اگر خواب آلود هستید دور این خوراکی ها را خط قرمز بکشید

همه ما تجربه کردهایم که پس از خوردن یک وعده غذایی سنگین، بهویژه شام یا ناهار پرکالری، چشمانمان سنگین میشود و ذهنمان تمایل دارد برای چند دقیقه کوتاه به خواب برود. این پدیده که به «چرت بعد از غذا» معروف است، در فرهنگهای مختلف تعبیرهای گوناگونی داشته؛ برخی آن را نشانه سیری و آرامش میدانند و برخی به حساب تنبلی میگذارند. اما از دیدگاه علمی، پشت این ماجرا ترکیبهای شیمیایی دقیقی در بدن نقش دارند که یکی از مهمترین آنها اسیدآمینهای به نام تریپتوفان (Tryptophan) است.
به گزارش پارسینه ؛ تریپتوفان یک اسیدآمینه ضروری است؛ یعنی بدن قادر به تولید آن نیست و باید از طریق رژیم غذایی دریافت شود. این ماده در خوراکیهای پروتئینی مثل پنیر، شیر، بوقلمون، ماهی و حتی شکلات وجود دارد. اما نکته جالب اینجاست که حضور تریپتوفان در بدن ما فراتر از نقش ساخت پروتئینهاست. این اسیدآمینه مسیر متابولیکی ویژهای را طی میکند و تبدیل به ترکیباتی میشود که مستقیماً بر خلقوخو و چرخه خواب اثر میگذارند.
احساس خوابآلودگی بعد از غذا صرفاً به پر بودن معده یا مصرف کربوهیدراتها محدود نمیشود، بلکه با ورود تریپتوفان به مغز و تولید سروتونین (Serotonin) و ملاتونین (Melatonin) مرتبط است. همین دو ماده، مغز را وارد حالتی آرام و آماده برای خواب میکنند. در این مقاله بررسی میکنیم که دقیقاً تریپتوفان چگونه عمل میکند، چه غذاهایی غنی از آن هستند، چرا همیشه این اثر به وضوح حس نمیشود و چگونه ذهن ما حتی برداشت متفاوتی از «خوابآلودگی غذایی» دارد.
۱- تریپتوفان چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
تریپتوفان یک اسیدآمینه ضروری است که در گروه اسیدهای آروماتیک قرار میگیرد و بدن آن را برای ساخت پروتئینها و برخی ترکیبات زیستی حیاتی بهکار میگیرد. ویژگی مهم تریپتوفان این است که پیشساز اصلی سروتونین (Serotonin) محسوب میشود. سروتونین یک انتقالدهنده عصبی است که در تنظیم خلق، حافظه و احساس خوشی نقش دارد. وقتی سطح سروتونین بالا برود، فرد احساس آرامش بیشتری تجربه میکند.
۲- چرا بعد از غذا احساس خواب میکنیم؟ مکانیسم تریپتوفان
علت اصلی خوابآلودگی پس از غذا ترکیب چند عامل است، اما تریپتوفان نقش محوری دارد. وقتی غذایی غنی از کربوهیدرات مصرف میکنیم، سطح انسولین در خون بالا میرود. انسولین ورود بسیاری از اسیدهای آمینه به سلولها را تسهیل میکند، اما تریپتوفان کمتر تحتتأثیر این روند قرار میگیرد. در نتیجه نسبت تریپتوفان آزاد در خون نسبت به سایر اسیدهای آمینه افزایش مییابد و این امکان را پیدا میکند که راحتتر از سد خونی-مغزی (Blood-Brain Barrier) عبور کند.
ارسال نظر