آشنايي با چاپ سنتي

صنايع‌دستي گستردگي فراواني دارد كه از جمله آنها مي‌توان به چاپ‌هاي سنتي اشاره كرد.
چاپ و انتقال طرح يا نقشه روي اشياي مختلف را چاپ سنتي گويند که مرسوم ترين آن نقش زدن روي پارچه است. به طور کلي هر نقشي را مي توان به وسيله قلم مو، موم و رنگ هاي مختلف روي انواع پارچه منتقل کرد. چاپ سنتي روي پارچه را به دو گروه اصلي تقسيم مي کنند:
الف) چاپ روي پارچه هاي پنبه اي و کتاني که به چيت سازي و قلمکارسازي معروف است و قدمت زيادي دارد.
ب) چاپ روي پارچه هاي ابريشمي که به چاپ کلاقه اي مشهور است.



چاپ سنتي به دو روش چاپ مستقيم و چاپ غيرمستقيم انجام مي شود.
مستقيم: در اين نوع چاپ، نقش‌ها به وسيله قالب يا شابلون به طور مستقيم روي پارچه منتقل مي شوند. اين روش آسان ترين و ارزان ترين نوع چاپ است. پارچه هاي قلمکار نمونه اي از اين چاپ‌ها هستند. در اين چاپ نقش‌ها مي توانند انساني، حيواني يا انتزاعي باشند.
غيرمستقيم: نقش اندازي در اين نوع چاپ در دو مرحله انجام مي شود که به دو شيوه چاپ برداشت(در مرحله اول جاي نقش‌ها را روي پارچه سفيد و در مرحله دوم رنگ ديگري جايگزين مي کنند) و چاپ مقاوم (نقش هاي مورد نظر را با مواد مقامي مثل موم که در برابر رنگ نفوذناپذيرند، مي پوشانند تا زمان رنگرزي از جذب رنگ در آن قسمت‌ها جلوگيري شود) رايج است.

ابزار کار چاپ هاي سنتي
- پارچه پنبه اي، کتان، متقال، چلوار و...
- قالب
- رنگ که اصولا گياهي هستند، مثل پوست انار، روناس زردچوبه و اسپرک
- طرح و نقش

کاربرد چاپ سنتي
از پارچه هايي که با چاپ سنتي تزيين شده اند، در تهيه پوشاک، پرده، روميزي، سفره، جانماز، سجاده، کيف، کفش و... استفاده مي شود.
همه ساله شهرهاي اصفهان، يزد و کاشان مقدار زيادي پارچه هاي پنبه اي و ابريشمي منقوش توليد مي کنند که اين پارچه‌ها به کشورهاي مختلف دنيا صادر مي شوند.