آمارهای ناگفته از طلاق در ایران

طلاق به عنوان یک معضل اجتماعی که آسیب‌های زیادی به همراه دارد، یکی از دغدغه‌های مسئولان امر و متولیان حوزه آسیب‌های اجتماعی است. زیرا، بررسی‌ها نشان داده است که وقوع یک طلاق، آسیب‌های جبران ناپذیری برای خانواده و جامعه به دنبال دارد که در نهایت می‌تواند به تشدید فساد نیز منجر شود. از همین رو، توجه به راهکار‌های پیشگیری از وقوع طلاق به ویژه در بین زوجین جوان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بطوریکه، دولت و مجلس نیز با طرح‌ها و لوایحی که در دستور کار دارند، تلاش می‌کنند تا حد ممکن، آمار طلاق را کاهش دهند. اما، آمار‌ها حکایت دیگری دارد.

آمار‌های ثبت احوال نشان می‌دهد در سال گذشته ۱۷۶ هزار ۹۲۲ طلاق به ثبت رسیده است که استان تهران با ۳۶ هزار و ۹۰۱ مورد، خراسان رضوی با ۱۶ هزار و ۱۹۰ مورد و استان اصفهان با ۱۰ هزار و ۸۰۲ مورد به ترتیب بیشترین طلاق‌های ثبت شده را به خود اختصاص داده اند.

۹۱ درصد طلاق‌ها برای بار اول در زنان و مردان

بر اساس آمار‌های موجود در سال ۹۶، ۹۱.۱درصد از طلاق‌ها در مردان برای بار اول و ۸.۲ درصد بار دوم و ۷ دهم درصد بار سوم و بیشتر به ثبت رسیده است، همچنین ۹۱.۴ درصد طلاق زنان برای بار اول، ۸ درصد بار دوم و ۶ دهم درصد بار سوم و بیشتر به ثبت رسیده است.

برهمین اساس کارشناسان معتقدند ضروری است آموزش‌های مهارت‌های زندگی و آموزش قبل از ازدواج و تاب آوری زندگی مشترک و نیز مهارت‌های ارتباطی افراد که به دفعات اقدام به ازدواج و طلاق می‌کنند، مورد رصد قرار گیرد و با توجه به برابری این نسبت شاید بهتر باشد برنامه ویژه‌ای برای ارائه مشاوره قبل از ازدواج طراحی شود.

سهم زنان و مردان از بی همسری

نسبت جنسی افراد بی همسر در اثر طلاق این گونه است که ۱۷۹ زن در برابر ۱۰۰ مرد به ثبت رسیده واین آمار نشان می‌دهد شانس مردان برای ازدواج مجدد پس از طلاق بیشتر از زنان است.

آخرین سرشماری انجام شده توسط مرکز آمار نشان می‌دهد که ۳ میلیون و ۸۳۹ هزار و ۸۸۴ فرد بدون همسر هستند که سهم زنان از این تعداد ۸۱ درصد است که ۶۲ درصد آن‌ها در اثر فوت همسر در این آمار قرار گرفته اند و همچنین ۱۹ درصد زنان مطلقه هستندو همچنین سهم مردان از بدون همسری ۱۹ درصد است که ۱۰ درصد آنان مطلقه و ۹ درصد نیز در اثر فوت همسر در این آمار قرار دارند.

با وجود تغییرات رخ داده شده در الگوی همسرگزینی در سال‌های اخیر با افزایش نسبت همسران همسن مواجه بوده ایم که به طور میانگین مردان حدود ۵ تا ۸ سال نسبت به زنان بزرگتر بوده اند.

همچنین بر اساس آمار‌های ثبت احوال، ۸۵ درصد زنان و ۷۵ درصد مردانی که طلاق می‌گیرند در سن کمتر از ۴۰ سال قرار دارند.

در سال ۹۶، ۲۴۷ طلاق برای زنان ۱۳ ساله و کمتر رخ داده که این رقم برای مردان ۱۵ ساله و کمتر، ۷ مورد ثبت شده است.

نسبت ازدواج به طلاق در استان‌ها

نسبت ازدواج به طلاق در استان تهران در سال ۹۵، ۲.۴۷، استان البرز ۲.۵۸ و استان قم ۲.۹۵ بوده که این رقم در سال ۹۶ در تهران به ۲.۲۰، البرز ۲.۵۱ و قم ۲.۷۴ رسیده است و سیستان و بلوچستان نیز با نسبت ۱۱.۶ پایین ترین، یعنی در حدود یک طلاق در ازای ۱۲ ازدواج به ثبت رسیده است و استان تهران نیز با ۲.۲ بالا‌ترین آمار را به خود اختصاص داده یعنی در ازای یک طلاق دو ازدواج انجام شده است.

