از عصر آهنی‌های رباط کریم چه می‌دانید؟ / ایست! اینجا چهارراه بزرگ تمدنی است!

تیغ بولدوزر‌ها شکافنده اسرار شد. خاک‌ها کنار رفتند. عمارت‌های ۳۲۰۰ ساله سر بیرون آوردند، اما زبانی برای گفتن قصه خود نیافتند؛ خاک سرد، دوباره آن‌ها را فرو داد تا «اتاق‌های سکودار»، «خمره‌های بزرگ سفالین در جرز دیوارها»، «حوضچه‌های دو طبقه انگور»، «قالب‌های ریختگری دو رو» و «مُهر استوانه‌ای شکل»، چون رازی سر به مهر باقی بمانند و افسانه «گنج پدر» دوباره تکرار شود.

پرند فوری نوشت: ماشین‌آلات جاده‌سازی در مرز‌های رباط کریم و فرودگاه مانند دیگر روز‌ها کارشان را برای آماده‌سازی زیرساخت‌های جاده دسترسی به فرودگاه آغاز کرده بودند. تیغ یکی از آن‌ها به آثار تاریخی گیر کرد. از قضا آن روز یکی از باستان‌شناسان به صورت اتفاقی داشت از این مسیر عبور می‌کرد، متوجه این مسئله شد. او برای بازدید از کاروانسرای رباط کریم رفته بود. به سراغ کارگرانی که در حال فعالیت بودند، رفت. در خراشی که از تیغ بولدوزر‌ها به وجود آمده بود متوجه یک لایه تاریخی شد و انبوهی از سفال‌های خاکستری.

همین شد که مسئولان میراث فرهنگی با فرودگاه وارد مذاکره شدند و تپه معمورین آشکار شد و بررسی‌های اولیه نشان داد این آثار به‌دست آمده متعلق به عصر آهن است که تا پیش از این کاملا ناشناخته باقی مانده بود.

در این سازه‌ها از خشت‌های مستطیلی شکل استفاده شده و در اتاق‌ها سکو دیده می‌شود. همچنین روی دیوار‌ها خمره‌های بزرگ سفالین با گچ نصب شده است. پاره سفال‌های خاکستری بسیاری هم در تپه محوطه به دست آمده؛ سفال‌هایی که نمایشگر شخم زدن زمین و کاربرد گاو آهن در کشاورزی آن دوران است.

تا پیش از کاوش‌های معمورین، در سراسر ایران، گورستان‌های دوره عصر آهن به دست آمده بود و کارشناسان فکر می‌کردند که مردم عصر آهن کوچ رو هستند، اما این کشف، نظریه قطعی آن‌ها را بر هم زد.

در میان این آثار به دست آمده، اما «مهر استوانه‌ای شکل» چیز دیگری است. مُهری که اطلاعات بسیاری درباره وجود دولت، قانون و نیرو‌های فرمانبردار در عصر آهن خبر می‌دهد. باورش سخت است؛ مردمانی که ما به عنوان مردم عصر آهن می‌شناسیم، ۳۲۰۰ سال پیش وارد ایران شدند و اگر نتیجه این اکتشاف‌ها درست باشد، مردمی قانونمند بوده‌اند و شاید حتی اولین قانون‌مند‌های ایران که حالا حتی نشانی از آن همه مدرک و منطقه حفاری شده، در برهوت اطراف رباط کریم وجود ندارد.

اگر چه که همیشه «عصر حجر» اعجاز معماگونه‌ای داشته، اما دوران آهن نیز جهانی پر از رمز و راز هنوز ناگشوده است دوره‌ای که تاریخ ما به خاطر مادری اش در تولد اولین بارقه‌های تاریخ همواره به آن مدیون است. آن همه حرف و حدیث درباره این کشف بزرگ که می‌تواند بخشی از اراضی رباط کریم را به عنوان منبع کشف اطلاعاتی درباره عصر آهن بدل کند، اما هنوز به نتیجه‌ای جدی نرسید.