چرا پدیده «زورگیری» در کشورمان افزایش یافته است؟

به گزارش پارسینه؛ در روزهای اخیر و در موقعیت های مختلف، شاهد انتشار ویدئوهای مختلف از صحنه های زورگیری از مردم به ویژه در کلاانشهر تهران بوده ایم. در عین حال، با حساس شدن مردم و رسانه ها در مورد این مساله، پلیس نیز رویکرد قاطعانه ای از خود نشان داده و صحنه های دستگیری زورگیران خشن، از تلویزیون و دیگر رسانه ها پخش می شود.

ملموس شدن بیش از پیش پدیده زورگیری در کلانشهرها از جمله تهران، این مساله را تا حد زیادی به یک دغدغه عمومی تبدیل کرده و گویی نوعی ناامنی روحی و روانی را به افراد تحمیل می کند. کما اینکه بعضا شاهدیم برخی افکار عمومی در شبکه های اجتماعی از پلیس می خواهند که با تعیین مجازات های سنگین برای زورگیران، بساط آن ها را جمع کند و سطح امنیت در جامعه را افزایش دهد. با این حال، یک سوال مهم مطرح می شود و آن هم این است که چرا شاهد افزایش پدیده زورگیری در کشورمان هستیم؟

به نظر می رسد برای پاسخ به این پرسش، توجه به 3 نکته ضروری است.

اول اینکه تقریبا اغلب صاحب نظران تاکید دارند که تشدید مشکلات اقتصادی در کشورمان در طی سال های اخیر، عملا دور باطلِ فقر و جرم را در کشورمان تداعی می کند و سبب شده تا طیف هایی از افراد، انگیزه های اقتصادی را مبنایی برای ارتکاب به جرم در قالب پدیده زورگیری درنظر گیرند. وقتی یک فرد از منظر اقتصادی در فقر باشد، امکان دارد به جای اینکه به فعالیت های مفید اقتصادی روی آورد و به بهبود معیشت خود فکر کند، به سمت اقدامات مخرب و جرایمی نظیر زورگیری کشیده شود و از این رهگذر به دنبال حل کردن مشکل خود باشد.  

البته که عده ای از صاحب نظران نیز معتقدند که افزایش آمارهای بیکاری در جامعه نیز می تواند در مقام محرکی برای افزایش جرم و بزهکاری در جامعه تلقی شود. موضوعی که خود تابعی از مشکلات اقتصادی است که کشورمان در وضعیت کنونی با آن ها دست و پنجه نرم می کند.

نکته دوم اینکه اینطور به نظر می رسد که در سال های گذشته، نوعی شبکه پنهان غیرقانونی در کشور ایجاد شده که به نوعی از فعالیت های زورگیران حمایت می کند. این شبکه خود توسط مجرمان ایجاد شده و پس از زورگیری و سرقت، بسترهای مساعدی را برای مجرمان فراهم می کند تا آنچه به سرقت برده اند را بفروشند. به بیان ساده‌تر، شبکه ای مالخران در این رابطه ایجاد شده که از بزهکاری و زورگیری حمایت می کند.

درست به همین دلیا است که صاحب نظران امر تاکید دارند که باید به نحوی ریشه ای با دلایل افزایش موارد زورگیری و جرم در کشور برخورد شود و اینطور تصور نشود که با دستگیری چند زورگیر، کار تمام می شود.

و مساله سوم اینکه برخی از جامعه شناسان معتقدند که تبلیغ سبک زندگی لوکس و مصرف گرایی در جامعه نیز می تواند مقدمه ای برای کشیده شدن افراد به دامان جرایمی نظر زورگیری باشد. در این چهارچوب، مصرف گرایی و چشم و هم چشمی و تلاش برای رسیدن به یک زندگی مرفه در جامعه به حدی رشد می کند که برخی انسان‌ها تنها راهِ میانبر خود برای رسیدن به این سطح از زندگی را زورگیری و دزدی می بینند. به این چالش "فشار مقایسه اجتماعی" می گویند.

البته که ورای این ها، برخی دیگر از مولفه ها نظیر فقدان ظرفیت های بازدارنده قانونی و مجازات و البته گرایش معتادان و افرادی که مشکلات روحی و روانی دارند به سمت پدیده زورگیری نیز در افزایش مواردِ این جرم خطرناک در کشورمان، ایفای نقش می کنند.