (البته منوط به اجازه پزشک و این که روش انجام بدون خطر این تکنیک را فرا گرفته باشید.)
نگاه داشتن نفس به طور کوتاه مدت
سرفه پی در پی
نیشگون گرفتن از پوست بازو به قدری که باعث درد شود.
زدن آب سرد به صورت، فرو بردن سر در آب سرد به مدت کوتاه، یا دوش سرد بطوری که آب سرد روی سر بریزد.
مانور والسالوا: در بینی و دهان خود را بگیرید و سعی کنید در همین حال به هوا را از بینی خارج کنید بطوری که احساس کنید پرده‌های گوش به سمت بیرون حرکت می‌کنند.

درمان دارویی

در مواردی که حمله تند ضربانی تکرار می‌شود، امکان دارد یک یا چند دارو برای کنترل ضربان قلب تجویز شوند. در مواردی که تپش قلب در اثر آریتم‌های قلبی ایجاد شده باشد، دارو‌هایی مانند دیگوکسین، کینیدین، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، پروکاینامید، و دارو‌های ضد بتا آدرنرژیک تجویز می‌شوند. در آریتمی‌ها اگر ضربان قلب به حالت طبیعی باز گردانده نشود، امکان دارد نارسایی احتقانی قلب، حمله قلبی، یا ایست قلبی، که جان بیمار را به خطر می‌اندازند، رخ دهند. البته همه موارد با دستور پزشک قابل اجرا می‌باشد.

گاهی نیز لازم می‌شود که برای تنظیم ضربان قلب در بیماران دچار برادی کاردی (ضربان قلب پایین)، دستگاهی به نام ضربانساز قلب (Pace maker) در سینه بیمار جاسازی شود تا در مواقع ضروری ضربان قلب بیمار را تنظیم نماید.
ندرتاً استفاده از شوک الکتریکی جهت خاتمه به آریتمی لازم می‌شود.

منبع: بهداشت نیوز