مقایسه سال ۹۲ تا ۹۶ نشان می‌دهد در کل کشور تعداد ازدواج‌های رخ داده در مقابل هر یک طلاق از ۵ به ۳ کاهش یافته است.

در سال ۹۶ به ازای هر هزار نفر جمعیت ۲ طلاق در کشور به ثبت رسیده که استان تهران در این آمار در ازای هر هزار نفر ۳ طلاق داشته است و سیستان و بلوچستان با کمتر از یک طلاق به ازای هر هزار نفر پایین‌ترین رتبه را دارا می‌باشد.

آمار‌ها نشان می‌دهد استان‌های تهران، کرمانشاه، گیلان، کردستان، قم، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد، البرز، مرکزی و خراسان رضوی میزان طلاق استاندارد شده برای آن‌ها بیشتر از میزان کشور است که این موضوع نیازمند توجه و مداخله برای برنامه ریزی در زمینه شناسایی مشکلات و تلاش برای حفظ زندگی مشترک در معرض خطر است.

رابطه گروه‌های سنی و میزان طلاق

براساس آمار‌های سازمان ثبت حوال در سال گذشته، بالاترین میزان طلاق در گروه سنی زنان ۱۵ تا ۱۹ ساله رخ داده که ۲۹.۸۴ درصد بوده و همچنین بالاترین میزان طلاق در مردان ۲۰ تا ۲۴ ساله نیز ۲۳.۵۰ بوده و ۴۵ درصد طلاق‌ها مربوط به همسران متعلق به یک دهه سنی بوده است.

در بین زنان بیشترین سهم (۴۰درصد) مربوط به زنانی است که در دهه سوم زندگی خود هستند یعنی ۲۱ تا ۳۰ ساله‌ها و همچنین بیشترین سهم مردان نیز حدود ۳۹ درصد مربوط به مردانی است که در دهه چهارم ۳۱ تا ۴۰ ساله زندگی می‌کردند.

همچنین۱۸۵۰ طلاق نیز برای زنان بیشتر از ۶۰ سال به ثبت رسیده که این رقم برای مردان ۶ هزار و ۳۸۴ مورد است که ۴ درصد کل طلاق‌ها را شامل شده است.

مدنسبی طلاق در مردان و زنان

مُد نسبی طلاق برای زنان در سال ۹۶، ۲۸ سالگی است که ۴ درصد کل زنان طلاق گرفته در این سن بوده اند و همچنین ۸۱ درصد زنان ۲۸ ساله که در سال گذشته طلاق گرفته اند از شوهران خود کوچکتر بوده اند.

مد نسبی طلاق برای مردان نیز سن ۳۱ سالگی است که ۵ درصد کل مردان طلاق گرفته را شامل می‌شود که ۷۸ درصد آن‌ها از زنان خود بزرگتر بوده اند.

تحصیلات و شغل زنان و مردان طلاق گرفته

آمار طلاق‌های انجام شده در سال گذشته نشان می‌دهد که ۳۴ درصد افراد تحصیلاتشان همانند یکدیگر بوده است، ۴۴.۶ درصد زوجین با تحصیلات دیپلم و پیش دانشگاهی، ۴۰.۴ درصد بیشتر از دیپلم و ۱۵ درصد تحصیلات بالای دیپلم را داشته اند.

همچنین بیشترین فراوانی در مورد اشتغال زنان طلاق گرفته ۴۱.۲ درصد کارمند امور دفتری و اداری بوده، ۹.۹ درصد خدمات و فروشنده و ۳۰.۹ درصد متخصص بوده اند و همچنین مردان نیز ۲۶.۸ درصد صنعتگر، ۲۵.۵ درصد کارمند امور دفتری و ۱۳.۳ درصد نیز نیروی خدماتی بوده اند که طلاق گرفته اند.

درهر حال آمار‌هایی که سازمان ثبت احوال هر ساله ارائه می‌دهد نشاندهنده این موضوع است که باید مسئولان ذیربط براساس این تحلیل‌ها برنامه ریزی گسترده‌ای برای کاهش آسیب‌های ناشی از طلاق در میان زوجین انجام دهند و همچنین برای جلوگیری از وقوع این پدیده نیز باتوانمندسازی خانواده‌ها مشاوره و آموزش مهارت‌های ارتباطی و طرح‌های دیگر میتواند خانواده را تاحدودی مصون کند.